Przejdź do zawartości

Wikipedysta:VonRalph/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
VonRalph (dyskusja | edycje)
456 edycji
Nie podano opisu zmian
VonRalph (dyskusja | edycje)
456 edycji
Muzea
Linia 35: Linia 35:
W czasie [[Wojna na Półwyspie Iberyjskim 1807-1814|wojny na Półwyspie Iberyjskim]] miasto stanowiło jeden z dwóch głównych (obok [[Badajoz]]) umocnionych punktów na drodze do Portugalii i było zwane "kluczem do korytarza północnego"{{r|historia3}}. W tym czasie było dwukrotnie oblegane i szturmowane. Pierwszy raz pierścień wokół twierdzy zamknął się w czerwcu 1810 roku. Bronił jej marszałek Andrés Pérez de Herrasti dowodzący siłami hiszpańkimi przed armią francuską pod komendą marszałka [[Michel Ney|Michela Neya]]{{r|historia3}}. Obrońcy poddali miasto 10 lipca, po wykonaniu wyłomu w murach przez artylerię francuską{{r|historia4}}. Opór broniących opóźnił o około miesiąc inwazję Portugalii przez armię francuską dowodzoną przez marszałka [[André Masséna]]. Wbrew naciskom rządów Hiszpanii i Portugalii oraz chęciom własnych żołnierzy, dowodzący wojskami brytyjskimi i portugalskimi [[Arthur Wellesley]], późniejszy książę Wellington, nie przyszedł miastu z pomocą, tłumacząc, że nie zamierza dawać szansy uzyskania przewagi Massenie w miejscu przez niego wybranym{{r|historia4|historia5}}.
W czasie [[Wojna na Półwyspie Iberyjskim 1807-1814|wojny na Półwyspie Iberyjskim]] miasto stanowiło jeden z dwóch głównych (obok [[Badajoz]]) umocnionych punktów na drodze do Portugalii i było zwane "kluczem do korytarza północnego"{{r|historia3}}. W tym czasie było dwukrotnie oblegane i szturmowane. Pierwszy raz pierścień wokół twierdzy zamknął się w czerwcu 1810 roku. Bronił jej marszałek Andrés Pérez de Herrasti dowodzący siłami hiszpańkimi przed armią francuską pod komendą marszałka [[Michel Ney|Michela Neya]]{{r|historia3}}. Obrońcy poddali miasto 10 lipca, po wykonaniu wyłomu w murach przez artylerię francuską{{r|historia4}}. Opór broniących opóźnił o około miesiąc inwazję Portugalii przez armię francuską dowodzoną przez marszałka [[André Masséna]]. Wbrew naciskom rządów Hiszpanii i Portugalii oraz chęciom własnych żołnierzy, dowodzący wojskami brytyjskimi i portugalskimi [[Arthur Wellesley]], późniejszy książę Wellington, nie przyszedł miastu z pomocą, tłumacząc, że nie zamierza dawać szansy uzyskania przewagi Massenie w miejscu przez niego wybranym{{r|historia4|historia5}}.


