Helena Kordzikowska-Romańska: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m drobne redakcyjne |
źródła/przypisy poprawiono |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Helena Kordzikowska-Romańska''' ( ur.1845 Rady, [[Powiat poniewieski|pow.poniewieski]] – zm.10 lipca 1924 w [[Krakinów|Krakinowie]]) – pisarka, polska działaczka narodowa, społeczna i oświatowa, ziemianka. |
'''Helena Kordzikowska-Romańska''' ( ur.1845 Rady, [[Powiat poniewieski|pow.poniewieski]] – zm.10 lipca 1924 w [[Krakinów|Krakinowie]]) – pisarka, polska działaczka narodowa, społeczna i oświatowa, ziemianka.<br />{{Biogram infobox |
||
<br />{{Biogram infobox |
|||
|imię i nazwisko = Helena Kordzikowska-Romańska |
|imię i nazwisko = Helena Kordzikowska-Romańska |
||
|imię i nazwisko org = |
|imię i nazwisko org = |
||
Linia 18: | Linia 16: | ||
}} |
}} |
||
Urodziła się w majątku ziemiańskim w Radach<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IX - wynik wyszukiwania - DIR |data = |data dostępu = 2018-12-13 |opublikowany = dir.icm.edu.pl |url = http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IX/457 |cytat = Rady}}</ref> w powiecie poniewieskim, [[Gubernia kowieńska|guberni kowieńskiej]]. Córka Józefa Kordzikowskiego i Racheli z Dąbrowskich. Dzieciństwo i młodość spędziła w Radach<ref name=":0">{{Cytuj |autor = |tytuł = Dzień Kowieński. nr.167, Rok IV |data = 31 lipiec 1924 |miejsce = Kowno |wydawca = Stanisław Salmonowicz |s = 2 |url = http://www.epaveldas.lt/ |
Urodziła się w majątku ziemiańskim w Radach<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IX - wynik wyszukiwania - DIR |data = |data dostępu = 2018-12-13 |opublikowany = dir.icm.edu.pl |url = http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IX/457 |cytat = Rady}}</ref><ref name=":0" /> w powiecie poniewieskim, [[Gubernia kowieńska|guberni kowieńskiej]]. Córka Józefa Kordzikowskiego i Racheli z Dąbrowskich. Dzieciństwo i młodość spędziła w Radach<ref name=":0">{{Cytuj |autor = |tytuł = Dzień Kowieński. nr.167, Rok IV |data = 31 lipiec 1924 |opis = Z prowincji.Wspomnienie pośmiertne |miejsce = Kowno |wydawca = Stanisław Salmonowicz |s = 2 |url = http://www.epaveldas.lt/recordImageSmall/KVB/C130000496362?exId=266671&seqNr=2 |cytat = }}</ref>. Po śmierci ojca zamieszkała w majątku Słobódce pod Krakinowem. Była żoną Feliksa Romańskiego,dziedzica Danieliszek<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XV cz.1 - wynik wyszukiwania - DIR |data dostępu = 2018-12-13 |opublikowany = dir.icm.edu.pl |url = http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XV_cz.1/386}}</ref><ref name=":1">{{Cytuj |autor = Jurate Gaideliene |tytuł = W dolinie Niewiaży |data = 30 listopada 2001 |s = 9 |opublikowany = Kurier Wileński nr 232 |url = http://www.archiwumkw.lt/2001/11/KW_2001_11_30.pdf |cytat = Gdy miała 22 lata wyszła za mąż za ziemianina Feliksa Romańskiego,mieszkającego w pobliżu Pierwszej Rady w dworze Daniliszki}}</ref>. |
||
W czasie [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] pomagała ukrywającym się powstańcom i wspierała materialnie oddziały powstańcze. Po upadku powstania styczniowego zaangażowała się w działalność społeczną i oświatową w [[Lauda (region)|Laudzie]]<ref name=":1" />. W czasie zaborów organizowała szkoły wiejskie, w których uczono języka polskiego i historii Polski. |
W czasie [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] pomagała ukrywającym się powstańcom i wspierała materialnie oddziały powstańcze. Po upadku powstania styczniowego zaangażowała się w działalność społeczną i oświatową w [[Lauda (region)|Laudzie]]<ref name=":1" />. W czasie zaborów organizowała szkoły wiejskie, w których uczono języka polskiego i historii Polski. |
||
Po proklamowaniu niepodległości [[Republika Litewska (1918–1940)|Litwy]] dzięki jej staraniom utworzono polską szkołę w [[Krakinów|Krakinowie]], na ten cel oddała swój dom. Aktywnie działała na rzecz polskości Laudy<ref name=":0" />. |
