Nowa książka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nowa książka
Gatunek

film kombinowany

Rok produkcji

1975

Kraj produkcji

Polska

Język

polski

Czas trwania

10 min

Reżyseria

Zbigniew Rybczyński

Scenariusz

Zbigniew Rybczyński

Muzyka

Janusz Hajdun

Zdjęcia

Jerzy Zieliński
Zbigniew Rybczyński

Montaż

Barbara Sarnocińska

Produkcja

Ryszard Okuński

Wytwórnia

Se-ma-for

Nowa książka – polski film kombinowany z 1975 roku w reżyserii Zbigniewa Rybczyńskiego. Eksperymentalne dzieło Rybczyńskiego ukazuje zwyczajny epizod z życia ludzkiego w różnych ujęciach z różnych punktów widzenia[1].

Treść[edytuj | edytuj kod]

W Nowej książce ekran projekcji jest podzielony na dziewięć części, które przedstawiają różne miejsca akcji fabuły. Główny bohater, chcąc dokonać zakupu nowej książki, wyrusza ze swojego mieszkania i przemierza wszystkie miejsca akcji uchwycone przez kamerę, spotykając po drodze bohaterów drugoplanowych, którzy udają się w podobną podróż i mają własne motywacje. O ile protagonista początkowo znajduje się w lewym rogu ekranu, pod koniec filmu wkracza do prawego dolnego rogu ekranu[2].

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Realizator filmu, Zbigniew Rybczyński, był jednym z najbardziej znanych przedstawicieli polskiego nurtu awangardowego lat 70., Warsztatu Formy Filmowej[3]. Rybczyński stworzył Nową książkę w ramach współpracy ze studiem Se-ma-for. Rybczyński pieczołowicie rozrysował partyturę uwzględniającą przemieszczanie się głównych postaci, poddając całość obróbce laboratoryjnej[4].

Odbiór i spuścizna[edytuj | edytuj kod]

Zbigniew Rybczyński, realizator filmu (2012)

Marek Hendrykowski ocenił film jako „niebywały majstersztyk młodego mistrza”, zwracając uwagę na pionierski charakter produkcji:

Zrealizować coś takiego w tamtych czasach, czyli w roku 1976 – bez komputera i bez kamer cyfrowych, na taśmie 35 mm, w najeżonych różnego rodzaju przeszkodami i niemożnościami warunkach zwykłej peerelowskiej produkcji – graniczyło z zupełnym nieprawdopodobieństwem. A jednak Zbigniew Rybczyński dopiął swego[5].

Rafał Syska uznał Nową książkę za „znakomity” polski przykład amplifikacji ekranów w kinie awangardowym, przypominający prace Stana Vanderbeeka[6]. Marcin Giżycki upatrywał inspiracji Nową książką w brytyjskim filmie Mike’a Figgisa Timecode (2000)[7].

Nowa książka, a także inny film nakręcony dla Se-ma-fora (Oj, nie mogę się zatrzymać, 1975), wywarły głębokie wrażenie na Grzegorzu Królikiewiczu, który zatrudnił Rybczyńskiego jako operatora filmowego przy Tańczącym jastrzębiu (1977)[8]. Tango (1980), również w reżyserii Rybczyńskiego, rozwijało koncepcję przyjętą właśnie w Nowej książce[4].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Rok Festiwal/instytucja Nagroda Odbiorca[1]
1976 Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Oberhausen Nagroda Główna Zbigniew Rybczyński
Krakowski Festiwal Filmowy Brązowy Lajkonik w konkursie polskim
1977 Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Huesce Wyróżnienie
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Melbourne III Nagroda

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Nowa książka w bazie filmpolski.pl
  2. Maja Wolińska, Drogi, ścieżki, tropy / Metody konstruowania nielinearnych, interaktywnych narracji audiowizualnych na przykładzie działań studentów Katedry Sztuki Mediów, „DYSKURS Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu” (1 (22)), 2017, s. 145, ISSN 1733-1528 [dostęp 2023-09-29].
  3. Marcin Maron, Filmowa neoawangarda i początki sztuki video, „Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes”, 15 (2), 2018, s. 46, DOI10.17951/l.2017.15.2.37, ISSN 2083-3636 [dostęp 2023-09-29].
  4. a b Zbigniew Benedyktowicz, „Tango” – taniec uniwersalnej alienacji, „Konteksty” (1-2), 1994, s. 49.
  5. Marek Hendrykowski, Krótkometrażowcy: "Nowa książka", „Magazyn Filmowy SFP”, 64, 2016, akap. 1 [dostęp 2023-09-29].
  6. Rafał Syska, Eksperyment z podzielonym ekranem., „Kwartalnik Filmowy” (82), 2013, s. 21, ISSN 0452-9502 [dostęp 2023-09-29].
  7. Marcin Giżycki, Czar długich ujęć, „Kwartalnik Filmowy” (92), 2015, s. 199–200, ISSN 0452-9502 [dostęp 2023-09-29].
  8. Michał Dondzik, Obraz, technologia i film polski. Dziworski, Rybczyński i Królikiewicz, „Kwartalnik Filmowy” (113), 2021, s. 104, DOI10.36744/kf.674, ISSN 2719-2725 [dostęp 2023-09-29] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]