Zamek w Kowalu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Bibliografia: źródła/przypisy
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 34: Linia 34:


== Historia ==
== Historia ==
Zamek w Kowalu powstał około roku [[1400]]. [[Warownia]] stała poza miastem, oddzielona od niego [[płot|parkanem]], a z drugiej strony, od północy, zabezpieczała go rzeka [[Rakutówka]] i bagna. Walory obronne założenia nie były wielkie, a nazwa zamek jest używana nieco na wyrost. W jego obrębie stało kilka drewnianych budynków, z których największy był kancelarią grodzką i mieszkaniem podstarościego.
Z 1383 roku pochodzi informacja Jana z Czarnkowa o fortalicjum (''Covale oppidum cum fortalicio''), które zostało zostało opanowane przez wojska wojewody płockiego [[Abraham Socha|Abrahama Sochy]]. Był to jednak zapewne jeszcze obiekt drewniany. Zamek w Kowalu powstał około roku [[1400]]. [[Warownia]] stała poza miastem, oddzielona od niego [[płot|parkanem]], a z drugiej strony, od północy, zabezpieczała go rzeka [[Rakutówka]] i bagna. Walory obronne założenia nie były wielkie, a nazwa zamek jest używana nieco na wyrost. W jego obrębie stało kilka drewnianych budynków, z których największy był kancelarią grodzką i mieszkaniem podstarościego.


W [[XVII wiek]]u wśród drewnianej zabudowy powstał jedyny murowany budynek z dwoma izbami. Masywna [[skarpa (architektura)|przypora]] w domu przy ulicy Zamkowej 2 jest pozostałością po tym obiekcie. Według legendy w Kowalu urodził się na zamku w [[1310]] roku [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]], lecz nie mogła to być opisywana wyżej warownia. Jednak istnieją pewne informacje o wcześniejszym założeniu obronnym typu grodowego zniszczonym przez [[Zakon krzyżacki|Krzyżaków]] w [[1327]] roku, a następnie zastąpionym przez niewielką siedzibę obronną odnowioną przez Kazimierza.
Według legendy w Kowalu urodził się na zamku w [[1310]] roku [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]], lecz nie mogła to być opisywana wyżej warownia. Jednak istnieją pewne informacje o wcześniejszym założeniu obronnym typu grodowego zniszczonym przez [[Zakon krzyżacki|Krzyżaków]] w [[1327]] roku, a następnie zastąpionym przez niewielką siedzibę obronną odnowioną przez Kazimierza.


Umiejscowienie grodu nie jest dziś znane i nie da się stwierdzić czy stał na miejscu późniejszego zamku czy też w zupełnie innym miejscu. [[Bohdan Guerquin]] przypuszcza iż stał on na wyspie na Jeziorze Rakutowskim. W [[1420]] roku na zamku zarządzanym przez starostę przebywał król [[Władysław II Jagiełło|Władysław Jagiełło]] i przyjmował tu oferujących mu koronę panów czeskich. W [[XV wiek]]u funkcjonował tu sąd grodzki oraz kaplica zamkowa. Później zamek stał się siedzibą samodzielnego starostwa. W [[1797]] roku starosta [[Michał Sokołowski]] nakazał rozbiórkę zamku, którą ostatecznie ukończono na początku [[XIX wiek]]u.
Umiejscowienie grodu nie jest dziś znane i nie da się stwierdzić czy stał na miejscu późniejszego zamku czy też w zupełnie innym miejscu. [[Bohdan Guerquin]] przypuszcza iż stał on na wyspie na Jeziorze Rakutowskim. W [[1420]] roku na zamku zarządzanym przez starostę przebywał król [[Władysław II Jagiełło|Władysław Jagiełło]] i przyjmował tu oferujących mu koronę panów czeskich. W [[XV wiek]]u funkcjonował tu sąd grodzki oraz kaplica zamkowa. Później zamek stał się siedzibą samodzielnego starostwa. Z 1536 r. pochodzi wzmianka o odbudowie spalonego zamku przez starostę. Na początku XVII wieku, po jednym z pożarów nastąpiła odbudowa i rozbudowa z inicjatywy starosty i marszałka nadwornego Andrzeja Przyjemskiego, który ''"zamek (...) znów a fundamentis wielkim kosztem i sumptem murować począł"''. W [[XVII wiek]]u wśród drewnianej zabudowy powstał jedyny murowany budynek z dwoma izbami. Masywna [[skarpa (architektura)|przypora]] w domu przy ulicy Zamkowej 2 jest pozostałością po tym obiekcie. W 1674 r. funkcjonowała tu kancelaria starościńska.

