ZAP
 logo ZAP | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1994 |
| Data likwidacji |
2017 |
| Forma prawna | |
| Prezes |
Steven Schneider |
| Dyrektor |
Priscilla Lu |
| Strona internetowa | |
ZAP – dawny amerykański producent elektrycznych rowerów, samochodów osobowych i dostawczych z siedzibą w Santa Rosa działający w latach 1994–2017.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki[edytuj | edytuj kod]
Przedsiębiorstwo założone zostało pod nazwą ZAP Power Systems w 1994 roku w amerykańskim mieście Sebastopol w Kalifornii[1] przez dwójkę przedsiębiorców, Jima McGreena i Gary'ego Starra, za cel obierając rozwój elektrycznych pojazdów. Początkowo firma specjalizowała się w elektrycznych rowerach, by następnie rozszerzyć zakres swojej działalności także o skutery[2]. W 1997 roku przedsiębiorstwo stale rozwijające zakres swoich usług na polu elektrycznych rowerów uzyskało pierwszego dużego klienta poza Stanami Zjednoczonymi, podpisując umowę na dostarczenie floty elektrycznych rowerów do chińskiego Szanghaju we współpracy z tamtejszym lokalnym partnerem[3].
Pod koniec lat 90. XX wieku ZAP nawiązał liczne współprace na polu wymiany technologicznej z innymi amerykańskimi przedsiębiorstwami[4][5], z kolei w pierwszych latach XXI wieku poszerzyło swoje portfolio o nowe odmiany pojazdów jak m.in. skutery wodne. Taktyka poszerzania swojego portfolio o kolejne rodzaje pojazdów o elektrycznym napędzie skierowało przedsiębiorstwo do przemysłu motoryzacyjnego.
Samochody[edytuj | edytuj kod]
W 2006 roku firma przedstawiła swój wynik współpracy z niewielkim chińskim przedsiębiorstwem Shandong Jindalu Vehicle specjalizującym się w produkcji trójkołowych elektryznych samochodów[6], prezentując model ZAP Xebra[7]. Pięciodrzwiowy hatchback importowany był z chińskiej fabryki partnera i sprzedawany na terenie wybranych stanów USA za kwotę 12 tysięcy dolarów[7]. Przez kolejne 3 lata ZAP był w stanie sprzedać ok. 700 sztuk pojazdów na terenie całego kraju[7]. Rok przed zakończeniem produkcji, w 2008 roku, firma była zmuszona zorganizować akcję przywoławczą z powodu usterki układu hamulcowego, która powróciła w 2012 roku. Rok później amerykańska agencja bezpieczeństwa drogowego NHTSA nakazała firmie ZAP odkupienie wszystkich modeli Xebr i zniszczenie ich, uznając pojazdy za stwarzające niebezpieczeństwo na drogach[7][8].
W 2007 roku w oparciu o japońską niewielką furgonetkę Daihatsu Zebra zbudowano elektryczny model Truck XL, który trafił do użytku m.in. w amerykańskiej armii[9]. W tym samym roku ZAP nawiązał współpracę z brytyjskim Lotus Cars, kooperując na polu ostatecznie niezrealizowanego projektu trójkołowego hybrydowego samochodu sportowego ZAP Alias[10]. W 2008 roku z kolei ZAP ogłosił plan wdrożenia do seryjnej produkcji prototypu Lotus APX w postaci samochodu w pełni elektrycznego[11], który również nie doczekał się realizacji.
W 2009 roku ZAP przedstawił niewielką elektryczną furgonetkę Shuttle Van[12] powstałą w kooperacji z chińskim Wulingiem. W styczniu 2011 roku ZAP kontynuował swoją taktykę zaangażowania we współpracę biznesową z chińskimi przedsiębiorstwami, kupując większościowy pakiet akcji w niewielkim przedsiębiorstwie Jonway Automobile[13]. To na podstawie modelu tej firmy, niewielkiego SUV-a Jonway Ufo, opracowany został ostatni, niezrealizowany projekt elektrycznej taksówki marki ZAP w postaci modelu Electric Taxi[14].
Kontrowersje i likwidacja[edytuj | edytuj kod]
W sierpniu 2008 roku ZAP ogłosił plany budowy fabryki samochodów w miasteczku Franklin w stanie Kentucky, planując wytwarzać tam swoje samochody elektryczne po ukończeniu budowy prowadzącej do utworzenia 4 tysięcy nowych miejsc pracy[15]. Ta nie doszła jednak do skutku z powodu kryzysu finansowego, a sprawa niedoszłej budowy fabryki wywołała falę krytyki wobec władz stanu Kentucky z powodu wypłacenia dotacji dla ZAP, choć te nie zrealizowało swoich planów[16]. Kontrowersje wywołał też niezrealizowany projekt elektrycznego crossovera ZAP X mającego powstać jako rozwinięcie prototypu Lotusa - magazyn Wired opisał zjawisko intensywnej fali inwestycji w ZAP po ambitnych założeniach w sprawie jej planowanego pojazdu, zarzucając firmie inwestycyjne oszustwo[17].
ZAP w drugiej dekadzie XXI wieku po niezrealizowanych projektach pojazdów mających powstać dzięki współpracy z Lotusem i Jonway Automobile wygasił swoją działalność, nie podejmując się żadnych dalszych działań na polu rozwoju. Ostatnie zgłoszenie do kalifornijskiego rejestru podmiotów gospodarczych miało miejsce w 2016 roku, po czym firma zniknęła z baz, a także nie przedłużyła swojej domeny internetowej.
Modele samochodów[edytuj | edytuj kod]
Historyczne[edytuj | edytuj kod]
Studyjne[edytuj | edytuj kod]
- ZAP Truck XL (2008)
- ZAP Shuttle Van (2008)
- ZAP X (2008)
- ZAP Dude ATV (2010)
- ZAP Electric Taxi (2010)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ ZAP. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ Sebastopol's Zap Power Systems is banking on battery-powered bikes. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ ELECTRIC BIKE FIRM GETS EPA GRANT TO MARKET IN CHINA. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ ZAP Signs Marketing Agreement with Smith & Wesson. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ ZAP Reaches Distribution Agreement with Electric Motorbike. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ ZAP Xebra Factory Shandong Jindalu Plants 1000 Trees. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ a b c d The ZAP Xebra Is A Pitiful Electric Car. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ Zap fights safety recall and attempted coup. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ U.S. Military Reorders ZAP Electric Truck. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ Three-wheeled ZAP Alias can beat a Porsche. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ ZAP-X Crossover Electric: studium ze studium. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
- ↑ Pre-Production ZAP Alias EV Previewed to Dealers - New Shuttle Van Unveiled. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ ZAP Completes 51% Acquisition of China’s Jonway Automobile, Cathaya Capital Funds Total of US$36 Million. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ ZAP Electric Taxi Unveiled in Beijing. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ Integrity to make ZAP electric cars in Simpson County. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ Kentucky Throws Money At ZAP and EVs. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).
- ↑ Hype Machine: Searching for ZAP's Fleet of No-Show Green Cars. [dostęp 2021-11-03]. (ang.).