Onomatopeja

Onomatopeja (wyraz dźwiękonaśladowczy) – figura retoryczna, używana w poezji jako środek stylistyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów (istniejących w mowie lub neologizmów albo glosolalii), aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot.

Dobrym przykładem jest "Lokomotywa" Juliana Tuwima:

(...)

Buch - jak gorąco! Uch - jak gorąco!

(...)

Onomatopei nie zabrakło w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza:

Już trzykroć wrzasnął derkacz, pierwszy skrzypak łąki,

Już mu z dala wtórują z bagien basem bąki,

Już bekasy do góry porwawszy się wiją

I bekając raz po raz jak w bębenki biją.

Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko) onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie, szumieć, szum).

Przykład

Szczekania psa w różnych językach:

• angielski: woof woof, arf arf, ruff ruff
• arabski: haw haw
• baskijski: zaunk zaunk, au au
• bengalski: ঘেউ ঘেউ gheu gheu, ভেউ ভেউ bheu bheu, ভউ ভউ bhou bhou
• bułgarski: bow bow
• chiński: wōu-wōu
• czeski: haf haf
• duński: vuf vuf, vov vov, bjæf bjæf
• estoński: auh auh
• filipiński: kaw kaw
• fiński: hau hau
• francuski: ouaf ouaf
• grecki: gav gav (γαβ γαβ)
• hebrajski: haw haw, hav hav (האו האו, הב הב)
• hiszpański: guau guau
• holenderski: waf waf, woef woef, kef kef
• japoński: wan wan (わんわん)
• kataloński: bup bup
• koreański: meong meong (멍멍)
• litewski: au au
• mandaryński: wāng wāng (汪汪)
• niemiecki: wau wau
• polski: hau hau
• portugalski: au-au
• rosyjski: gaf gaf (гав-гав)
• rumuński: ham ham
• szwedzki: vov vov, voff voff
• tamilski: vovw-vovw
• telugu: bau bau
• turecki: hav hav
• węgierski: vau vau
• włoski: bau bau

Zobacz też

• aluzja brzmieniowa