Zamek w Solcu nad Wisłą: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
kat.
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 31: Linia 31:
|www =
|www =
}}
}}
'''Zamek w Solcu nad Wisłą''' – [[zamek]] wzniesiony przez [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]] ze względu na strategiczne położenie Solca na szlakach handlowych. Dokumenty mówiące o istnieniu zamku pochodzą już z 1394 roku. W latach 1604-1627 poważnie przebudowany i umocniony trzema [[bastion]]ami przez księcia [[Krzysztof Zbaraski|Krzysztofa Zbaraskiego]] w stylu [[renesans]]owym. Zniszczony w czasie [[Potop szwedzki|potopu szwedzkiego]]. Około 1780 roku podjęto próby odbudowy zamku. Do zamieszkania nadawał się do [[XIX wiek]]u, kiedy zaczęto rozbierać jego szczątki. Do dziś zachowały się dolne partie murów zamkowych.
'''Zamek w Solcu nad Wisłą''' – [[zamek]] wzniesiony przez [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]] ze względu na strategiczne położenie Solca na szlakach handlowych. O wzniesieniu zamku przez króla pisali kronikarze: Janko z Czarnkowa i Jan Długosz. Dokumenty mówiące o istnieniu zamku pochodzą już z 1394 roku. Zamek Kazimierza Wielkiego składał się z cylindrycznej wieży i budynku mieszkalnego<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Ruiny zamku, Solec nad Wisłą - Zabytek.pl |data dostępu = 2019-10-10 |opublikowany = zabytek.pl |url = https://zabytek.pl/pl/obiekty/solec-nad-wisla-ruiny-zamku-21823 |język = pl}}</ref>.

Przez cały okres swego istnienia zamek solecki jako dobro królewskie nadawany był w dzierżawę zasłużonym rodom możnowładczym. W latach 1615-1627 poważnie przebudowany i umocniony trzema [[bastion]]ami przez księcia [[Krzysztof Zbaraski|Krzysztofa Zbaraskiego]] w stylu [[renesans]]owym. Podczas przebudowy stworzono fortyfikację na planie prostokąta z bastionami umieszczonymi w trzech narożach. Bastion czwarty, południowo-zachodni, wchłonął starsze założenie. W lustracji z roku 1654 opisano m.in. prowadzący do zamku most z poręczami „cudną robotą zrobionymi”, zamkową łaźnię z „fontaną ze smokiem z konch albo skorup morskich” oraz ogród włoski na zamkowym podwórzu<ref name=":0" />.

W roku 1656 zamek został zdobyty i zniszczony przez wojska szwedzkie. Około roku 1780 obiekt częściowo odbudowano. Do zamieszkania nadawał się do [[XIX wiek]]u, kiedy zaczęto rozbierać jego szczątki. Do dziś zachowały się dolne partie murów zamkowych.

Na terenie zamku nie było dotychczas badań archeologicznych ani architektonicznych<ref name=":0" />.
[[Plik:Solec zamek Stronczynski.JPG|thumb|250px|left|Widok ruin zamku z autorstwa [[Kazimierz Stronczyński|Kazimierza Stronczyńskiego]] wykonany w połowie XIX wieku]]
[[Plik:Solec zamek Stronczynski.JPG|thumb|250px|left|Widok ruin zamku z autorstwa [[Kazimierz Stronczyński|Kazimierza Stronczyńskiego]] wykonany w połowie XIX wieku]]


Linia 39: Linia 45:
== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | autor = L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm | tytuł = Leksykon zamków w Polsce | wydawca = Arkady | miejsce = Warszawa | data = 2012 | strony = 463-464 | isbn = 978-83-213-4158-3}}
* {{cytuj książkę | autor = L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm | tytuł = Leksykon zamków w Polsce | wydawca = Arkady | miejsce = Warszawa | data = 2012 | strony = 463-464 | isbn = 978-83-213-4158-3}}
*Wyrobisz A., S''olec nad Wisłą. Historia małopolskiego miasteczka'', „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 1964, R. XII, nr 1, s. 19-26.
*Wyrobisz A., ''Zamek królewski i renesansowa rezydencja starościńska w Solcu nad Wisłą. Relacja zamek - miasto'', [w:] ''Późnośredniowieczne zamki na terenie dawnego województwa sandomierskiego'', Kajzer L. (red.), Kielce 2005, s. 33-40.
*Cieślak-Kopyt M., Skubicha E., Micke I., Twardowski W., ''Radomskie - alfabet wykopalisk. Przewodnik archeologiczny,'' Radom 1994, s. 139-144.


