40 Batalion Straży Granicznej
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1922 |
| Rozformowanie |
1923 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
por. Aleksander Kaczorkiewicz |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Łunińcu |
40 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną[2]. 40 batalion celny przemianowany został na 40 batalion Straży Granicznej.
40 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Łunińcu, a jego dowództwo stacjonowało w Miklaszewiczach[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów[5].
W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany[6].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
W maju 1923 37 baon SG oddał 40 baonowi SG odcinek graniczny od Jaśkowicz do Rachowicza[7].
- Sąsiednie bataliony
- 37 batalion Straży Granicznej ⇔ 19 batalion Straży Granicznej – 1 grudnia 1922[3][8]
- Wydarzenia
- w rejonie odpowiedzialności 40 baonu SG dość często dochodziło do sporów kompetencyjnych. Komendant posterunku Policji Państwowej w Zaprosiu napisał raport do swoich przełożonych, w którym oskarża komendanta batalionu o utrudnianie mu wykonywania obowiązków w pasie przygranicznym[9]. Podobny konflikt odnotowano z niechętnie podporządkowującemu się rozkazom dowódcy garnizonu, dowódcą plutonu żandarmerii kordonowej[10], a także z organami władzy administracyjnej[11]. W tym ostatnim przypadku komendant batalionu zarzuca staroście w Łunińcu bezduszność w sprawie kilkakrotnego „odrzucania” za granicę mieszkanki Łunińca Afanasiewy Kilifie z jej czwórką dzieci[11].
Komendanci batalionu[edytuj | edytuj kod]
- p.o. por. Aleksander Kaczorkiewicz (IX 1922[12] – )
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
| Ordre de Bataille 40 batalionu SG w Mikaszewiczach na dzień 3 grudnia 1922 roku[13] | ||||
|---|---|---|---|---|
| kompanie | 1. Mikaszewicze | 2. Lenin | 3. Morocz | 4. Zalutycze |
| placówki | Prypeć | |||
| Wilcza | ||||
| fut. Wilcza | ||||
| Zaprosie | ||||
| Pieszczaniki | ||||
| Zakocin | ||||
| most na Słuczy | ||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ a b Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
- ↑ Materiały organizacyjne KW Poleskiej ↓, s. 12.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 28.
- ↑ Materiały graniczne ↓, s. 3.
- ↑ Materiały graniczne ↓, s. 42.
- ↑ a b Materiały graniczne ↓, s. 66.
- ↑ Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 20.
- ↑ OdeB batalionów SG ↓, s. 144.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
- Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Rozkazy organizacyjne Komendy Głównej Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Materiały dotyczące spraw granicznych, meldunki, telefonogramy, doniesienia, zapytania, rozkłady służby 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Materiały dotyczące spraw organizacyjnych Komendy Wojewódzkiej Poleskiej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Ordre de Bataille batalionów Straży Granicznej → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin