Radcy pana radcy
.jpg)
Radcy pana radcy – komedia Michała Bałuckiego w trzech aktach napisana w 1867. Prapremiera odbyła się w 1867[1] lub 1868[2].
Treść[edytuj | edytuj kod]
Utwór stanowi satyrę na obłudę moralną, snobizm i ciasne horyzonty środowiska mieszczańskiego. Państwo Dziszewscy wyprawiają przyjęcie z okazji nominacji gospodarza domu - Piotra Dziszewskiego - na stanowisko radcy miejskiego. Pan Dziszewski świetnie odnajduje się w nowej roli: drzemie na sesjach rady miejskiej i popija z kolegami radcami. W przyjęciu bierze udział przyjaciel domu, Zdzisław, którego pan Dziszewski pyta o radę w każdej sprawie. Zdzisław zarazem jest kochankiem jego żony, obrotnej Ewy Dziszewskiej i obiektem westchnień starej panny Eufrozyny. Pojawia się również młody urzędnik, Karol. Zdzisław namawia go, by rozkochał w sobie panią Ewę: sam bowiem jest już znudzony kochanką, a chciałby dla majątku i pozycji sam ożenić się z córką Dziszewskich - panną Helenką. Karolowi to nie w smak, ponieważ sam jest zakochany w Helence. Do akcji wkracza zazdrosna Eufrozyna: donosi Piotrowi o tym, że żona go zdradza (nie wyjawia jednak z kim). Piotr nieoczekiwanie wchodząc do pokoju zastaje Zdzisława na klęczkach przed Ewą - nie wiąże jednak faktów. Zdzisław wyjaśnia mu, że tę pozycję przyjął, aby prosić o rękę Helenki (która tymczasem zaczyna darzyć nieśmiałym uczuciem Karola). Do zaręczyn jednak nie dochodzi: okazuje się że Eufrozyna zakupiła szczęśliwy los na loterii. Dowiedziawszy się o tym, Zdzisław natychmiast pada przed nią na kolanach i udaje, że od dawna był w niej zakochany. Następuje kolejny zwrot akcji: okazuje się, że Eufrozyna odsprzedała ów los, więc nie otrzyma ani grosza. W dodatku Zdzisław traci szansę na intratną posadę. Pomyślnie natomiast układają się interesy młodych: Helenki i Karola, którzy wyznają sobie uczucia i zostają narzeczeństwem.[2][3]
Inscenizacje (wybór)[1][edytuj | edytuj kod]
| Teatr | Rok premiery | Reżyseria |
|---|---|---|
| Teatr krakowski | 1869 | |
| Teatr Rozmaitości w Warszawie | 1869 | |
| Teatr Nowy im. Heleny Modrzejewskiej w Poznaniu | 1930 | Adam Bystrzyński |
| Teatr Popularny w Warszawie | 1933 | |
| Teatr Miejski w Gnieźnie | 1946 | Henryk Barwiński |
| Teatr Miejski w Gorzowie Wielkopolskim | 1946 | Leonia Barwińska |
| 1968 | Janusz Obidowicz | |
| Teatr Mały w Szczecinie | 1946 | Jan Czabanowski |
| Teatr Miejski w Koszalinie | 1947 | |
| Teatr Ziemi Pomorskiej Bydgoszcz-Toruń | 1952 | Janusz Obidowicz |
| Teatr Ludowy w Warszawie | 1952 | Jerzy Leszczyński |
| Teatr im. Stefana Żeromskiego Kielce-Radom | 1955 | Andrzej Balcerzak |
| Teatr Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze | 1957 | Jolanta Skubniewska |
| Teatr Popularny w Grudziądzu | 1959 | Eugeniusz Poreda |
| Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie | 1964 | Zofia Modrzewska |
| Teatr Rozmaitości we Wrocławiu | 1964 | Janusz Obidowicz |
| Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki
w Białymstoku |
1966 | Lech Wojciechowski |
| Teatr Ziemi Łódzkiej | 1969 | Sławomir Matczak |
| Teatr Polski w Szczecinie | 1973 | Aleksander Strokowski |
| Teatr Polski w Bydgoszczy | 1975 | Jerzy Wróblewski |
| Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie | 1979 | Jerzy Wróblewski |
Spektakle radiowe[edytuj | edytuj kod]
W 1953 r. w Teatrze Polskiego Radia wyemitowano spektakl pt. Radcy pana Radcy (adaptacja i reżyseria Jerzy Leszczyński).[4]
W 2021 r. w Polskim Radio Lublin wyemitowano spektakl pt. Radcy pana Radcy (adaptacja Małgorzata Żurakowska)[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Radcy pana Radcy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-09-12].
- ↑ a b Janusz Maciejewski, Radcy pana radcy. Komedia w 3 aktach, [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 270.
- ↑ N. B., Radcy pana radcy, [w:] Stefan Marczak-Oborski, Iskier przewodnik teatralny, Warszawa: Iskry, 1964, s. 519-520.
- ↑ Radcy pana Radcy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-09-13].
- ↑ 11.04.2021 Słuchowisko Małgorzaty Żurakowskiej „Radcy pana radcy” [online], Polskie Radio Lublin, 11 kwietnia 2021 [dostęp 2024-04-09].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Radcy pana Radcy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-09-12].
- Radcy pana radcy [w:] Śląskiej Bibliotece Cyfrowej [online] [dostęp 2023-09-12]