André Masséna
Marszałek André Masséna | |
Marszałek Francji | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne |
Królestwo Francji |
Główne wojny i bitwy |
Wojna I koalicji |
Odznaczenia | |
Upamiętnienie nazwiska na Łuku Triumfalnym w Paryżu |
André Masséna, wł. Andrea Massena (ur. 6 maja 1758 w Nicei, zm. 4 kwietnia 1817 w Paryżu) – książę Rivoli, książę Essling, marszałek cesarstwa francuskiego[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem kupca. W wieku 13 lat zaciągnął się do marynarki handlowej jako chłopiec okrętowy. Mając 17 lat wstąpił do armii, służąc w regimencie w Tulonie. Po 14 latach wyszedł ze służby w stopniu podoficera, a po wybuchu rewolucji wstąpił w szeregi ochotników. 1 sierpnia 1792 został dowódcą batalionu, 22 sierpnia 1793 generałem brygady, a 20 grudnia 1793 generałem dywizji[1].
W wojnach włoskich odznaczył się wielokrotnie; pobił Austriaków między innymi w 1795 pod Loano i miał swój udział w zwycięstwach Napoleona Bonapartego. Pod naczelnym dowództwem Jeana-Baptiste'a Jourdana dowodził w Szwajcarii armią francuską, która odniosła zwycięstwo pod Zurychem 25 września 1799 nad wojskiem rosyjskim, uchronił Francję od najazdu wojsk nieprzyjacielskich. W 1806 roku, po zawarciu pokoju preszburskiego, zajął Neapol dla Józefa Bonapartego; po bitwie pod Pruską Iławą został księciem Rivoli, a w 1809 po bitwie pod Essling – księciem Essling.
W 1810 otrzymał naczelne dowództwo w Hiszpanii, które z powodu przeważającej siły nieprzyjaciół, dobrowolnie złożył w 1811. Mianowany 20 grudnia 1814 przez Ludwika XVIII parem Francji[1]. Był jednym z najbardziej utalentowanych marszałków Napoleona.
Zmarł w 1817 roku z dala od spraw publicznych. Na cmentarzu Père-Lachaise wzniesiono mu pomnik[1].
Jego Mémoires (4 t., Paryż 1849) wydał gen. Koch.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- PWN: 3938407
- Britannica: biography/Andre-Massena-duc-de-Rivoli-prince-dEssling
- Treccani: massena-andrea-duca-di-rivoli-principe-di-essling
- Universalis: andre-massena
- БРЭ: 2190992
- NE.se: andre-massena
- SNL: André_Masséna
- VLE: andre-massena
- Catalana: 0041199
- DSDE: André_Masséna
- Hrvatska enciklopedija: 39322