Po proklamowaniu niepodległości [[Republika Litewska (1918–1940)|Litwy]] dzięki jej staraniom utworzono polską szkołę w [[Krakinów|Krakinowie]], na ten cel oddała swój dom. Aktywnie działała na rzecz polskości Laudy<ref name=":0" /><ref name=":1" />. |
||
Pisała nowele i artykuły prasowe do gazety ''[[Dzień Kowieński]]''. Była autorką nowel i książek<ref name=":0" />. Podejmowała próby pisania w tzw. ''polszczyźnie żmudzkiej''<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Kurjer Wileński R.9, nr 50 |data = 2 marca 1932 |miejsce = Wilno |wydawca = Aleksander Kleczkowski |s = 2 |url = https://polona.pl/item/kurjer-wilenski-r-9-nr-50-2-marca-1932,MTI2NDE0NjM/0/#info:metadata}}</ref>. W 1912 w [[Wilno|Wilnie]] wydała poczytną nowelę ''Rozita kosę niech rozplecie''<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Biesiada Literacka : pismo literacko-polityczne illustrowane t.71, nr 3 |data = 20 stycznia 1912 |miejsce = Warszawa |wydawca = Gracyan Unger |s = 58 |url = https://polona.pl/item/biesiada-literacka-pismo-literacko-polityczne-illustrowane-1912-t-71-nr-3-20,MjU5NDUzNjY/19/#info}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Kurjer Litewski Nr 266 |data = 20 listopada 1912 |miejsce = Wilno |s = 3 |url = http://elibrary.mab.lt/bitstream/handle/1/17999/174729m1912n266.pdf?sequence=267&isAllowed=y}}</ref>.W swojej książce ''O roku 1863 w województwie kowieńskim'' i pamiętnikach opisała powstanie styczniowe na Kowieńszczyźnie<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w latach 1795-1918 |data = |url = http://nprh.ujk.edu.pl/?page_id=221 |cytat = Helena Kordzikowska Romańska – O roku 1863 w województwie kowieńskim. Z pamiętnika Heleny Kordzikowskiej; sceny z powstania styczniowego na Kowieńszczyźnie.}}</ref>. |
Pisała nowele i artykuły prasowe do gazety ''[[Dzień Kowieński]]''. Była autorką nowel i książek<ref name=":0" />. Podejmowała próby pisania w tzw. ''polszczyźnie żmudzkiej''<ref>{{Cytuj |autor = |rozdział = Najwinniejsza |tytuł = Kurjer Wileński R.9, nr 50 |data = 2 marca 1932 |miejsce = Wilno |wydawca = Aleksander Kleczkowski |s = 2 |url = https://polona.pl/item/kurjer-wilenski-r-9-nr-50-2-marca-1932,MTI2NDE0NjM/0/#info:metadata |cytat = Kordzikowska próbowała polszczyzny żmudzkiej}}</ref>. W 1912 w [[Wilno|Wilnie]] wydała poczytną nowelę ''Rozita kosę niech rozplecie''<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Biesiada Literacka : pismo literacko-polityczne illustrowane t.71, nr 3 |data = 20 stycznia 1912 |miejsce = Warszawa |wydawca = Gracyan Unger |s = 58 |url = https://polona.pl/item/biesiada-literacka-pismo-literacko-polityczne-illustrowane-1912-t-71-nr-3-20,MjU5NDUzNjY/19/#info}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Kurjer Litewski Nr 266 |data = 20 listopada 1912 |miejsce = Wilno |s = 3 |url = http://elibrary.mab.lt/bitstream/handle/1/17999/174729m1912n266.pdf?sequence=267&isAllowed=y}}</ref>.W swojej książce ''O roku 1863 w województwie kowieńskim'' i pamiętnikach opisała powstanie styczniowe na Kowieńszczyźnie<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w latach 1795-1918 |data = |url = http://nprh.ujk.edu.pl/?page_id=221 |cytat = Helena Kordzikowska Romańska – O roku 1863 w województwie kowieńskim. Z pamiętnika Heleny Kordzikowskiej; sceny z powstania styczniowego na Kowieńszczyźnie.}}</ref>. |
||
Zmarła 10 lipca 1924 w Krakinowie, tamże pochowana<ref name=":0" />. |
Zmarła 10 lipca 1924 w Krakinowie, tamże pochowana<ref name=":0" />.<gallery> |
||
</gallery> |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Linia 36: | Linia 35: | ||
[[Kategoria:Polscy ziemianie (zabór rosyjski)]] |
[[Kategoria:Polscy ziemianie (zabór rosyjski)]] |
||
[[Kategoria:Ludzie związani z Poniewieżem]] |
[[Kategoria:Ludzie związani z Poniewieżem]] |
||
[[Kategoria:Polscy działacze oświatowi]] |
|||
{{DEFAULTSORT:Kordzikowska-Romańska,Helena}} |
Wersja z 16:46, 13 gru 2018
Helena Kordzikowska-Romańska ( ur.1845 Rady, pow.poniewieski – zm.10 lipca 1924 w Krakinowie) – pisarka, polska działaczka narodowa, społeczna i oświatowa, ziemianka.
