Jefimija Kriwoszejewa
 Jefimija Kriwoszejewa | |
| Imię i nazwisko |
Jefimija Pietrowna Kriwoszejewa |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 czerwca?/13 czerwca 1867 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Dziedzina sztuki | |
Jefimija Pietrowna Kriwoszejewa (ros. Ефимия Петровна Кривошеева; ur. 1 czerwca?/13 czerwca 1867[1][2] w Tarasowce[1], zm. 24 czerwca 1936[1] w Sarańsku[1]) – erzjańska pisarka i baśniarka ludowa.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w erzjańskiej rodzinie chłopskiej[1]. Nie posiadała wykształcenia[1], wykonywała zarobkowo ciężkie prace fizyczne[1]. W młodości układała piosenki[1], w późniejszych latach stała się znawczynią i wykonawczynią folkloru[1]. Jej utwory były zapisywane przez jej syna Ilię Pietrowicza od 1922 roku[1]. Stała się bardziej rozpoznawalna po opublikowaniu jej utworu Лайшема Кировдо (trl. Lajšema Kirovdo; pol. Lament nad Kirowem) w dzienniku „Prawda”[1]. Ostatnie lata życia spędziła w mieszkaniu jej syna w Sarańsku[1]. Upamiętniono ją tablicą na tymże domu w 2014 roku[1] (ul. Mokszanskaja 14)[1]. Rękopisy jej prac pióra jej syna oraz literatura przedmiotu są przechowywane w Centralnym Archiwum Państwowym Republiki Mordowii[3]. W 150. rocznicę jej urodzin – w 2017 roku w sarańskim Muzeum A. I. Poleżajewa zaprezentowano wystawę pt. Голос матери (pol. Głos matki), poświęconą jej osobie[1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Jest znanych ponad 50 utworów Jefimiji Kriwoszejewej[1]. Wydano je w zbiorach:
- Авань вайгель trl. Avanʹ vajgelʹ (pol. Głos matki, 1950)[1]
- Тынь кунсолодо, тиринь тякам монь trl. Tynʹ kunsolodo, tirinʹ tâkam monʹ (pol. Posłuchajcie, moje dzieci, 1968)[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r 150 лет со дня рождения E.П.Кривошеевой, [w:] Газета "Эрзянь мастор": Архив номеров [online], www.erzia.saransk.ru [dostęp 2022-04-19].
- ↑ Info RM: В Саранске откроется выставка, посвященная 150-летию мордовской сказительницы [online], www.info-rm.com, 23 czerwca 2017 [dostęp 2022-04-19] (ros.).
- ↑ К 150-летию со дня рождения Ефимии Петровны Кривошеевой – известной мордовской сказительницы, одной из зачинателей национального сказительского искусства (по документам Центрального государственного архива Республики Мордовия) [online], www.e-mordovia.ru, 31 maja 2017 [dostęp 2022-04-19].