Kształcenie specjalistyczne

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kształcenie specjalistyczne (ang. „short-cycle higher education”) – forma kształcenia prowadzona przez uczelnie zawodowe, odpowiadająca poziomowi 5 Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK). Adresowane jest do osób, które ukończyły szkołę ponadpodstawową. Trwa nie krócej niż 3 semestry i zorientowane jest na rozwój umiejętności praktycznych. Do ukończenia tej formy kształcenia wymagana jest matura lub inny dokument potwierdzający kwalifikacje pełne na 4 poziomie PRK. Absolwenci kształcenia specjalistycznego otrzymują świadectwo dyplomowanego specjalisty albo świadectwo dyplomowanego specjalisty technologa. Świadectwo to dodatkowo upoważnia do ubiegania się o przyjęcie na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie w drodze potwierdzania efektów uczenia się, co umożliwia skrócenie okresu studiowania. W ramach tej procedury możliwe jest potwierdzenie nie więcej niż 50% punktów ECTS przypisanych do zajęć objętych programem studiów[1].

Kształcenie specjalistyczne w Europie[edytuj | edytuj kod]

Wiele krajów europejskich oferuje kształcenie na poziomie 5 PRK, prowadzone w ramach szkolnictwa wyższego, odpowiadające kształceniu specjalistycznemu. Jest ono zorientowane na praktykę i zapewnia ich uczestnikom profesjonalną wiedzę, umiejętności i kompetencje ułatwiające wejście na rynek pracy[2]. Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK) obejmują kształcenie na poziomie 5. Kształceniu specjalistycznemu przypisuje się zwykle 90-120 punktów ECTS. Obecnie wdrażane jest do systemów szkolnictwa wyższego w poszczególnych krajach w ramach Procesu Bolońskiego, przy czym kraje członkowskie posiadają swobodę w zakresie wdrażania tego kształcenia[3]. W niektórych krajach (np. Cypr, Czechy, Estonia, Węgry, Islandia, Łotwa, Malta, Słowenia) kształcenie specjalistyczne umożliwia skrócenie studiów pierwszego stopnia, w innych może być ich częścią (np. Francja, Holandia, Norwegia, Wielka Brytania). W jeszcze innych krajach wymagana jest realizacja programu pomostowego (np. Dania, Irlandia) celem przejścia na studia pierwszego stopnia[4]. Są też kraje, w których kształcenie na poziomie 5 ERK w ogóle nie należy do szkolnictwa wyższego (np. Niemcy)[5].

Kształcenie specjalistyczne w innych krajach[edytuj | edytuj kod]

Kształcenie odpowiadające polskiemu kształceniu specjalistycznemu jest popularne nie tylko w krajach Unii Europejskiej (np. w Australii, Brazylii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych). W wielu krajach, w tym Stanach Zjednoczonych, kończy się uzyskaniem tytułu zawodowego Associate degree. Ukończenie tego typu kształcenia bardzo często umożliwia z jednej strony wejście na rynek pracy, natomiast z drugiej kontynuację kształcenia na trzecim roku czteroletnich studiów licencjackich albo drugim roku trzyletnich studiów licencjackich.

Kształcenie na poziomie 5 PRK w systemie szkolnictwa wyższego i systemie oświaty[edytuj | edytuj kod]

Kształcenie specjalistyczne zostało wprowadzone do polskiego porządku prawnego dnia 1 października 2018 roku, wraz z wejściem w życie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. 2018 poz. 1668), jako forma kształcenia kończąca się kwalifikacją pełną na poziomie 5 PRK. Prowadzone może być wyłącznie w uczelniach zawodowych[6]. We wcześniejszym stanie prawnym kształcenie odpowiadające poziomowi 5 PRK mogło być prowadzone wyłącznie w oparciu o przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 poz. 59). Obecnie funkcjonuje nadal możliwość prowadzenia kształcenia odpowiadającego poziomowi 5 PRK w podmiotach systemu oświaty w wybranych zawodach, którym ten poziom został przypisany w załączniku do rozporządzenia MEN z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. z 2017 r. poz. 622 ze zm.).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Marcin Dokowicz, komentarz do art. 161, [w:] Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, red. J. Woźnicki, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
  2. ↑ Three cycle system [online] [dostęp 2020-07-31].
  3. ↑ Komunikat z konferencji europejskich ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyższe, Paryż, 24–25 maja 2018 r. [online], 31 lipca 2020 [dostęp 2020-07-31].
  4. ↑ M. Kirsch, Y. Beernaert, Short Cycle Higher Education in Europe. Level 5: The Missing Link, EURASHE, Brussels 2011, s. 56. [online] [dostęp 2020-07-31].
  5. ↑ K. Trawińska-Konador, Niemcy, [w:] Poziom 5 – brakujące ogniwo?, red. Chmielecka E., Trawińska-Konador K., Fundacja Rektorów Polskich, Warszawa 2017, s. 71–79. [online] [dostęp 2020-07-31].
  6. ↑ Marcin Dokowicz, komentarz do art. 161, [w:] Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, red. J. Woźnicki, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Art. 71 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
  • Art. 8 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. z 2020 r. poz. 226).
  • Dokowicz M., komentarz do art. 161, [w:] Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, red. J. Woźnicki, Wolters Kluwer, Warszawa 2019.
  • Poziom 5 – brakujące ogniwo? Podsumowanie, red. E. Chmielecka, N. Kraśniewska, Fundacja Rektorów Polskich, Warszawa 2017.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kształcenie_specjalistyczne&oldid=72721936”