Kamienica przy Rynku 33 we Wrocławiu
 nr rej. A/1519/144 z 5.12.1949 i z 15.02.1962[1]
| |
 Kamienica przy Rynku 33 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Rynek 33 |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
XIV wiek |
| Zniszczono |
1945 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°06′33,28″N 17°01′59,43″E/51,109244 17,033175
| |
Kamienica przy Rynku 33 – kamienica na wrocławskim rynku, na jego wschodniej pierzei, na tzw. stronie Zielonej Trzciny (niem. Grüne-Rohr-Seite) lub Zielonej Rury, przy skrzyżowaniu z ulicą Kurzy Targ.
Historia i architektura kamienicy
Parcela narożna została wytyczona już w pierwszej połowie XIII wieku. Na niej wzniesiono dwukondygnacyjny budynek murowany w stylu romańskim. W XVI wieku kamienica została przebudowana, a z tego okresu zachował się portal z medalionami i kolumna międzyokienna. Kolejna przebudowa miała miejsce po 1794 roku; powstała wówczas fasada zachowała się do czasów współczesnych i stanowi jeden z najlepiej zachowanych przykładów neoklasycyzmu berlińskiego.
W 1836 roku kamienica przeszła na własność kupieckiego rodu Heimannów, Ernsta Heimana, twórcy Bankhaus Heinrich Heimann (Prywatnego Domu Bankowego); kamienica była własnością rodu Heimannów do 1945 roku[2].
W 1867 roku budynek został poddany gruntownej przebudowie. Autorem prac projektowych był Albert Grau. Heinrich Heimann zakupił dodatkowo trzy przylegające kamienice nr 6, 7, 8 na Kurzym Targu, które zostały wewnętrznie skomunikowane.
W 1896 roku wykonano kolejne prace budowlane również pod okiem Alberta Grau, a wyposażenie wnętrz domów, według historyka sztuki Łukasza Krzywki, zostało zaprojektowane wzorując się na pałacach łódzkich fabrykantów. Kamienice 6, 7, 8 na Kurzym Targu zostały wyburzone, a w ich miejsce wzniesiono czterokondygnacyjną, pięcioosiową kamienicę pokrytą trzykondygnacyjnym wykuszem utrzymanym w stylu późnego francuskiego renesansu z charakterystyczną wieżyczką[2]. W piwnicy kamienicy ulokowano skarbiec (po 1914 dwupoziomowy) oraz wzniesiono wspólną klatkę schodową z kamienicą nr 6 na Kurzym Targu.
W 1914 roku, kolejny potomek rodu Heimannów, Georg Heimann za sprawą berlińskiej spółki Bielenburg&Moser, przeprowadził prace modernizacyjne w kamienicy; wyburzył kamienicę nr 34, a na jej miejsce wybudował nową kamienicę w formie eklektyzmu, podobny styl nadał kamienicy nr 33 i 6 na Kurzym Targu. Wszystkie trzy budynki zostały połączone w jeden kompleks biznesowy. Sala na parterze w kamienicy 33 była wykonana w stylu secesyjnym i posiadała szklany dach. We wszystkich pomieszczeniach umieszczono stiukowe polichromowane plafony z końca XIX wieku; w pomieszczeniach zachowały się również różne elementy neorenesansu, neorokoka i neoklasycyzmu. Górne partie kamienicy miały charakter mieszkalny[2][3].
Po II wojnie światowej
W wyniku działań wojennych w 1945 roku kamienica nie uległa dużym zniszczeniom, ale ilość często zmieniających się instytucji zajmujących pomieszczenia na parterze doprowadziły kamienicę do ruiny. Od 1992 roku w kamienicy rozpoczęły się prace renowacyjne, dzięki czemu kamienica odzyskała swój wcześniejszy wygląd. Od 1995 roku w kamienicy znajduje się Bank PKO BP[2].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b c d Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 308.
- ↑ Rynek 33/34: Bank w trzech kamienicach
Bibliografia
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.