Krzyż Niemiecki

Krzyż Niemiecki
Deutsches Kreuz

Awers Złotego Krzyża Niemieckiego
Awers Srebrnego Krzyża Niemieckiego
Ustanowiono	28 września 1941
Wielkość	6,5 cm (średnica)
Wydano	Złoty Krzyż Niemiecki – 38 tys. Srebrny Krzyż Niemiecki – 2 tys.
Powyżej	Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego
Poniżej	Krzyż Żelazny I klasy

Krzyż Niemiecki przed (górny rząd) i po denazyfikacji z 1957 (dolny rząd)

Krzyż Niemiecki (niem. Deutsches Kreuz) – odznaczenie ustanowione przez Adolfa Hitlera, 28 września 1941, jako odznaczenie wyższej rangi niż Krzyż Żelazny I klasy, ale niższej niż Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego.

Opis

Występował w dwóch odmianach: złotej i srebrnej (co odpowiadało kolorom wieńca laurowego otaczającego swastykę). Złota wersja była znacznie powszechniejsza (około 38 000 nadań), gdyż wiązała się z bezpośrednimi czynami bojowymi, podczas gdy srebrna dotyczyła raczej zasług na polu wsparcia i była nadawana rzadziej (około 2000 razy). Pierwotnie był nagrodą za dzielność, później stał się odznaczeniem za zasłużoną służbę i jako taki, był traktowany jako kontynuacja Krzyża Zasługi Wojennej (Kriegsverdienstkreuz) z mieczami. W 1944 pojawił się dodatkowo Krzyż Niemiecki z Diamentami, jakkolwiek nigdy oficjalnie nie ustanowiony, ani nikomu nie nadany.

Certyfikat nadania Złotego Krzyża Niemieckiego

Krzyż Niemiecki w swej formie bardziej przypominał gwiazdę niż krzyż (nazwa „krzyż” odnosi się do faktu, że formalnie swastyka to „krzyż słoneczny”) i cechował się krzykliwym projektem, który szybko sprawił, że kolokwialnie odznaczenie to zwane było „jajkiem sadzonym” („jajkiem sadzonym Hitlera”), „reflektorem wstecznym dla patriotów” i „symbolem partyjnym dla krótkowidzów”. Jego średnica wynosiła 6,5 cm i był on noszony na prawej kieszeni kurtki mundurowej. Odznaczeni obiema wersjami krzyża, złotą i srebrną, mogli je obie nosić na swoim mundurze. Do noszenia na mundurach bojowych, krzyż był dostępny także w formie wykonanej z tkaniny.

Krzyż Niemiecki po 1945

Ustawa RFN z roku 1957 zezwoliła na noszenie Krzyża Niemieckiego w nowej postaci, tzn. pozbawionego swastyki III Rzeszy. W przypadku Krzyża Złotego zamiast swastyki umieszczono w medalionie środkowym Krzyż Żelazny w nowej postaci. Przy Krzyżu Srebrnym umieszczono tam Krzyż Zasługi Wojennej III Rzeszy, także pozbawiony swastyki. Dodatkowo ustanowiono baretki, przedstawiające miniaturki zdenazyfikowanego odznaczenia na czarnej wstążce.

Bibliografia

• Paul Hieronymussen: Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, London 1978.
• John R. Angolia: For Führer and Fatherland: Military Awards of the Third Reich. R. James Bender Publishing. ISBN 0-912138-14-9. (ang.).brak strony w książce
• K.G. Klietmann: Auszeichnungen des Deutschen Reiches 1936–1945. 11. A., Stuttgart, 2004. ISBN 3-87943-689-4.
• Klaus D. Patzwall: Das Deutsche Kreuz. Norderstedt, Band 1, ISBN 3-931533-46-8; Band 2, ISBN 3-931533-45-X.