Wikipedia:Propozycje do Dobrych Artykułów/Bank Polski (Królestwo Polskie)

Bank Polski (Królestwo Polskie)

Dyskusja zakończona
Rozpoczęcie: 12 kwietnia 2020 16:45:16	Zakończenie: 10 maja 2020 16:45:16
Wynik: Nie przyznano

Artykuł napisany przez @Mix321 o pierwszym polskim banku państwowym. Opisuje najwazniejsze zagadnienia z nim związane. Eksponowany na Stronie Głównej z okazji 100-nej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Wtedy hasło sprawdzili @Jacek555, @KamilK7, @Kenraiz, których niezobowiująco zapraszam do dyskusji. Zapraszam do lektury i sprawdzania. D kuba (dyskusja) 16:45, 12 kwi 2020 (CEST)

Uwagi merytoryczne

1. Nie do końca jest to moja dziedzina, bo raczej piszę w numizmatyce, ale z tego co mi wiadomo Bank Polski okresu Królestwa Kongresowego miał podporządkowaną pod siebie mennicę warszawską tylko w okresie powstania listopadowego i kilka miesięcy po nim. Poza tym okresem za emisję monet nie odpowiadał. Załączone zdjęcia (1 grosz polski) czy moneta dwunominałowa są raczej mylące, bo poza okresem historycznym nie mają nic wspólnego z bankiem. Jedynie 5-złotówka 1831 okresu powstania i złotówka z carem (bita w okresie powstania) mają odniesienie do Banku Polskiego Gonzuchna (dyskusja) 18:06, 18 kwi 2020 (CEST)

W uzupełnieniu ostatniej wypowiedzi, Bank Polski (poza okresem powstania listopadowego) nie był bankiem emisyjnym z zakresie monet a jedynie banknotów, które tak jak jest napisane w artykule, nie miały kursu przymusowego.

Jeśli chodzi o zdjęcia znaków pieniężnych, to wg mnie powinno się dokonać drobnych korekt:

• zostawić monety tylko z powstania listopadowego usuwając pozostałe
• wstawić zdjęcia przykładowych banknotów:

• biletu kassowego (1824)
• banknotu w złotych polskich (1830)
• banknotu w rublach srebrem (może być pierwszy 3 ruble z 1841)
• jeśli graficznie nie zdominuje to artykułu można by jeszcze wstawić banknot - złotówkę powstańczą

Odpowiednie zdjęcia są w commons i mogę to zrobić, ale nie wiem jaką intencje miała osoba wstawiająca zdjęcia monet niezwiązanych z bankiem

Jeśli chodzi o informacje przekazane w artykule, to rubla wprowadzono w Królestwie w 1841 ale od 1 stycznia 1842 (wg kalendarza gregoriańskiego, który wtedy w Królestwie obowiązywał) - w załączeniu link do aktu prawnego (po rosyjsku) drugi z trzech

Gonzuchna (dyskusja) 07:11, 19 kwi 2020 (CEST)

Widzę, że brak chętnych do polemiki merytorycznej w poruszonych przeze mnie zagadnieniach. Domyślam się, że w źródłach jest wiele sprzecznych opinii i stwierdzeń w temacie, głównie wynikających z przenoszenia XXI w. rozumienia zagadnień na rzeczywistość XIX w. Stąd np. ten 1841 r. i wprowadzenie rubla w Królestwie Kongresowym, albo (niedopowiedziane) założenie (dobór zdjęć znaków pieniężnych), że pojęcie bank emisyjny dotyczyło w zakresie monet Banku Polskiego w XIX w. Co zasugerowałem powyżej, to wykonałem poprzez odpowiednie edycje. Ja więcej nic chyba merytorycznie nie wniosę. Czekam na ewentualne uwagi. Nie wiem czy ktoś taki jest w środowisku pl.wiki, kto zna i rozumie zagadnienia bankowości centralnej i emisyjnej oraz wie jak wyglądała rzeczywistości w Królestwie Kongresowym w XIX w. (bez optyki XXI w.). Mam wrażenie po lekturze hasła, że przydałoby się spojrzenie osoby z głęboką wiedzą, bo kompilowanie źródeł nie zawsze oddaje sedno problemu Gonzuchna (dyskusja) 22:58, 21 kwi 2020 (CEST)

@Gonzuchna Dziękuję za poprawki wprowadzone w artykule. Brak chętnych do polemiki wynika pewnie z faktu, że nie ma tu oprócz Ciebie osób merytorycznie obeznanych w temacie emisji banknotów, czy środków pieniężnych w ogóle. Ja na bankowości nieco się znam, ale to po pierwsze historia (XIX w.), po drugie skomplikowane instrumenty, jak zasady wprowadzania pieniądza do obiegu właśnie. Pamiętaj proszę, że Wikipedię edytują wolontariusze, których głównym orężem w tej walce są źródła, D kuba (dyskusja) 20:07, 25 kwi 2020 (CEST)

