Przejdź do zawartości

Adam Gerżabek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Gerżabek
Data i miejsce urodzenia

28 sierpnia 1898
Jasło

Data i miejsce śmierci

7 lutego 1965
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

Malarstwo

Epoka

Postimpresjonizm

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Grób Adama Gerżabka na warszawskim cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Adam Gerżabek (ur. 28 sierpnia 1898 w Jaśle, zm. 7 lutego 1965 w Warszawie) – polski malarz, krytyk sztuki i pedagog.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Antoniego (1956–1923)[1][2]. W 1916 ukończył III Państwowe Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie[3]. Od 1916 do 1918 służył w Legionach Polskich. Porucznik rezerwy Wojska Polskiego[4]. W 1921 odznaczony Krzyżem Walecznych[5]. Od 1921 do 1926 studiował malarstwo u Józefa Mehoffera na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a następnie 1926–1927 u Józefa Pankiewicza w paryskiej filii Akademii Krakowskiej. Równocześnie studiował technikę mozaiki i malarstwa freskowego u Henri-Marcel Magne na Conservatoire National des Arts et Métiers w Paryżu.

W roku 1930 powrócił do Krakowa, gdzie został członkiem grupy „Zwornik”. W roku 1936 przeniósł się do Warszawy, gdzie latach 1937–1939 był wykładowcą Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych.

Porucznik Armii Krajowej[4]. Podczas powstania warszawskiego spłonęła jego pracownia wraz z całym dorobkiem.

Od 1947 roku był profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, od 1949 profesorem i dziekanem wydziału malarstwa Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu i od 1955 profesorem Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej.

Malarstwo Gerżabka wykazuje wpływ koloryzmu Pankiewicza i postimpresjonizmu Bonnarda. Tworzył również witraże dla wielu kościołów. Zajmował się też krytyką artystyczną.

Uczestniczył w wielu wystawach w kraju oraz w Paryżu i Nowym Jorku. Jego obrazy znajdują się głównie w zbiorach Muzeów Narodowych w Gdańsku, Warszawie i Krakowie oraz w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 217-4-23)[4].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Adam Gerżabek M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2023-11-16].
  2. a b M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  3. Absolwenci 1883–1939 | II Liceum Ogólnokształcące [online], www.sobieski.krakow.pl [dostęp 2023-11-16].
  4. a b c d Cmentarz Stare Powązki: ADAM GERZĄBEK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-05].
  5. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 61)
  6. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Artyści plastycy okręgu warszawskiego 1945–1970. Słownik biograficzny (przewodniczący rady programowej Andrzej Janota), Warszawa 1972, s. 148.
  • Tomasz Adam Pruszak, Malarstwo polskie ze zbiorów Narodowego Banku Polskiego, Wyd. Rosikon Press, ISBN 978-83-88848-69-8, Warszawa 2009, s. 48 i 86f.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]