Wierna Rzeka (rzeka)

    Dodaj linki
    Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
    Wierna Rzeka
    Łososina, Łośna
    Ilustracja
    Widok z mostu w Łosieniu
    Kontynent

    Europa

    Państwo

     Polska

    Rzeka
    Długość 35,6 km
    Powierzchnia zlewni

    314 km²

    Źródło
    Miejsce w okolicy wsi Radoszyce
    Współrzędne

    51°00′30″N 20°18′12″E/51,008333 20,303333

    Ujście
    Recypient

    Biała Nida

    Miejsce na zachód od Chęcin
    Współrzędne

    50°47′19″N 20°21′23″E/50,788611 20,356389

    Położenie na mapie powiatu kieleckiego
    Mapa konturowa powiatu kieleckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”
    Położenie na mapie Polski
    Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
    Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
    Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ujście”

    Wierna Rzeka, dawniej Łososina, Łośna, Łosośna, Łososinka[1] – rzeka w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, lewy dopływ Białej Nidy[2], o długości 35,6 km i powierzchni dorzecza 314 km². Płynie przez Płaskowyż Suchedniowski, Wzgórza Łopuszańskie i Pasmo Przedborsko-Małogoskie.

    Rzeka jako Łososinka wypływa z łąk na południowy wschód od wsi Radoszyce, w rejonie miejscowości Straszów. W rejonie miejscowości Piotrowiec łączy się z jej prawym dopływem - Wierną Rzeką przejmując od tego miejsca jego nazwę. Tworzy przełom między Pasmem Chęcińskim a Pasmem Przedborsko-Małogoskim, a do Białej Nidy uchodzi w rejonie wsi Bolmin, na zachód od Chęcin[1].

    Główne dopływy:

    • prawe: Czarny Lasek,
    • lewe: Olszówka, Czarne Stoki, Kalisz.

    Ważniejsze miejscowości nad rzeką: Straszów, Grzymałków, Kuźniaki, Łosień, Bocheniec.

    Położony koło Gnieździsk przystanek kolejowy Wierna Rzeka, którego nazwa wywodzi się od rzeki, jest punktem początkowym szlak turystyczny żółty żółtego szlaku turystycznego prowadzącego do Chęcin.

    Zbiornik retencyjny[edytuj | edytuj kod]

    Od roku 2017 trwają przygotowania do budowy 72-hektarowego zbiornika wodnego o nazwie “Wierna Rzeka”, który ma powstać na rzece Łososinie na granicy trzech gmin: Łopuszno, Piekoszów i Strawczyn. Zbiornik ma pełnić zarówno funkcję retencyjną jak i rekreacyjną. W grudniu 2020 podpisano umowę o przekazaniu gruntów pod budowę. Ukończenie inwestycji planowane jest na rok 2028[3].

    Nazwa[edytuj | edytuj kod]

    Rzeka pod nazwą Łośna upamiętniona została przez Stefana Żeromskiego w powieści Wierna rzeka z 1912 roku[4]. Nad Łośną miała miejsce opisana w powieści bitwa pod Małogoszczem, a pierwowzorem powieściowego dworu Niezdoły był dwór Saskich w Rudzie Zajączkowskiej[5]. Łośna stała się "wierną" rzeką, ponieważ staje się pomocą w najbardziej dramatycznych dla bohaterów momentach i ponieważ potrafi zachować ich najgłębsze tajemnice: ratuje i obmywa rany powstańca, głównego bohatera powieści, chroni przed Moskalami w swoich wodach tajne plany Rządu Narodowego i w końcu jej bohaterka powierza pieniądze otrzymane w zamian za utraconą miłość.

    Na fali popularności powieści już w okresie międzywojennym obok historycznych nazw Łososina lub Łośna powszechnie weszła do użytku nieoficjalna nazwa Wierna Rzeka[6]. Znalazło to odzwierciedlenie na mapach i w przewodnikach. Od rzeki nazwano wówczas przystanek kolejowy Wierna Rzeka[5]. W 1933 w dekanacie małogoskim powstała parafia Wierna, obecnie funkcjonująca w dekanacie piekowszewskim[7]. Na początku XXI wieku części wsi Ruda Zajączkowska (Kolonia), która po reformie 1975 roku znalazła się w gminie Piekoszów, nadano nazwę Wierna Rzeka[8][9].

    Obecnie nazwa Wierna Rzeka obowiązuje jako oficjalna[2], lecz w przewodnikach, na mapach i w literaturze również używa się nazw dawniejszych: Łosośna, Łośna, Łososina, Łososinka[10][1]. Według niektórych źródeł nazwa rzeki w górnym biegu to Łososinka, a w dolnym biegu to Wierna Rzeka[10].

    Łososina ("Lasocina Fl.") na mapie z połowy XIX wieku. Zaznaczona lokalizacja Rudy Zajączkowskiej (Niezdoły z powieści Wierna rzeka)

    Przypisy[edytuj | edytuj kod]

    1. ↑ a b c Spływy kajakowe po Wiernej Rzece, Kajakiem.pl [dostęp 2021-10-16] (pol.).
    2. ↑ a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 28 października 2022, identyfikator PRNG: 146793
    3. ↑ Projekt „Wierna Rzeka” nabiera kształtu, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, 15 grudnia 2020 [dostęp 2021-10-22] (pol.).
    4. ↑ Stefan Żeromski, Wierna rzeka, Wolne Lektury [dostęp 2021-10-16] (pol.).
    5. ↑ a b Ruda Zajączkowska, Wierna Rzeka ~ Co zobaczyć ~ Kielce Travel, kielce.travel [dostęp 2021-10-16].
    6. ↑ powstanie1863.zsi.kielce.pl, powstanie1863.zsi.kielce.pl [dostęp 2021-10-16].
    7. ↑ WIERNA, Najświętszego Serca Jezusa | Oficjalna Strona Diecezji Kieleckiej, diecezja.kielce.pl [dostęp 2021-10-16].
    8. ↑ ESC S.A, Ruda Zajączkowska, Gmina Łopuszno, 11 maja 2017 [dostęp 2021-10-17] (pol.).
    9. ↑ Historia - Gmina Piekoszów - Urząd Gminy w Piekoszowie, www.piekoszow.pl [dostęp 2021-10-17].
    10. ↑ a b Rzeka Łosośna (Łośna, Wierna Rzeka) - polska-org.pl, polska-org.pl [dostęp 2021-10-16].
    Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wierna_Rzeka_(rzeka)&oldid=65935825”