Data i miejsce urodzenia |
1845 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
10 lipca 1924 |
Zawód, zajęcie |
pisarka, ziemianka |
Narodowość |
polska |
Urodziła się w majątku ziemiańskim w Radach[1][2] w powiecie poniewieskim, guberni kowieńskiej. Córka Józefa Kordzikowskiego i Racheli z Dąbrowskich. Dzieciństwo i młodość spędziła w Radach[2]. Po śmierci ojca zamieszkała w majątku Słobódce pod Krakinowem. Była żoną Feliksa Romańskiego,dziedzica Danieliszek[2][3][4].
W czasie powstania styczniowego pomagała ukrywającym się powstańcom i wspierała materialnie oddziały powstańcze. Po upadku powstania styczniowego zaangażowała się w działalność społeczną i oświatową w Laudzie[4]. W czasie zaborów organizowała szkoły wiejskie, w których uczono języka polskiego i historii Polski.
Po proklamowaniu niepodległości Litwy dzięki jej staraniom utworzono polską szkołę w Krakinowie, na ten cel oddała swój dom. Aktywnie działała na rzecz polskości Laudy[2][4].
Pisała nowele i artykuły prasowe do gazety Dzień Kowieński. Była autorką nowel i książek[2]. Podejmowała próby pisania w tzw. polszczyźnie żmudzkiej[5]. W 1912 w Wilnie wydała poczytną nowelę Rozita kosę niech rozplecie[6][7].W swojej książce O roku 1863 w województwie kowieńskim i pamiętnikach opisała powstanie styczniowe na Kowieńszczyźnie[8].
Zmarła 10 lipca 1924 w Krakinowie, tamże pochowana[2].
Przypisy
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IX - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2018-12-13], Cytat: Rady .
- ↑ a b c d e f Dzień Kowieński. nr.167, Rok IV, Z prowincji.Wspomnienie pośmiertne, Kowno: Stanisław Salmonowicz, 31 lipca 1924, s. 2 .
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XV cz.1 - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2018-12-13] .
- ↑ a b c Jurate Gaideliene , W dolinie Niewiaży [online], Kurier Wileński nr 232, 30 listopada 2001, s. 9, Cytat: Gdy miała 22 lata wyszła za mąż za ziemianina Feliksa Romańskiego,mieszkającego w pobliżu Pierwszej Rady w dworze Daniliszki .
- ↑ Najwinniejsza, [w:] Kurjer Wileński R.9, nr 50, Wilno: Aleksander Kleczkowski, 2 marca 1932, s. 2, Cytat: Kordzikowska próbowała polszczyzny żmudzkiej .
- ↑ Biesiada Literacka : pismo literacko-polityczne illustrowane t.71, nr 3, Warszawa: Gracyan Unger, 20 stycznia 1912, s. 58 .
- ↑ Kurjer Litewski Nr 266, Wilno, 20 listopada 1912, s. 3 .
- ↑ Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w latach 1795-1918 [online], Cytat: Helena Kordzikowska Romańska – O roku 1863 w województwie kowieńskim. Z pamiętnika Heleny Kordzikowskiej; sceny z powstania styczniowego na Kowieńszczyźnie. .