W [[1797]] roku starosta [[Michał Sokołowski]] nakazał rozbiórkę zamku, którą ostatecznie ukończono na początku [[XIX wiek]]u.

W latach 1981-82 przeprowadzono prace archeologiczne podczas których odkryto zabytki ruchome (najstarsze datowane na pocz. XV wieku) oraz pomieszczenia piwniczne.


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==

Wersja z 22:50, 23 kwi 2017

Zamek w Kowalu
Ilustracja
Remiza przy ulicy Zamkowej stojąca na fundamentach zamku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kowal

Typ budynku

zamek

Ukończenie budowy

1400

Zniszczono

XIX wiek

Położenie na mapie Kowala
Mapa konturowa Kowala
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie powiatu włocławskiego
Mapa konturowa powiatu włocławskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}

Zamek w Kowalu – nieistniejący już drewniany zamek królewski znajdujący się w Kowalu.

Historia

Z 1383 roku pochodzi informacja Jana z Czarnkowa o fortalicjum (Covale oppidum cum fortalicio), które zostało zostało opanowane przez wojska wojewody płockiego Abrahama Sochy. Był to jednak zapewne jeszcze obiekt drewniany. Zamek w Kowalu powstał około roku 1400. Warownia stała poza miastem, oddzielona od niego parkanem, a z drugiej strony, od północy, zabezpieczała go rzeka Rakutówka i bagna. Walory obronne założenia nie były wielkie, a nazwa zamek jest używana nieco na wyrost. W jego obrębie stało kilka drewnianych budynków, z których największy był kancelarią grodzką i mieszkaniem podstarościego.

Według legendy w Kowalu urodził się na zamku w 1310 roku Kazimierz Wielki, lecz nie mogła to być opisywana wyżej warownia. Jednak istnieją pewne informacje o wcześniejszym założeniu obronnym typu grodowego zniszczonym przez Krzyżaków w 1327 roku, a następnie zastąpionym przez niewielką siedzibę obronną odnowioną przez Kazimierza.

Umiejscowienie grodu nie jest dziś znane i nie da się stwierdzić czy stał na miejscu późniejszego zamku czy też w zupełnie innym miejscu. Bohdan Guerquin przypuszcza iż stał on na wyspie na Jeziorze Rakutowskim. W 1420 roku na zamku zarządzanym przez starostę przebywał król Władysław Jagiełło i przyjmował tu oferujących mu koronę panów czeskich. W XV wieku funkcjonował tu sąd grodzki oraz kaplica zamkowa. Później zamek stał się siedzibą samodzielnego starostwa. Z 1536 r. pochodzi wzmianka o odbudowie spalonego zamku przez starostę. Na początku XVII wieku, po jednym z pożarów nastąpiła odbudowa i rozbudowa z inicjatywy starosty i marszałka nadwornego Andrzeja Przyjemskiego, który "zamek (...) znów a fundamentis wielkim kosztem i sumptem murować począł". W XVII wieku wśród drewnianej zabudowy powstał jedyny murowany budynek z dwoma izbami. Masywna przypora w domu przy ulicy Zamkowej 2 jest pozostałością po tym obiekcie. W 1674 r. funkcjonowała tu kancelaria starościńska.

W 1797 roku starosta Michał Sokołowski nakazał rozbiórkę zamku, którą ostatecznie ukończono na początku XIX wieku.

W latach 1981-82 przeprowadzono prace archeologiczne podczas których odkryto zabytki ruchome (najstarsze datowane na pocz. XV wieku) oraz pomieszczenia piwniczne.

Bibliografia

  • Włodzimierz Jacek Adamski: Kowal - zamek królewski. 2009-08-03. [dostęp 2009-08-26].
  • Tadeusz Horbacz i Leszek Kajzer, Zamek w Kowalu w świetle badań 1981-1982 [w:] Siedziby obronno-rezydencjona­lne w powiecie kowalskim na Kujawach w XIII-XVIII wieku, Łódź 1991