8 stycznia 1812 roku do oblężenia miasta znajdującego się w rękach Francuzów przystąpili Brytyjczycy. Obroną dowodził generał Jean Leonard Barrie, oblężeniem - osobiście Arthur Wellesley{{r|historia3}}. Po zniszczeniu wysuniętych elementów fortyfikacji jakim były umocnione klasztoy: ''Santa Cruz'' i ''San Francisco''{{r|historia3|historia7}} oraz dokonaniu dwóch wyłomów w murach (z czego jeden dokładnie w tym samym miejscu co podczas oblężenia z 1810 roku), 19 stycznia rozpoczął się szturm generalny zakończony powodzeniem{{r|historia3|historia4|historia5}}. Podczas szturmu Brytyjczycy stracili ponad tysiąc zabitych, w tym dwóch generałów (Crauford i Mackinnon){{r|historia3|historia5}}. Zdobycie Ciudad Rodrigo zakończyło się pijaństwem i grabieżami, pomimo iż hiszpańscy mieszkańcy byli sojusznikami zdobywców{{r|historia3|historia4}}. Zdobycie kluczowej twierdzy na pograniczu hiszpańsko-portugalskim wraz ze znajdującymi się tam 153 działami (w tym 44 oblężniczymi przygotowanymi do inwazji Portugalii) pozbawiło armię francuską możliwości wykonywania działań ofensywnych, oddając inicjatywę w ręce sprzymierzonych{{r|historia3}}.
8 stycznia 1812 roku do oblężenia miasta znajdującego się w rękach Francuzów przystąpili Brytyjczycy. Obroną dowodził generał Jean Leonard Barriée, oblężeniem - osobiście Arthur Wellesley{{r|historia3}}. Po zniszczeniu wysuniętych elementów fortyfikacji jakim były umocnione klasztoy: ''Santa Cruz'' i ''San Francisco''{{r|historia3|historia7}} oraz dokonaniu dwóch wyłomów w murach (z czego jeden dokładnie w tym samym miejscu co podczas oblężenia z 1810 roku), 19 stycznia rozpoczął się szturm generalny zakończony powodzeniem{{r|historia3|historia4|historia5}}. Podczas szturmu Brytyjczycy stracili ponad tysiąc zabitych, w tym dwóch generałów (Crauford i Mackinnon){{r|historia3|historia5}}. Zdobycie Ciudad Rodrigo zakończyło się pijaństwem i grabieżami, pomimo iż hiszpańscy mieszkańcy byli sojusznikami zdobywców{{r|historia3|historia4}}. Zdobycie kluczowej twierdzy na pograniczu hiszpańsko-portugalskim wraz ze znajdującymi się tam 153 działami (w tym 44 oblężniczymi przygotowanymi do inwazji Portugalii) pozbawiło armię francuską możliwości wykonywania działań ofensywnych, oddając inicjatywę w ręce sprzymierzonych{{r|historia3}}.


Wraz z buntem generała [[Francisco Franco|Franco]] przeciwko władzy republikańskiej w lipcu 1936 kontrolę nad całą prowincją Salamanka wraz z Ciudad Rodrigo, przejęły siły narodowców i utrzymały ją do końca [[Hiszpańska wojna domowa|hiszpańskiej wojny domowej]]{{r|historia6}}.
Wraz z buntem generała [[Francisco Franco|Franco]] przeciwko władzy republikańskiej w lipcu 1936 kontrolę nad całą prowincją Salamanka wraz z Ciudad Rodrigo, przejęły siły narodowców i utrzymały ją do końca [[Hiszpańska wojna domowa|hiszpańskiej wojny domowej]]{{r|historia6}}.
Linia 61: Linia 61:
== Kultura ==
== Kultura ==
=== Teatry ===
=== Teatry ===
* Teatr Nowy (''Teatro Nuevo'')
* ''Teatro Nuevo Fernando Arrabal''
=== Muzea ===
=== Muzea ===
* Muzeum Diecezjalno-Katedralne (''Museo Diocesano y Catedralicio'')
* Muzeum Diecezjalno-Katedralne (''Museo Diocesano y Catedralico'') - zawiera kolekcję rzeźby i obrazów, sztuki złotniczej, szat i naczyń liturgicznych. Obejmuje również zwiedzanie katedry{{r|katedra|muzea}}.
* Muzeum Fortyfikacji (''Museo de las Fortificaciones'') - zajmuje dwa dawne budynki warty zlokalizowane przy bramach miejskich, zawiera również ekspozycję plenerową. Zaprezentowano w nim ewolucję budowli obronnych od czasów prehistorycznych do XVIII w. w formie makiet, planów, mundurów i prezentacji audiowizualnych{{r|muzea|muzeum_fortyfikacji}}.
* Muzeum Fortyfikacji (''Museo de las Fortificaciones'')
* Muzeum Nocników (''Museo del Orinal'') - jedyne tego typu muzeum na świecie, zawiera kolekcję ponad 1300 nocników z okresu od XIII do XX w. pochodzących z całego świata (również z Polski){{r|muzea|nocniki}}.
* Muzeum Nocników (''Museo del Orinal'')
== Sport ==
== Sport ==


