Kamienie runiczne z Hällestad
Kamienie runiczne z Hällestad – trzy kamienie runiczne (DR 295, DR 296, DR 297) pochodzące z około 1000 roku, wmurowane we wschodnią ścianę kościoła w Hällestad w szwedzkiej prowincji Skania[1].
Zabytki zostały opisane po raz pierwszy w 1668 roku przez Svena Knudsena[2]. Wszystkie trzy kamienie upamiętniają jarla skańskiego Tokego Gormssona, syna króla duńskiego Gorma Starego[2][3]. Opisane na nich wydarzenia odnoszą się do półlegendarnej bitwy pod Fýrisvellir, stoczonej w latach 80. X wieku przez króla szwedzkiego Eryka Zwycięskiego ze wspieranym przez siły duńskie pretendentem do tronu Styrbjörnem[3].
DR 295[edytuj | edytuj kod]
Blok piaskowca o wymiarach 133×50 cm, znajdujący się w południowo-wschodnim narożniku świątyni. Inskrypcja, pisana bustrofedonem, pokrywa trzy strony kamienia[4]. Jej tekst głosi:
- : askil: sati: stin: þansi: ift[iR] ¶: tuka: kurms: sun: saR: hulan: ¶ trutin: saR: flu: aigi: at: ub:¶:salum
- satu: trikaR: iftiR: sin: bruþr ¶ stin: o: biarki: stuþan: runum: þiR:
- (k)(u)(r)(m)(s) (:) (t)(u)(k)(a): kiku: (n)(i)(s)(t)[iR][3]
- Eskil wzniósł ten kamień ku pamięci Tokego Gormssona, który był jego przychylnym panem. Nie uciekł on spod Uppsali. Współtowarzysze wystawili mu ten głaz na wzgórzu i pokryli runami, które najbardziej dotyczyły Tokego, podwładnego Gorma[2].
DR 296[edytuj | edytuj kod]
Granitowy blok o wymiarach 122×51 cm. Inskrypcja pisana bustrofedonem w czterech rzędach, każdy rząd oddzielony jest podwójną linią zakończoną ornamentem w formie głowy węża[5]. Tekst inskrypcji głosi:
- : oskautr: ristþi: stin: þansi (:) ¶ (:) (i)ftiR: airu: brþur: sin: ian: ¶: saR: uas: him:þiki: tuka: nu: ¶: skal: stato: stin: o: biarki[6]:
- Asgot wzniósł ten kamień ku czci swego brata. On też był podwładnym Tokego, a teraz tylko kamień stać będzie na wzgórku[2].
DR 297[edytuj | edytuj kod]
Blok piaskowca o wymiarach 138×63 cm. Inskrypcja biegnie wzdłuż brzegów kamienia, począwszy od prawego dolnego rogu[7]. Jej tekst głosi:
- : osbiurn: him:þaki: tuka: sati: stin ¶: þasi: iftiR: tuka: bruþur: sin[8]:
- Osbern, towarzysz Tokego, wzniósł ten kamień po śmierci Tokego, swego brata[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Runstenar. kulturportaltorna-hallestad.se. [dostęp 2014-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-14)]. (szw.).
- ↑ a b c d e Marian Adamus: Tajemnice sag i run. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1970, s. 154.
- ↑ a b c DK Sk 80. christerhamp.se. [dostęp 2014-10-08]. (szw.).
- ↑ Hällestad-sten 1. runer.ku.dk. [dostęp 2014-10-08]. (duń.).
- ↑ Hällestad-sten 2. runer.ku.dk. [dostęp 2014-10-08]. (duń.).
- ↑ DK Sk 81. christerhamp.se. [dostęp 2014-10-08]. (szw.).
- ↑ Hällestad-sten 3. runer.ku.dk. [dostęp 2014-10-08]. (duń.).
- ↑ DK Sk 82. christerhamp.se. [dostęp 2014-10-08]. (szw.).