Klasy dominacji
Klasy dominacji – wskaźnik używany w badaniach ekologicznych i zoocenologicznych. W grupach mało licznych gatunkowo wyróżnia się na ogół mniej klas, lecz o większej dominacji. W grupach liczniejszych gatunkowo wyróżniane są zazwyczaj niższe klasy dominacji. Ta różnorodność wynika z potrzeby zróżnicowania materiału. W badaniach nad owadami wodnymi najczęściej wyróżniane są następujące klasy dominacji (BIESIADKA i KOWALIK 1980), gdzie:
- Eudominanci – liczebność pow. 10%,
- Dominanci – 5,01-10%,
- Subdominanci – 2,01-5%,
- Recedenci – poniżej 2%.
Powyższą skalę można uzupełnić o klasę subrecendentów (poniżej 1%, wtedy recedenci 1-2%). Poprawniejsze wydaje się stosowanie rodzaju męskiego (dominanci) niż rodzaju żeńskiego (dominanty), jako że odnosi się do gatunków (a gatunek jest rodzaju męskiego): ten dominant. Sformułowanie ta dominanta – właściwsze jest dla języka matematycznego i funkcji matematycznych. Jako że w słowniku języka polskiego pojawia się rodzaj żeński (dominanta), w wielu opracowaniach także spotkać można „dominanty, recedenty (np. KASPRZAK i NIEDBAŁA 1991).
TROJAN (1980) wyróżnił klasę dominantów (pow. 5%), subdominantów (2-5%), influentów (1-2%) oraz najniższą klasę poniżej 1% gatunków akcesorycznych i obcych. Przy tych samych klasach stosowane są jedynie inne nazwy dla tych klas. Ze względu, że nazwa "gatunki akcesoryczne" pojawia się także w odniesieniu do frekwencji (stałości), właściwsze w odniesieniu do dominacji jest wykorzystywanie nazwy "recedenci" lub "subrecedenci". Uwzględniając różnorodne modyfikacje można przyjąć za KASPRZAKIEM i NIEDBAŁĄ (1981):
- D5 – eudominanty – powyżej 10,0% ogółu osobników porównywanej grupy taksonomicznej
- D4 – dominanty, 5,1-10,0%
- D3 – subdominanty 2,1 – 5,0%
- D2 – recedenty1,1-2,0%
- D1 – subrecedenty poniżej 1,0%.
Przykład. Chruściki (Insecta: Trichoptera) występują zazwyczaj w małej liczbie gatunków, wystarczająca jest czterostopniowa skala BIESIADKI i KOWALIKA (1980).
W niektórych badaniach wykorzystywana jest skala RENKONENA, jednak ze względu na fakt, iż zastosowane są inne wartości w klasach subdominantów i recedentów, może dochodzić do nieporozumień i pomyłek przy porównaniach: dominanci – liczebność powyżej 5%, subdominanci – liczebność 3-5%, recedenci – liczebność 1-3%, subrecedenci – liczebność poniżej 1%.