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==

Wersja z 17:25, 10 paź 2019

Zamek w Solcu nad Wisłą
Symbol zabytku nr rej. 328/A z 21.06.1967 oraz 155/A z 16.03.1982[1]
Ilustracja
Pozostałości zamku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Solec nad Wisłą

Typ budynku

zamek

Rozpoczęcie budowy

XIV w.

Pierwszy właściciel

skarb koronny

Kolejni właściciele

Krzysztof Zbaraski

Położenie na mapie gminy Solec nad Wisłą
Mapa konturowa gminy Solec nad Wisłą, po prawej nieco u góry znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Solcu nad Wisłą”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Solcu nad Wisłą”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Solcu nad Wisłą”
Położenie na mapie powiatu lipskiego
Mapa konturowa powiatu lipskiego, po prawej znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Solcu nad Wisłą”
Ziemia51°08′08″N 21°46′11″E/51,135556 21,769722

Zamek w Solcu nad Wisłązamek wzniesiony przez Kazimierza Wielkiego ze względu na strategiczne położenie Solca na szlakach handlowych. O wzniesieniu zamku przez króla pisali kronikarze: Janko z Czarnkowa i Jan Długosz. Dokumenty mówiące o istnieniu zamku pochodzą już z 1394 roku. Zamek Kazimierza Wielkiego składał się z cylindrycznej wieży i budynku mieszkalnego[2].

Przez cały okres swego istnienia zamek solecki jako dobro królewskie nadawany był w dzierżawę zasłużonym rodom możnowładczym. W latach 1615-1627 poważnie przebudowany i umocniony trzema bastionami przez księcia Krzysztofa Zbaraskiego w stylu renesansowym. Podczas przebudowy stworzono fortyfikację na planie prostokąta z bastionami umieszczonymi w trzech narożach. Bastion czwarty, południowo-zachodni, wchłonął starsze założenie. W lustracji z roku 1654 opisano m.in. prowadzący do zamku most z poręczami „cudną robotą zrobionymi”, zamkową łaźnię z „fontaną ze smokiem z konch albo skorup morskich” oraz ogród włoski na zamkowym podwórzu[2].

W roku 1656 zamek został zdobyty i zniszczony przez wojska szwedzkie. Około roku 1780 obiekt częściowo odbudowano. Do zamieszkania nadawał się do XIX wieku, kiedy zaczęto rozbierać jego szczątki. Do dziś zachowały się dolne partie murów zamkowych.

Na terenie zamku nie było dotychczas badań archeologicznych ani architektonicznych[2].

Widok ruin zamku z autorstwa Kazimierza Stronczyńskiego wykonany w połowie XIX wieku

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowiecki [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2012-01-04].
  2. a b c Ruiny zamku, Solec nad Wisłą - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2019-10-10] (pol.).

Bibliografia

  • L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm: Leksykon zamków w Polsce. Warszawa: Arkady, 2012, s. 463-464. ISBN 978-83-213-4158-3.
  • Wyrobisz A., Solec nad Wisłą. Historia małopolskiego miasteczka, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 1964, R. XII, nr 1, s. 19-26.
  • Wyrobisz A., Zamek królewski i renesansowa rezydencja starościńska w Solcu nad Wisłą. Relacja zamek - miasto, [w:] Późnośredniowieczne zamki na terenie dawnego województwa sandomierskiego, Kajzer L. (red.), Kielce 2005, s. 33-40.
  • Cieślak-Kopyt M., Skubicha E., Micke I., Twardowski W., Radomskie - alfabet wykopalisk. Przewodnik archeologiczny, Radom 1994, s. 139-144.

Linki zewnętrzne