Scholastyka Ostaszewska
| |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1805 |
| Data i miejsce śmierci |
2 grudnia 1862 |
| Ojciec |
Franciszek Klicki |
| Matka |
Marianna Koźniewska |
| Mąż |
Wiktor Ostaszewski |
| Dzieci |
Sabina |
| |
Scholastyka Katarzyna Ostaszewska (ur. 1805, zm. 2 grudnia 1862) – polska działaczka niepodległościowa w zaborze rosyjskim związana z kręgiem tzw. Entuzjastek, dążących do zwiększenia aktywności kobiet w życiu publicznym.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w 1805 roku w miejscowości Choszczewka jako córka Franciszka Klickiego, dziedzica dóbr Choszczewki i Marianny z Koźniewskich. W wieku kilku lat straciła ojca i była wychowywana przez matkę.
W wieku 18 lat wyszła za mąż za Wiktora Ostaszewskiego, posiadacza dóbr ziemskich Brzozowo Nowe, któremu urodziła dwoje dzieci: córkę Sabinę (1824-1853) i syna Władysława (1827-1863)[1].
Ok. 1827-1830 zakupiła z mężem majątek ziemski Łączyno Stare. Po powstaniu listopadowym (w którym wziął udział m.in. jej stryjeczny brat, generał Stanisław Klicki) przeniosła się z rodziną do Warszawy. W 1843 roku zmarł w Warszawie jej mąż[2].
W Warszawie rozwinęła działalność konspiracyjną i utrzymywała bliskie związki z działaczami niepodległościowej Organizacji 1848 roku. Należała do organizatorek kobiecej komórki Organizacji. Związała się z kręgiem Entuzjastek, pierwszą polską grupą feministyczną dążącą do samorealizacji kobiet i zwiększenia ich aktywności w życiu publicznym[3].
Jej warszawskie mieszkanie było przez wiele lat przytuliskiem dla młodzieży spiskowej i ośrodkiem konspiracji niepodległościowej[4]. Stanowiło ważny salon towarzyski; w skład uczestników spotkań wchodzili ludzie najbardziej zaufani i zaangażowani w działalność konspiracyjną. Na spotkaniach w jej domu w Warszawie bywali m.in. Teodozjusz Krzywicki, Narcyza Żmichowska, przychodziło też niemało młodych spiskowców, ich krewnych, przyjaciół, znajomych[5].
Przewoziła z Krakowa do Warszawy zakazane wydawnictwa. Ułatwiała i pośredniczyła w korespondencji spiskowców z działaczami niepodległościowymi w innych zaborach[6]. Pomagał jej w tym syn, Władysław Ostaszewski, związany z organizacją spiskową Henryka Krajewskiego, który jako inżynier kolei żelaznej wykorzystywał pracę na kolei do kontaktów ze spiskowcami i do kolportażu wydawnictw.
W 1851 Komisja Śledcza w Warszawie, powołana przez władze rosyjskie do tropienia przestępstw politycznych w Królestwie, nakazała roztoczyć nad nią ścisły nadzór policyjny[7].
15 marca 1853 zmarła jedyna jej córka, Sabina z Ostaszewskich 1 voto Kamieńska, 2 voto Rostkowska (1824-1853), wdowa po Ignacym Kamieńskim (1813-1846), więźniu politycznym zamęczonym na śmierć 9 lutego 1846 w Cytadeli Warszawskiej[8], w powtórnym zamęściu za Marcelim Rostkowskim. Ona sama zmarła w Warszawie 2 grudnia 1862 roku.[9]. Pół roku po jej śmierci poległ w powstaniu styczniowym jedyny jej syn, Władysław Ostaszewski (1827–1863).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Akt małżeństwa: Dzierzgowo, 25/1823, zob. też: Seweryn Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 13, Warszawa 1916, s. 70 i Elżbieta Sęczys, "Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861", Warszawa 2007, s. 499
- ↑ Akt zgonu: Warszawa, parafia św. Andrzeja, 290/1843. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Zob. Nekrologi w „Kurierze Warszawskim”
- ↑ Walerian Staniszewski, "Pamiętniki więźnia stanu i zesłańca", Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, 1994, s. 74-75
- ↑ "Losy Polaków w XIX-XX w. Studia ofiarowane profesorowi Stefanowi Kieniewiczowi w osiemdziesiątą rocznicę Jego urodzin", Państ. Wydawn. Naukowe, Warszawa 1987, s. 245
- ↑ W. Djakow, "Warszawska organizacja konspiracyjna 1848 roku", Kwartalnik historyczny, Tom 83, 1976, z. 2, s. 356, 366; "Kobieta i świat polityki : Polska na tle porównawczym w XIX i w początkach XX wieku: zbiór studiów", pod red. Anny Żarnowskiej i Andrzeja Szwarca, Warszawa, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, wyd. "DiG", 1994, s. 244
- ↑ Anna Minkowska, "Oganizacja spiskowa 1848 roku w Królestwie Polskim", wyd. 1923, s. 108; "Piśmiennictwo - systemy kontroli - obiegi alternatywne". T. 2, pod red. Janusza Kosteckiego i Aliny Brodzkiej, Warszawa 1992, s. 75
- ↑ Włodzimierz A. Djakow, Adam Gałkowski, Wiktoria Śliwowska, Włodzimierz Z. Zajcew, "Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832-1855 (Królestwo Polskie). Przewodnik biograficzny", Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1990, s. 332
- ↑ Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1931, s. 155; Marian Tyrowicz, Sprawa ks. Piotra Ściegiennego, Warszawa 1948, s. 90; Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832-1855 (Królestwo Polskie): przewodnik biograficzny, Warszawa 1990, s. 209; Walerian Staniszewski, Pamiętniki więźnia stanu i zesłańca, Warszawa 1994, s. 317
- ↑ Akt zgonu: Warszawa par. Św. Krzyża, 3073/1862
