Life saving reel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kołowrót ratowniczy na plaży.
Kołowrót ratowniczy.
Drużyna ratowników morskich z 1951, na pierwszym planie widoczny jest kołowrót ratowniczy.
Okładka miesięcznika „The Queenslander” z października 1928 przedstawiająca ratownika z kołowrotem.
Drużyna ratowników (ok. 1900) z kołowrotem.

Life saving reel – urządzenie ratowników morskich zaprojektowane i używane w Australii, odmiana kołowrota ratowniczego. Używane było od 1906 do około 1993, kiedy zostało zastąpione przez nowocześniejsze metody i urządzenia ratownicze. Współcześnie używane jest jedynie na zawodach ratowników morskich.

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Kołowrót ratowniczy zbudowany jest z dużego bębna z nawiniętą liną i zamontowanego poziomo na przenośnym stelażu[1][2] Na końcu liny znajdowała się uprząż zakładana przez płynącego ratownika[3][2]. Do bębna przyczepiono korbę do zwijania liny, w następnej wersji urządzenia dodano także hamulec blokujący rozwijanie liny[3][2]. Niewiele zmienione modele używane były do 1994[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Źródła różnią się co do historii jego powstania. Według niektórych pierwszy kołowrót ratowniczy został zaprojektowany przez Lystera Ormsby'ego i Johna Bonda w 1906[3][4][2][5]. Wykonali model ze szpulki na nici i dwóch spinaczy, na podstawie którego miejscowy stolarz G. H. Olding (producent wozów) zbudował pełnowymiarowy kołowrót, bęben był wykonany z drewna cedrowego i osadzony na drewnianym stelażu[3][2][5]. Według innej model został zaprojektowany przez samego Ormsby'ego, a pierwszy pełnowymiarowy kołowrót został zbudowany przez Bonda, który twierdził, że jest jego wynalazcą[1]. Według jeszcze innej wersji, kołowrót został zbudowany przez samego Oldinga, który twierdził, że zrobił to sam[5].

Źródła z epoki również przedstawiają historię powstania kołowrotu w różny, ale zbliżony do siebie sposób. Według artykułów gazetowych kołowrót został zaprojektowany w 1906 po tym jak jego model został przedstawiony w Bondi Surf Bathers' Club, a pierwszy egzemplarz wykonał G. H. Olding[6].

Początkowo używano zamiennie nazw alarm reel[7][8] i współczesnej life saving reel[9][10].

Kołowrót został publicznie pokazany po raz pierwszy 23 grudnia 1906[11].

W akcji ratunkowej, jeden z ratowników zakładał uprząż i płynął do tonącej osoby, asekurujące go osoby obserwowały akcję z plaży i po dopłynięciu ratownika do potrzebującej pomocy osoby, pomagały im dopłynąć na plażę zwijając wyciągniętą linę[4][2]. Przeprowadzana w ten sposób akcja wymagała dobrej koordynacji działań pomiędzy jej uczestnikami[4]. W czasie pierwszej próby nowego urządzenia brak hamulca liny o mało nie spowodował tragedii, luźna, zbyt szybko rozwijająca się lina o mało nie splątała samego ratownika, doświadczenie spowodowało, że do bębna dodano hamulec[2].

Według popularnej w Australii historii, pierwszą osobę uratowano przy użyciu kołowrota ratowniczego w 1907 – był to wówczas 8-letni Charlie Smith[4][1][2].

Jeden z najbardziej spektakularnych sukcesów kołowrotu miał miejsca na Bondi Beach 5 lutego 1938, kiedy seria dużych fal zmyła do morza około 200 osób (źródła podają pomiędzy 180, a 250 – niektóre nawet 300)[2][12]. W czasie akcji ratowniczej, w której wzięło udział 80 ratowników wyposażonych w osiem kołowrotów[13] uratowano prawie wszystkich pływaków, zginęło jedynie pięć osób[12]. Wydarzenia te znane są w Australii jako Black Sunday (Czarna niedziela)[12].

Szacuje się, że do czasu wycofania kołowrotów z użycia na samej Bondi Beach wykonano około 380 tysięcy akcji ratunkowych korzystając z nich[5].

Kołowroty używane były także w Nowej Zelandii[14].

Kołowroty ratunkowe zostały wycofane z użycia około 1994, zastąpiono je nowocześniejszymi metodami ratunkowymi, przede wszystkim korzystaniem z szybkich łodzi[4]. Współcześnie kołowroty używane są wyłącznie w zawodach (carnivals) klubów ratowniczych (Surf Life Saving Clubs)[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Surf lifesaving Reel. WebsterWorld. [dostęp 2018-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-17)]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i De Lacey 2010 ↓, s. 61.
  3. ↑ a b c d Between the Flags, 100 years of surf lifesaving. National Museum of Australia. [dostęp 2018-10-17]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g Surf lifesaving movement, 1906, reel and harness for surf rescue. Museum of Applied Arts & Sciences. [dostęp 2018-10-17]. (ang.).
  5. ↑ a b c d Kruszelnicki 2015 ↓, Shark Stared Tyre Business.
  6. ↑ First Life-Saving Reel, „The Sydney Morning Herald”, National Library of Australia Trove, 3 kwietnia 1938, s. 12 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  7. ↑ Surf Carnical at Coogee, „The Daily Telegraph”, National Library of Australia Trove, 17 lutego 1909, s. 11 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  8. ↑ Surfing, „Evening News”, National Library of Australia Trove, 23 lutego 1909, s. 2 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  9. ↑ Public Meeting at Manly, „The Sydney Morning Herald”, National Library of Australia Trove, 28 października 1907, s. 5 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  10. ↑ Manly Surf Club's Meeting, „The Australian Star”, National Library of Australia Trove, 21 listopada 1907, s. 6 [dostęp 2018-10-09] (ang.).
  11. ↑ On this day. State Library of New South Wales, 2012-09-23. [dostęp 2018-10-17]. (ang.).
  12. ↑ a b c Troy Lennon: Black Sunday 1938: Hundreds washed out to sea on Bondi Beach as freak waves kill five, injure dozens. The Daily Telegraph, 2015-02-06. [dostęp 2018-10-17]. (ang.).
  13. ↑ Surf Life Saving Reels. Pittwater Online News, 2012-09-23. [dostęp 2018-10-17]. (ang.).
  14. ↑ Lifesaving reel. The Encyclopedia of New Zealand, 2012-09-23. [dostęp 2018-10-17]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Life_saving_reel&oldid=63825940”