Linia 87: Linia 87:
<ref name="katedra">{{lang|es|en|fr|pt|de|it}} [http://www.catedralciudadrodrigo.com/es/es.html Strona katedry w Ciudad Rodrigo]</ref>
<ref name="katedra">{{lang|es|en|fr|pt|de|it}} [http://www.catedralciudadrodrigo.com/es/es.html Strona katedry w Ciudad Rodrigo]</ref>
<ref name="romanico">{{lang|es}} [http://www.arteguias.com/romanico_ciudadrodrigo.htm Opis zabytków romańskich na stronie traktującej o sztuce średniowiecznej w Hiszpanii]</ref>
<ref name="romanico">{{lang|es}} [http://www.arteguias.com/romanico_ciudadrodrigo.htm Opis zabytków romańskich na stronie traktującej o sztuce średniowiecznej w Hiszpanii]</ref>
<ref name="muzea">{{lang|es}} [http://www.minube.com/tag/museos-ciudad-rodrigo-c33746 Podstawowe informacje o muzeach Ciudad Rodrigo na stronie www.minube.com]</ref>
<ref name="muzeum_fortyfikacji">{{lang|es}} [http://www.fundacionpatrimoniocyl.es/textosRUT2.asp?id=355 Informacje o Muzeum Fortyfikacji w Ciudad Rodrigo na stronie Fundacji Dziedzictwa Historycznego Regionu Kastylia i León]</ref>
<ref name="nocniki">{{lang|es}} [http://museodelorinal.es/museo/ Strona Muzeum Nocników w Ciudad Rodrigo]</ref>
<ref name="Aveiro">{{lang|pt}} [http://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M3800 Informacje o miastach partnerskich powiązanych z Aveiro na stronie poświęconej miejscowościom w Portugalii]</ref>
<ref name="Aveiro">{{lang|pt}} [http://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M3800 Informacje o miastach partnerskich powiązanych z Aveiro na stronie poświęconej miejscowościom w Portugalii]</ref>
}}
}}

Wersja z 22:01, 26 sty 2014

Ciudad Rodrigo
Ilustracja
Plaza mayor w Ciudad Rodrigo
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Hiszpania

Wspólnota autonomiczna

Kastylia i León Kastylia i León

Prowincja

Salamanka

Burmistrz

Javier Iglesias

Powierzchnia

240,11 km²

Wysokość

653 m n.p.m.

Populacja (2013)
• liczba ludności
• gęstość


13 503[1]
56,24 os./km²

Kod pocztowy

37500

Położenie na mapie Kastylii i Leónu
Mapa konturowa Kastylii i Leónu
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:town}
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Ciudad Rodrigo – miasto w Hiszpanii, we wspólnocie autonomicznej Kastylia i León, w prowincji Salamanka nad rzeką Águeda (lewobrzeżny dopływ Duero). Znajduje się ono w północno-zachodniej części Mesety, w odległości około 86 km na południowy zachód od Salamanki i około 25 km na wschód od granicy z Portugalią.

Historia

Pierwsze ślady osadnictwa na terenie miasta pochodzą z IV w p.n.e., kiedy to powstała tu osada Mirobriga Wettonum założona przez Wettonów - lud pochodzenia celtyckiego[2]. W drugim wieku przed naszą erą zostało ono podbite przez Rzymian, w okresie ich panowania nosiło nazwę Augustóbriga i Civitas Augusta. W piątym stuleciu naszej ery , wraz z upadkiem Cesarstwa rzymskiego, osada została podbita przez Swebów i znajdowała się w ich władaniu do roku 585 n.e., kiedy to Swebowie zostali pokonani przez Wizygotów pod wodzą Leowigilda[3]. Wraz z arabskim podbojem Hiszpanii i upadkiem Królestwa Wizygotów okoliczne ziemie wraz z miastem przeszły w ręce muzułmańskie. Ze względu na brak wiarygodnych źródeł pisanych historia ówczesnej Mirobrigi aż do czasów panowania Alfonsa VI, króla Leónu, Królestwo Kastylii i Galicji jest mało znana[2].

