Wino w kartonie
Wino w kartonie (cask wine, bag-in-box, BiB) – popularne określenie na opakowanie typu bag-in-box zawierające wino. Wino znajduje się w foliowym worku ze szczelnym kranem, a worek umieszczony jest zazwyczaj w kartonowym pudełku. Koncept wina w kartonie powstał w Australii.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wino w kartonie zostało opracowane przez australijskiego winiarza Thomasa Angove’a[1]. Angove jako producent win poszukiwał nowego sposobu na pakowanie jego produktu, aby uniknąć podstawowych problemów ze szklanymi pojemnikami – ciężarem, stosunkowo dużą kruchością i szybkim utlenianiem się wina po otwarciu butelki[1]. Angove został zainspirowany przez zasłyszaną historię o greckich pasterzach, którzy pili wino z worków ze skór kozich[1]. Nie był pierwszą osobą, która zaproponowała używanie opakowanie typu bag-in-box do przechowywania płynu, ale jako pierwszy zastosował to opakowanie do przechowywania wina[1]. Prace nad jego wynalazkiem i badania rynku zajęły Angove’owi dwa lata, ostatecznie opatentował on swój wynalazek w 1965 i w listopadzie tegoż roku wprowadził do sprzedaży jednogalonowe (4,5-litrowe) pojemniki z pięcioma gatunkami win[1]. Pierwsze wine casks różniły się od współczesnych pojemników tego typu brakiem kranu – pudełka były otwierane od góry i worek był ręcznie przecinany, mógł być później zamknięty przy użyciu na przykład spinki ze sprężynką („żabki”)[1]. W 1967 australijski wynalazca Charles Henry Malpas opracował hermetyczny kran Airlesflo, który pozwolił na łatwiejsze nalewanie wina i w różnych wersjach używany jest do czasów współczesnych[2]. Kran Malpasa został po raz pierwszy użyty przez Penfolds w 1968[1], które wprowadziło także drugą innowację – plastikowy worek został zastąpiony trwalszym wielowarstwowym, metalizowanym, workiem[2][3].
Wady i zalety[edytuj | edytuj kod]
W porównaniu z tradycyjną metodą przechowywania i sprzedawania win w butelce, wina w kartonie mają swoje wady i zalety:
- Zalety:
- Wina w kartonie dłużej zachowują świeżość po ich otwarciu. Wino nie wchodzi w kontakt z powietrzem i nie podlega oksydacji (utlenieniu)[4][5].
- Wina w kartonie zazwyczaj są tańsze od porównywalnych win butelkowych o tej samej jakości[5].
- Wygoda na piknikach i podobnych imprezach plenerowych – wyjęte z pudełka worki są wygodne, łatwe w transporcie i lżejsze od tradycyjnych butelek[5].
- Łatwość otwierania – wina w kartonie nie potrzebują żadnych narzędzi (korkociągów) do ich otworzenia[6].
- Są znacznie lżejsze i mniejsze (porównując takie same pojemności) od butelkowanych win, co powoduje, że są tańsze w transporcie i są bardziej „zielone”, ekologiczne[4].
- Wady:
- Wina w kartonie nie podlegają procesowi starzenia i nie mogą podnieść ich jakości[4].
- Wina w kartonie nie nadają się do długotrwałego przechowywania[7]. Po około dwunastu miesiącach można zauważyć wyraźne pogorszenie się ich jakości, wszystkie wina tego typu powinny być spożyte do daty ważności wyznaczonej przez producenta[7].
- Większość produkowanych win w kartonie jest niskiego gatunku[4][8].
- Znacznie mniejszy wybór w porównaniu z winami butelkowanymi[5].
Produkcja[edytuj | edytuj kod]
W latach 1997–2013 zanotowano ciągły wzrost udziału win w kartonach wśród wszystkich sprzedawanych win – w 1997 wina BiB stanowiły 19% wszystkich sprzedawanych win, w 2013 udział procentowy win BiB wyniósł 26,5%[9], natomiast we Francji, gdzie spożywa się najwięcej wina w przeliczeniu na jedną osobę, wina w kartonach w 2012/2013 stanowiły 22,3% sprzedawanych win[10].
Największym eksporterem win w kartonie jest Australia (15% eksportu światowego), następnie Południowa Afryka, Niemcy, Francja, Włochy i Hiszpania (odpowiednio 14%, 13%, 10%, 8% i 7%)[11].
Inne[edytuj | edytuj kod]
Większość win w kartonie sprzedawanych w Australii i Nowej Zelandii jest stosunkowo niskiej jakości i mają one żartobliwe i czasami pogardliwe nazwy takie jak goon („jabol”), goon bag („torebka jabola”)[12], chateau cardboard (Château Karton)[13].
Puste worki foliowe po wypitych winach mogą być używane w różnorodny sposób, na przykład do przechowywania innych płynów, jako pojemnik na okład z lodu, częściowo nadmuchany jako poduszka campingowa[14].
W Australii wyjęte z pudełek worki z alkoholem wieszane na Hills Hoist używane są do gry alkoholowej (ang. drinking game) znanej jako Goon of Fortune[15].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Bob Byrne: Cask wine was invented by Riverland winemaker Tom Angove. The Advertiser, 2017-12-31. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ a b David Dunstan: Malpas, Charles Henry (1899–1982). Australian Dictionary of Biography. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ A Magnum effort to change how premium wine is packaged. packagingnews.com.au, 2015-02-12. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ a b c d Tyler Colman: Box Wines That Can Be A Hit. Forbes. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ a b c d boxes, wine. Oxford Companion to Wine. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ Kimberly Avila: 10 Reasons Why Boxed Wine Is Actually The Greatest Thing On Earth. Thought Catalog, 2015-03-04. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ a b Pros & Cons of Boxed Wines. A Taste of Wine. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ Goon: Australia’s Most Famous Drink. What Is It?. Delishably, 2018-05-28. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ Elona Hesseling: Drink outside the box. wineland.co.za, 2015-01-01. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ Wine Annual Report and Statistics 2015. fas.usda.gov, 2015-02-24. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ Les vins en BIB. Les exportations enfin possibles à suivre depuis 2017. blog-export.fr. [dostęp 2018-10-27]. (fr.).
- ↑ goon bag. Oxford Living English Dictionaries. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ chateau cardboard. Oxford Living English Dictionaries. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ Michael Bloch: Re-using boxed water and wine cask bladders. Green Living Tips, 2009-05-19. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
- ↑ Drinking game: Goon of Fortune. Hostels Central. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Per Karlsson: World trade in wine 2000-2012. BKWine Magazine, 2013-06-26. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).