Ścinarka obrotowa

Ścinarka obrotowa – przyrząd do określania wytrzymałości na ścinanie gruntów budowlanych.

Badanie wykonywane przy jej pomocy jest szybkie i proste, można je jednak wykonać tylko na powierzchni gruntu (na ścianach lub dnie wykopu) albo na próbce o nienaruszonej strukturze. Badanie ścinarką nie zastępuje badań laboratoryjnych. Scinarką obrotową bada się grunty spoiste o oporze na ścinanie w granicach 0-250 kPa.

Ścinarka składa się z wymiennej, okrągłej końcówki z prostopadłymi skrzydełkami, sprężyny, pokrętła i tarczy pomiarowej z podziałką, pokazującą moment ścinający. Końcówki używane w zależności od stanu gruntu mają różną średnicę (od 20 do 40 mm) i wysokość skrzydełek (od 3 do 6 mm).

Przebieg badania

Do ścinarki montuje się końcówkę odpowiednią do badanego gruntu. Powierzchnię gruntu należy wyrównać i wcisnąć w nią końcówkę na głębokość równą wysokości skrzydełek. Następnie kręcić w prawo pokrętłem (z szybkością ok. 1 podziałki na sekundę) do chwili ścięcia gruntu (wystąpienia maksymalnego oporu).

Wartość oporu na ścinanie uzyskuje się przez przemnożenie zmierzonego momentu przez współczynnik, wynikający z rozmiarów (średnicy i wysokości skrzydełek) końcówki.

Uwagi do metody

Przy przeprowadzaniu badań na próbce pobranej (wyciętej) z gruntu (a nie na gruncie w wykopie) należy pobierać próbki o średnicy co najmniej dwa razy większej niż średnica końcówki. Tylko dla gruntów miękkoplastycznych i płynnych można stosować próbki o średnicy o 2 cm większej niż średnica końcówki.

Przy badaniach gruntu o dużej zawartości frakcji żwirowej i piaskowej może wystąpić błąd, ponieważ w czasie wciskania i obrotu końcówki w badanym gruncie powstają szczeliny.

Jeżeli badany jest grunt warstwowy, z warstwami iłu i pyłu, badanie zaleca się wykonywać na powierzchni nachylonej pod kątem 45° do przebiegu warstw (pod kątem 30-45° rozchodzą się linie ścinania pod fundamentem)

Zobacz też

• gruntoznawstwo

Bibliografia

• Elżbieta Myślińska: Laboratoryjne badania gruntów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, s. 36-39. ISBN 83-81-10831-2.