Pamiętam :) Wiem, że zagadnienie jest trudne, bo sam bym takiego artykułu nie napisał. Co prawda w związku z tą dyskusją przeczytałem tę książkę Banku Polskiego z 1928 r., ale to co mogłem to już zrobiłem. Trzymam kciuki za to hasło jak pojawi się na stronie głównej i będzie miało kilkaset odsłon w ciągu jednego dnia. Gonzuchna (dyskusja) 20:45, 25 kwi 2020 (CEST)

Uwagi językowe

Uwagi dot. uźródłowienia

1. Na razie tyko 1 akapit podstawowego tekstu, czyli przypisy 1-2. Przypis [1] - brak podanego numeru strony. KamilK7 ✉ 19:22, 12 kwi 2020 (CEST)
2. Przypis [2] - brak numerów stron. Ponadto w źródle pomysł Konarskiego został opisany jako "Po raz pierwszy w 1763 r. myśl utworzenia w Polsce banku publicznego na wzór „angielski, holenderski, szwedzki, germański etc.” wysunął Stanisław Konarski. To nie jest tożsame, z zawartą w ocenianym artykule informacją, że Potrzebę stworzenia narodowego banku po raz pierwszy zaczęto podnosić w drugiej połowie XVIII w.[1], gdy po raz pierwszy w 1763 r. taki pomysł wysunął Stanisław Konarski. Ponadto u nas jest, że (po 1774 roku) dwa lata później Rada Nieustająca odrzuciła dwa kolejne projekty, tymczasem w źródle jest Rada Nieustająca, która została utworzona w 1776 r., otrzymała dwa projekty założenia „Domu Rzpltej pożyczającego” i obydwa odrzuciła. - czyli jest podany rok założenia rady, ale informacji o tym, że to właśnie w tym roku nastąpiło odrzucenie projektów, nie ma. Informacja, że Z tą drugą inicjatywą wystąpił król Stanisław August nie wynika z podanego źródła, ze źródła wynika, że jego inicjatywa polegała na tym, aby wyłonić osoby, które miały by m.in. projekty banków roztrząsać. KamilK7 ✉ 19:22, 12 kwi 2020 (CEST)

   Dodałem numery strony we wskazanych przypisach. Co do Konarskiego nie widzę błędu: 1763 rok, to dalej druga połowa XVIII w., a Konarski faktycznie wystąpił z takim pomysłem. Co króla również nie widzę błędu: w źródle mamy: "W końcu na sejmie w 1786 r. wystąpił z inicjatywą król, który wezwał do wyznaczenia osób „do roztrząsania projektów banków..."". Zdanie z Radą Nieustającą poprawiłem, bo daty faktycznie były błędne. D kuba (dyskusja) 20:53, 13 kwi 2020 (CEST)

   @D kuba, @Mix321 Dziękuję za poprawki. A co do reszty, to w przypadku 1) daty się zgadzają, tylko treść nie ma pełnego potwierdzenia w źródle. Dokładniej: (ad. 1) wg. źródła Konarski zaproponował stworzenie "banku publicznego na wzór „angielski, holenderski, szwedzki, germański etc.”, u nas jest "Potrzebę stworzenia narodowego banku po raz pierwszy..., po raz pierwszy w 1763 r. taki pomysł wysunął Stanisław Konarski" - a w jaki sposób ze źródła wynika przed 1763 rokiem nikt inny nie proponował banku narodowego na innych zasadach niż banki angielski, holenderski, szwedzki, germański i im podobne? Tu jeszcze byłbym wstanie przyjąć, że to prawdopodobne, ale lepiej doprecyzować. W przypadku 2) Cały czas nie jest wyjaśnione. W źródle jest, że król wezwał do wyznaczenia osób „do roztrząsania projektów banków...”, oznacza to że chciał, aby wyznaczono osoby, które będą analizowały i przygotowywały oceny wpływających projektów dotyczące powoływania banków. U nas sformułowane jest to tak, że "... powstała Rada Nieustająca, która odrzuciła dwa kolejne projekty, a na sejmach w 1780 i 1786 r. składano następne, nierozpatrzone jednak propozycje. Z tą drugą inicjatywą wystąpił król Stanisław August", z tego zapisu wynika, że druga inicjatywa, to projekt odrzucony przez Radę Nieustającą w 1786 roku, wydaje mi się, że zdanie jest źle sformułowane. "Dwa lata później" (po 1774 roku) "Rada Nieustająca odrzuciła dwa kolejne projekty" nie ma pokrycie w źródle - w źródle jest wprawdzie informacja, że Rada Nieustająca została utworzona w 1776 roku, ale nie ma nic o tym, kiedy te projekty odrzucała (a może po powołaniu analizowała przez kilka miechów i wypadł 1777, a może analizowała dwa lata? Skąd wiemy, że wyrobiła się już w roku swojego powstania? KamilK7 ✉ 03:49, 15 kwi 2020 (CEST)

   @KamilK7, poprawiłem zapisy, żeby były bliższe źródłom. Mix321 (dyskusja) 21:42, 18 kwi 2020 (CEST)

Uwagi dot. neutralności

Problemy techniczne

Sprawdzone przez

1. D kuba (dyskusja) 17:05, 26 kwi 2020 (CEST) przedłużmy