Pakt z Cavour
| Data |
5 czerwca 1561 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Przyczyna |
prześladowania waldensów przez księcia Emanuela Filiberta i ich opór | ||
| Terytorium | |||
| Strony traktatu | |||
| |||
| Przywódcy | |||
| |||
Pakt z Cavour[1] (fr. Traité de Cavour) – traktat pokojowy zawarty 5 czerwca 1561, gwarantujący po raz pierwszy waldensom wolność wyznania[2]. Był to pierwszy z kilku aktów prawnych, które umożliwiły przetrwanie tej grupy religijnej.
Książę Sabaudii Emanuel Filibert od 1560 nasilił represje przeciwko waldensom, mieszkającym w Sabaudii i Piemoncie, w szczególności zakazał mieszkającym na nizinach waldensom podróży w górę dolin, gdzie znajdowały się ich centra kultu, w celu uczestniczenia w nabożeństwach. Na szlakach pielgrzymkowych pojawiły się oddziały aresztujące waldensów i konfiskujące ich mienie. Ostatecznie opór waldensów doprowadził do podpisania ugody, na mocy której mieszkańcy miejscowości przylegających do dolin (Bubiano, Fenil, Briqueras) uzyskali prawo swobodnego podróżowania w celach religijnych. Zwrócono im skonfiskowane mienie, a ci, którzy uciekli przed prześladowaniami, mogli powrócić do swych domów. Mieszkający na nizinach waldensi nie uzyskali wprawdzie prawa do publicznego kultu religijnego, ale mogli odprawiać swe nabożeństwa prywatnie w domach, jak również organizować pogrzeby z udziałem swoich pastorów[3].
Ugoda została podpisana w imieniu księcia Sabaudii przez jego kuzyna Filipa Sabaudzkiego, hrabiego Racconigi; oraz w imieniu waldensów przez Francisa Vaisa, pastora Le Villar i Clauda Berge, pastora La Tour, oraz przez dwóch świeckich, George'a Monastiera z Angrogna i Michela Raymoneta z Le Taillaret[3].
Dokładne postanowienia traktatu obejmowały:
- amnestię za dotychczasowe postępki;
- wolność sumienia dla waldensów;
- zezwolenie wygnanym i uciekinierom na powrót do domów;
- zwrot skonfiskowanego mienia;
- zezwolenie dla mieszkańców Bubiano, Fenil i innych miast Piemontu na uczestniczenie w publicznych nabożeństwach w dolinach;
- prawo do rekonwersji dla tych, którzy przeszli na katolicyzm;
- potwierdzenia dawnych przywilejów waldensów;
- uwolnienie więźniów[4].
Część praw ujętych w ugodzie z Cavour została ograniczona przez traktat z Pignerol w 1655 roku[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Paweł Andrzej Gajewski. Eklezjologia Jana Kalwina w podstawowych dokumentach doktrynalnych waldensów z lat 1560-1662. „Rocznik Teologiczny”. 51 (1-2), s. 229, 2009.
- ↑ Histoire Vaudois (fr.)
- ↑ a b Muston 1866 ↓, s. 155-157.
- ↑ Muston 1866 ↓, s. 267.
- ↑ Muston 1866 ↓, s. 379.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Alexis Muston: The Israel of the Alps: a complete history of the Waldenses of Piedmont and their colonies. London: Blackie, 1866.