AEgir
| Epsilon Eridani b | |
 Artystyczna wizja planety | |
| Odkrywca |
A. Hatzes i in.[1] |
|---|---|
| Data odkrycia |
2000 |
| Sposób odkrycia |
pomiar zmian prędkości radialnej |
| Charakterystyka orbity (J2000) | |
| Ciało centralne |
Epsilon Eridani (Ran) |
| Półoś wielka | |
| Mimośród |
0,07 +0,06−0,05[2] |
| Okres orbitalny |
2692 ± 26[2] |
| Argument perycentrum |
180 ± 150°[2] |
| Czas przejścia przez perycentrum |
2 447 200 ± 300 JD |
| Nachylenie orbity |
89° ± 42°[3] |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Masa minimalna (M·sin i) | |
AEgir (Epsilon Eridani b) – planeta pozasłoneczna, krążąca wokół niedalekiej gwiazdy Ran (ε Eri) w gwiazdozbiorze Erydanu. Jest to jeden z najbliższych Słońcu znanych pozasłonecznych układów planetarnych.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Epsilon Eridani b pochodzi od oznaczenia Bayera okrążanej gwiazdy. Nazwa własna planety, AEgir, została wyłoniona w publicznym konkursie[4]. Pochodzi ona z mitologii nordyckiej, w której Ägir był olbrzymem, małżonkiem bogini toni morskiej Rán, od której wywodzi się nazwa własna okrążanej gwiazdy Epsilon Eridani[4]. Zwycięskie nazwy zaproponowali uczniowie szkoły średniej w Mountainside (Stany Zjednoczone)[5][4]. Identyczne imię, ale zapisywane w formie Aegir, nosi także jeden z księżyców Saturna[4].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Jest to gazowy olbrzym, krążący po orbicie w przerwie pomiędzy wewnętrznym a zewnętrznym pasem planetoid w układzie. Przez długi czas po odkryciu elementy orbitalne planety pozostawały niepewne. Jej orbita wydawała się wysoce ekscentryczna, o mimośrodzie około 0,7, co stało w sprzeczności z obecnością obserwowanego w podczerwieni wewnętrznego pasa planetoid. Planeta przecinająca ten obszar usunęłaby nie tylko pierwotny pył, ale i planetozymale, mogące być źródłem nowego pyłu. Jeżeli mimośród miałby niższą wartość, to planeta mogłaby krążyć całkowicie poza wewnętrznym pasem planetoid. Struktura pasów wokół gwiazdy sugeruje, że w układzie znajdują się jeszcze co najmniej dwie inne planety[6].
Trzydziestoletnie pomiary zmian prędkości radialnej gwiazdy pozwoliły wreszcie potwierdzić istnienie planety, a niewykrycie w obserwacjach w podczerwieni nałożyć ograniczenia na jej właściwości. Orbita Epsilon Eridani b jest bliska kołowej (e=0,07), planeta okrąża gwiazdę w czasie około 7 lat i 4 miesięcy. Jej okres orbitalny różni się od okresu aktywności magnetycznej gwiazdy (ok. 3 lat), co pozwala odróżnić te sygnały. Masa minimalna planety jest równa około 0,78 masy Jowisza, ale nachylenie orbity do kierunku obserwacji jest niepewne. Zewnętrzny pas materii wokół Ran jest nachylony pod kątem 34 ± 2° i planeta AEgir może orbitować w tej samej płaszczyźnie, chociaż niewykrycie jej w bezpośrednich obserwacjach wskazuje, że płaszczyzna orbity może być bliska kierunku obserwacji. Jeżeli planeta krąży w tej samej płaszczyźnie co dysk, jej masa jest wyższa, około 1,19 MJ[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Proxima Centauri b – planeta okrążająca gwiazdę położoną najbliżej Słońca
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Artie P. Hatzes, William D. Cochran, Barbara McArthur, Sallie L. Baliunas i inni. Evidence for a Long-Period Planet Orbiting ε Eridani. „The Astrophysical Journal”. 544 (2), s. L145–L148, 2000. DOI: 10.1086/317319. arXiv:astro-ph/0009423. Bibcode: 2000ApJ...544L.145H. (ang.).
- ↑ a b c d eps Eridani b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ a b c Dimitri Mawet, Lea Hirsch, Eve J. Lee, Jean-Baptiste Ruffio i inni. Deep exploration of ε Eridani with Keck Ms-band vortex coronagraphy and radial velocities: mass and orbital parameters of the giant exoplanet. „The Astronomical Journal”. 157 (1), 2019. DOI: 10.3847/1538-3881/aaef8a. arXiv:1810.03794.
- ↑ a b c d The Approved Names. [w:] NameExoWorlds [on-line]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna / Zooniverse, 2015-12-15. [dostęp 2015-12-16].
- ↑ Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2015-12-15. [dostęp 2015-12-16].
- ↑ D. Backman, M. Marengo, K. Stapelfeldt, K. Su i inni. Epsilon Eridani’s planetary debris disk: structure and dynamics based on Spitzer and Caltech Submillimeter Observatory observations. „The Astrophysical Journal”. 690 (2), s. 1522, 2009. DOI: 10.1088/0004-637X/690/2/1522. (ang.).