Masakra w Borovë
40°18′39″N 20°39′09″E/40,310833 20,652500 Cmentarz ofiar masakry | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data |
6 lipca 1943 |
| Liczba zabitych |
107 osób |
| Typ ataku | |
| Sprawca | |
Położenie na mapie Albanii  | |
| 40°18′39″N 20°39′09″E/40,310833 20,652500
| |
Masakra w Borovë – masakra albańskiej ludności cywilnej we wsi Borovë w Obwodzie Korcza dokonana 6 lipca 1943 przez Niemców w odwecie za atak partyzantów Armii Narodowo-Wyzwoleńczej na niemiecki konwój we wsi Barmash[1][2].
Tło[edytuj | edytuj kod]
W lipcu 1943 Albania znajdowała się pod okupacją włoską. Niemiecki 98 Pułk Strzelców Górskich 1 Dywizji Strzelców Górskich stacjonujący w Janinie w Grecji wkroczył do obwodu Korcza w celu przegrupowania się i połączenia z pozostałymi siłami stacjonującymi w Grecji. Przed przekroczeniem granicy został zaatakowany przez partyzantów Armii Narodowo-Wyzwoleńczej dowodzonych przez Rizę Kodheliego w dwóch miejscowościach w pobliżu Borovë[1]. Partyzanci zadali poważne straty siłom niemieckim niszcząc większość pojazdów i sprzętu wojskowego. W ataku zginęło ponad 60 niemieckich żołnierzy[3]. Po kilkugodzinnej bitwie konwój był zdolny do kontynuowania przejazdu[1].
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Po zaraportowaniu ataku na konwój, z Grecji została wysłana niemiecka ekspedycja na miejsce ataku. Niemieckie siły uzbrojone w miotacze ognia podpaliły wszystkie domy znajdujące się we wsi[3]. Wszyscy obecni tego dnia mieszkańcy zostali zamordowani, część ofiar została zamordowana w miejscu zamieszkania, większość została zamknięta w kościele i spalona żywcem. Zginęło 107 osób, w większości kobiety, dzieci oraz osoby starsze[1]. Najmłodsza ofiara masakry miała 4 miesiące, najstarsza 73 lata[4].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W 1945 miejscowość została uhonorowana za zasługi dla wyzwolenia kraju, postawiono pomnik dziecka ocalałego z masakry przez niemieckiego żołnierza[4][2] oraz niewielkie muzeum, które uległo zniszczeniu podczas rewolucji piramidowej w 1997[5]. W 1972, albański kompozytor Thoma Gaqi skomponował symfonię upamiętniającą ofiary masakry[6][7]. W uroczystościach upamiętniających wielokrotnie brał udział Ambasador Niemiec w Albanii[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Herman Frank Mayer: Blutiges Edelweiß: die 1. Gebirgs-Division im Zweiten Weltkrieg. Christoph Links Verlag, 2008, s. 159-167. ISBN 978-3-86153-447-1.
- ↑ a b Piotr Krzywda: Albania: przewodnik. Część górska. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2011, s. 251. ISBN 978-83-62460-13-7.
- ↑ a b Owen Pearson: Albania in Occupation and War: From Fascism to Communism 1940-1945. Bloomsbury Academic, 2006, s. 258. ISBN 978-1-84511-104-5.
- ↑ a b Vladimir Misho: The Massacre and Destruction of Borova, 1943. 2008-12-07. [dostęp 2021-09-02]. (ang.).
- ↑ Borova, ndanë një kujtimi te trishtë. [dostęp 2021-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (alb.).
- ↑ Jim Samson: Music in the Balkans. Brill, 2013, s. 459. ISBN 978-90-04-25038-3.
- ↑ June Emerson: The Music of Albania. Emerson Edition, 1994, s. 57. ISBN 978-09-50-62093-0.
- ↑ Hellmut Hoffmann: Gedenkfeier zur Erinnerung an ein Massaker der Deutschen Wehrmacht in Borova/Südalbanien am 6. Juli 1943. 2015-07-05. [dostęp 2021-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (niem.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Emerson June, (1994), The Music of Albania, Emerson Edition, s. 57, ISBN 978-09-50-62093-0
- Krzywda Piotr (2011), Albania: przewodnik. Część górska, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", s. 251, ISBN 978-83-62460-13-7
- Mayer Herman Frank, (2008), Blutiges Edelweiß: die 1. Gebirgs-Division im Zweiten Weltkrieg, Christoph Links Verlag, s. 159-167, ISBN 978-3-86153-447-1
- Pearson Owen, (1999), Albania in Occupation and War: From Fascism to Communism 1940-1945, Bloomsbury Academic, s. 258, ISBN 978-1-84511-104-5
- Samson Jim, (2013), Music in the Balkans, Brill, s. 459, ISBN 978-90-04-25038-3