W roku 1100 hrabia Rodrigo González Girón zasiedlił osadę na nowo, głównie przybyszami z Leónu, Zamory, Segowii y Ávili. Od jego imienia pochodzi współczesna nazwa miasta. Za prawdziwego restauratora Ciudad Rodrigo uważa się jednak Ferdynanda II, króla Leónu, który w XII wieku otoczył je murami celem obrony przed Maurami oraz swoim teściem - Alfonsem I Zdobywcą, pierwszym królem Portugalii. Nadał on też mieszkańcom liczne przywileje, założył biskupstwo i zapoczątkował budowę katedry. W XIII stuleciu z polecenia Henryka II Trastamara zostaje zbudowany zamek. XV i XVI wiek to okres największego rozkwitu miasta - powstaje wtedy szereg budowli sakralnych, pałaców i kamienic. Kolejne dwa stulecia to czas stagnacji gospodarczej i zniszczeń spowodowanych portugalską wojną restauracyjną i wojną o hiszpańską sukcesję[2]. Ze względu na znaczenie strategiczne, jakie Ciudad Rodrigo odegrało w czasie tych wojen, rozbudowano jego fortyfikacje przekształcając miasto w silną twierdzę na pograniczu hiszpańsko-portugalskim.

W czasie wojny na Półwyspie Iberyjskim miasto stanowiło jeden z dwóch głównych (obok Badajoz) umocnionych punktów na drodze do Portugalii i było zwane "kluczem do korytarza północnego"[4]. W tym czasie było dwukrotnie oblegane i szturmowane. Pierwszy raz pierścień wokół twierdzy zamknął się w czerwcu 1810 roku. Bronił jej marszałek Andrés Pérez de Herrasti dowodzący siłami hiszpańkimi przed armią francuską pod komendą marszałka Michela Neya[4]. Obrońcy poddali miasto 10 lipca, po wykonaniu wyłomu w murach przez artylerię francuską[5]. Opór broniących opóźnił o około miesiąc inwazję Portugalii przez armię francuską dowodzoną przez marszałka André Masséna. Wbrew naciskom rządów Hiszpanii i Portugalii oraz chęciom własnych żołnierzy, dowodzący wojskami brytyjskimi i portugalskimi Arthur Wellesley, późniejszy książę Wellington, nie przyszedł miastu z pomocą, tłumacząc, że nie zamierza dawać szansy uzyskania przewagi Massenie w miejscu przez niego wybranym[5][6].

8 stycznia 1812 roku do oblężenia miasta znajdującego się w rękach Francuzów przystąpili Brytyjczycy. Obroną dowodził generał Jean Leonard Barriée, oblężeniem - osobiście Arthur Wellesley[4]. Po zniszczeniu wysuniętych elementów fortyfikacji jakim były umocnione klasztoy: Santa Cruz i San Francisco[4][7] oraz dokonaniu dwóch wyłomów w murach (z czego jeden dokładnie w tym samym miejscu co podczas oblężenia z 1810 roku), 19 stycznia rozpoczął się szturm generalny zakończony powodzeniem[4][5][6]. Podczas szturmu Brytyjczycy stracili ponad tysiąc zabitych, w tym dwóch generałów (Crauford i Mackinnon)[4][6]. Zdobycie Ciudad Rodrigo zakończyło się pijaństwem i grabieżami, pomimo iż hiszpańscy mieszkańcy byli sojusznikami zdobywców[4][5]. Zdobycie kluczowej twierdzy na pograniczu hiszpańsko-portugalskim wraz ze znajdującymi się tam 153 działami (w tym 44 oblężniczymi przygotowanymi do inwazji Portugalii) pozbawiło armię francuską możliwości wykonywania działań ofensywnych, oddając inicjatywę w ręce sprzymierzonych[4].

Wraz z buntem generała Franco przeciwko władzy republikańskiej w lipcu 1936 kontrolę nad całą prowincją Salamanka wraz z Ciudad Rodrigo, przejęły siły narodowców i utrzymały ją do końca hiszpańskiej wojny domowej[8].

Zabytki

Architektura sakralna

  • Katedra Santa María - wznoszenie rozpoczęto pod koniec XII w., u schyłku rządów Ferdynanda II lub początku władzy jego syna - Alfonsa IX. Świątynia zbudowana jest na planie krzyża łacińskiego w stylach: późnoromańskim i wczesnogotyckim z późniejszymi modyfikacjami, jednak duża część kościoła zachowała cechy pierwotne. Budowla zawiera dużo ciekawych elementów rzeźbiarskich, min. figury dwunastu postaci ze starego testamentu umieszczone w łukach gotyckich nad wejściem od strony południowej. Od strony północnej do katedry przylega kwadratowy budynek z dziedzińcem i krużgankami[9][10].
  • Kaplica Capilla de Cerralbo
  • Kościół San Andrés
  • Dawny klasztor Franciszkanek Bosych Antiguo convento de las Franciscanas Descalzas
  • Kościół San Pedro y San Isidoro
  • Kościół San Cristóbal


