Pons polonicus
Pons polonicus – incipit łacińskiej wierszowanej satyry, zanotowanej w XV wieku w kalendarzu astrologicznym Almanach magistri Johannis de Monte Regio ad annos XVIII accuratissime calculata, należącym do starosty generalnego poznańskiego Ambrożego Pompowskiego[1].
Ten pięciowersowy utwór umieszczono na karcie 102 verso, pomiędzy tabelami opisującymi lata 1495 i 1496, co sugeruje prawdopodobny czas jego zapisania[2]. Autor utworu jest nieznany, zanotował go najprawdopodobniej właściciel kodeksu[3]. Obecnie inkunabuł (powstały w Augsburgu w 1488 roku i obejmujący lata 1488–1506) przechowywany jest w Bibliotece Czartoryskich w Krakowie (sygn. Inc. 190 II a)[1].
Utwór podobny jest do popularnych w XV wieku w Niemczech wierszy o przywarach różnych narodowości, zwanych priamel. Zawierały one zwięzłe wyliczenie i zestawienie wad różnych nacji, ich podsumowująca negatywna ocena pojawiała się w puencie. Łaciński wiersz z kodeksu Pompowskiego rozpoczyna się od wymienienia polskiego mostu (łac. „pons polonicus”), co wskazuje na zły stan dróg w ówczesnej Polsce[4].
Tekst po raz pierwszy opublikował Jacek Wiesiołowski w 1976 roku, a na język polski przełożyła go Ewa Jolanta Głębicka[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Maciej Włodarski: Średniowieczna poezja łacińska w Polsce. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2007, s. 197. ISBN 978-83-04-04605-4.
- ↑ a b Maciej Włodarski: Średniowieczna poezja łacińska w Polsce. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2007, s. 198. ISBN 978-83-04-04605-4.
- ↑ Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 742. ISBN 83-01-13842-4.
- ↑ Wstęp. W: Maciej Włodarski: Średniowieczna poezja łacińska w Polsce. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2007, s. XCVI. ISBN 978-83-04-04605-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maciej Włodarski: Średniowieczna poezja łacińska w Polsce. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2007. ISBN 978-83-04-04605-4.