Medowie

Medyjscy arystokraci

Medowie - lud indoeuropejski zamieszkujący w starożytności północno-wschodni Iran.

Pierwsza znana wzmianka o nich pochodzi z 834 r. p.n.e. ze źródeł asyryjskich, które mówiły o tym, że król asyryjski Salmanazar III w czasie kampanii prowadzonej przeciwko królowi Namri, przeszedł przez ziemie Madai czyli Medów. Ziemie te lokalizowane są w Górach Zagros na wschód od Mezopotamii.

Państwo medyjskie ze stolicą w Ekbatanie (dzisiejszy Hamadan) powstało w 700/699 r. p.n.e. Pierwszym królem został Dejokes "mąż rozumny", budowniczy pałacu, murów obronnych miasta i twórca dworskiej etykiety. Panował do 647/646 r. p.n.e. Po nim nastały rządy Fraortesa. Powodowany ambicją powiększenia terytorium państwa, podbił Persję i wspólnie z podległym mu ludem perskim wyruszył przeciwko Asyryjczykom. Wyprawa zakończyła się klęską wojsk medyjskich i śmiercią króla w 625/624 r. p.n.e.

Następcą Fraortesa został jego syn Kjaksares, najwaleczniejszy spośród władców medyjskich. Pragnął on pomścić śmierć ojca poprzez zniszczenie Niniwy, stolicy Asyrii. W tym celu zreorganizował armię i na czele jej licznych oddziałów wyruszył przeciwko Asyryjczykom. Pierwsze starcie zakończyło się zwycięstwem Medów, jednak nim doszło do oblężenia Niniwy, zostali oni zaatakowani przez armię scytyjską króla Madjasa. Media znalazła się pod panowaniem Scytów.

Kjaksares odzyskał władzę podstępem. Podczas uczty, którą wydał na cześć arystokracji scytyjskiej, w tym również króla Madjasa, nakazał upić zaproszonych a następnie zamordować.

Po ponownym objęciu rządów zawarł przymierze z Babilonią.

W 614 roku p.n.e. Medowie zdobyli Aszur. W 612 r. p.n.e. wspólnie z Babilonią przez 90 dni okresu letniego oblegali Niniwę. Miasto zostało splądrowane, bogate świątynie ograbione a imperium asyryjskie podzielone pomiędzy sprzymierzeńców.

Kjaksares podbił również królestwo Manna, zniszczył królestwo Urartu oraz prowadził wojnę z królem Lidii Alyattesem, zakończoną rozejmem w 585 r. p.n.e. W rok po tym wydarzeniu zmarł.

Rządy po nim przejął Astiages. Odziedziczył po ojcu potężne imperium, jednak nie zdołał utrzymać pokojowych stosunków z Babilonią i szybko znalazł się z nią w stanie wojny. W 549 r. p.n.e. wnuk króla, Cyrus II Achemenida na czele wojsk perskich wyruszył przeciwko armii swojego dziadka. Zwycięstwo Persów doprowadziło do upadku państwo Medów, którzy już nigdy nie odzyskali niezależności. Jednakowoż stanowili równouprawniony lud obok Persów w imperium.

Kwestia istnienia państwa Medów

Istnieje także pogląd, że na wpół koczowniczy Medowie nigdy nie stworzyli państwa, ponieważ informacje o nim pochodzą dopiero od greckiego historyka Herodota (ok. 484-425 p.n.e.), który żył około dwustu lat po wydarzeniach w Asyrii, zaś współczesne Medom źródła asyryjskie i babilońskie nie potwierdzają istnienia takiego państwa. Nie potwierdzają istnienia państwa Medów także badania archeologiczne, które nie natrafiły na ślad osadnictwa z ich epoki, ani pozostałości jakoby wspaniałego pałacu w Ekbatanie. Nie jest też znana sztuka medyjska oraz nie zachował się żaden dokument napisany przez Medów z czasów ich domniemanego imperium[1].

Medowie a Kurdowie

Wedle jednej z hipotez zakłada się, że potomkami Medów są Kurdowie.