Architektura obronna

  • Zamek Henryka II
  • Mury średniowieczne
  • Mury twierdzy

Budynki mieszkalne i użyteczności publicznej

  • Ratusz (Ayuntamiento)

Inne

Kultura

Teatry

  • Teatro Nuevo Fernando Arrabal

Muzea

  • Muzeum Diecezjalno-Katedralne (Museo Diocesano y Catedralico) - zawiera kolekcję rzeźby i obrazów, sztuki złotniczej, szat i naczyń liturgicznych. Obejmuje również zwiedzanie katedry[9][11].
  • Muzeum Fortyfikacji (Museo de las Fortificaciones) - zajmuje dwa dawne budynki warty zlokalizowane przy bramach miejskich, zawiera również ekspozycję plenerową. Zaprezentowano w nim ewolucję budowli obronnych od czasów prehistorycznych do XVIII w. w formie makiet, planów, mundurów i prezentacji audiowizualnych[11][12].
  • Muzeum Nocników (Museo del Orinal) - jedyne tego typu muzeum na świecie, zawiera kolekcję ponad 1300 nocników z okresu od XIII do XX w. pochodzących z całego świata (również z Polski)[11][13].

Sport

Transport

Sieć drogowa

Kolej

Komunikacja miejska

Transport autobusowy międzymiastowy

Lotniska

Miasta partnerskie

  1. ↑ (hiszp.) Strona INE (Narodowy Instytut Statystyczny)
  2. ↑ a b c (hiszp.) Historia Ciudad Rodrigo na stronie www.clubrural.com
  3. ↑ Historia Hiszpanii. Manuel Tuñón de Lara, Julio Valdeón Baruque, Antonio Domínguez Ortiz, przekład Szymon Jędrusiak. Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS, 2012, s. 56. ISBN 97883-242-1754-0.
  4. ↑ a b c d e f g h (pol.) Informacje o oblężeniu Ciudad Rodrigo na polskiej stronie poświęconej wojnom napoleońskim
  5. ↑ a b c d Gregory Fremont-Barnes: Wojny napoleońskie. Kampania iberyjska. 1807-1814. przekład Natalia Łajszczak. Poznań: AmerCom SA, 2011, s. 47, 58. ISBN 978-83-261-0907-2.
  6. ↑ a b c George Bidwell: Ten zły wódz. przekład Anna Bidwell. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 1968, s. 191, 211-213.
  7. ↑ Ian Fletcher: Oblężenie Badajoz. 1812. przekład Jan Muranty. Poznań: AmerCom SA, 2011, s. 36-41. ISBN 978-83-261-0520-3.
  8. ↑ Frances Lannon: Wojna domowa w Hiszpanii. Fiasko demokratycznego eksperymentu. 1936-1939. przekład Michał Studniarek. Poznań: AmerCom SA, 2010, s. 9, 27. ISBN 978-83-261-0508-1.
  9. ↑ a b (hiszp. • ang. • fr. • port. • niem. • wł.) Strona katedry w Ciudad Rodrigo
  10. ↑ (hiszp.) Opis zabytków romańskich na stronie traktującej o sztuce średniowiecznej w Hiszpanii
  11. ↑ a b c (hiszp.) Podstawowe informacje o muzeach Ciudad Rodrigo na stronie www.minube.com
  12. ↑ (hiszp.) Informacje o Muzeum Fortyfikacji w Ciudad Rodrigo na stronie Fundacji Dziedzictwa Historycznego Regionu Kastylia i León
  13. ↑ (hiszp.) Strona Muzeum Nocników w Ciudad Rodrigo
  14. ↑ (port.) Informacje o miastach partnerskich powiązanych z Aveiro na stronie poświęconej miejscowościom w Portugalii
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.
Gminy prowincji Salamanka

Flaga prowincji Salamanka

Kategoria:Kastylia i León Kategoria:Miasta Hiszpanii

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:VonRalph/brudnopis&oldid=38538731”