Repudiacja długu

Repudiacja (łac. repudiatio - odtrącenie, z repudium - odtrącenie, rozwód) – sytuacja, gdy władze publiczne spontanicznie i jednostronnie deklarują odmowę honorowania długów spowodowaną niewypłacalnością co do całości lub części zobowiązań, bez konsultowania tego z wierzycielami.

Ważne jest rozróżnienie pomiędzy wstrzymaniem płatności a repudiacją. Gdy kraj nie jest w stanie obsługiwać długu czyli inaczej spłacać kapitału i odsetek to wstrzymuje płatności. Zjawisko to jest z reguły tymczasowe, aż do uzyskania przez kraj płynności. Repudiacja jest odmową spłacenia długu czyli uznanie go za niebyt.

W praktyce wyraźne przykłady repudiacji są rzadkie, ze względu na trudność w określeniu czy kraj jest niewypłacalny, czy pozbawiony płynności.

Historia pokazała, że głównymi przyczynami repudiacji było wstrzymanie płatności związane z rewolucjami, wojnami i niepokojami społecznymi (rewolucja meksykańska, rewolucja rosyjska, Upadek Imperium osmańskiego), ale również często repudiacja wywoływała te zjawiska (rewolucja październikowa).

Konsekwencje

Kraje niezdolne do spłacenia długów muszą stawić czoło konsekwencjom repudiacji. Z reguły stosowane są następujące działania wobec dłużnika.

• zajmowanie własności należących do dłużnika tzw. "zamrażanie dłużnika" (rezerwy złota państwowego, państwowe sieci sklepów, linii kolejowych, lotniczych itp.)
• przejmowanie wpływów z eksportu, gdy przechodzą przez ręce banku wierzycielskiego
• uniemożliwienie dostępu do rynków kapitałowych, zwłaszcza do kredytów handlowych
• ograniczenia nałożone na import z kraju zadłużonego

Przykłady

• Grecja, Turcja, Egipt, Kraje Ameryki Łacińskiej w latach 50. XIX w. wobec USA,
• Po rewolucji meksykańskiej, rosyjskiej, upadku Imperium osmańskiego na początku XX w.
• Kraje Ameryki Łacińskiej, większość krajów Europy Wschodniej, Turcja i Chiny, lata 30. XX w.
• Japonia 1941 r., 1952 r.
• Niemcy, Hiszpania, Filipiny XX w.

Bibliografia

• M. Burda, Ch. Wyplosz, „Makroekonomia – podręcznik europejski”, PWE, Warszawa 1995.