Adiantum właściwe

Adiantum właściwe
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	paprocie
Podklasa	paprotkowe
Rząd	paprotkowce
Rodzina	orliczkowate
Rodzaj	adiantum
Gatunek	adiantum właściwe
	Nazwa systematyczna
	Adiantum capillus-veneris L.; Sp. Pl. 2. 1096. 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Adiantum właściwe^[4], a. włos Wenery^[5], niekropień właściwy^[6] (Adiantum capillus-veneris) – gatunek paproci z rodziny orliczkowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony na świecie. Występuje w zachodniej Azji, w południowej Europie, Afryce i w obydwu Amerykach^[7]. W Polsce jest czasami uprawiany jako roślina doniczkowa^[8], czasami przejściowo dziczeje jako efemerofit^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Tworzy luźne kępy i posiada pełzające kłącze. W uprawie doniczkowej zwykle nie przekracza wysokości 40 cm przy szerokości 60 cm.
Liście: Nieparzysto-pierzasto 2 lub 3-krotnie złożone z delikatnych, jasnozielonych, trójkątnych, na szczycie wykrawanych listków przypominających wyglądem liście miłorzębu dwuklapowego. Długość całego liścia wynosi 20-30 cm i ma on charakterystycznej barwy ciemnogranatowy ogonek.
Zarodnie: Owalnego kształtu na spodniej stronie zawiniętych brzegów listków.

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Wymagania. Roślina nie jest trudna w uprawie, ale nie lubi zmiany miejsca. Nie lubi też silnego oświetlenia, dobrze rośnie przy północnym oknie. Wymaga bardzo dużej wilgotności powietrza. Jest wrażliwa na zanieczyszczenia powietrza dymem tytoniowym i wyziewami z pieców. Temperatura nie powinna spaść poniżej 10 °C, roślina źle znosi temperatury powyżej 21 °C przy suchym powietrzu, w szklarni jednak, gdzie panuje duża wilgotność dobrze rośnie również przy dużo wyższej temperaturze. Nie należy liści nabłyszczać. Dobrze pielęgnowana jest rośliną długowieczną. Jeżeli zapomnieliśmy podlać i liście uschną, to po jakimś czasie roślina odrośnie z podziemnych kłączy jeśli będziemy je podlewać.
Sposób uprawy. Najlepsza jest dobra ziemia torfowa. Podlewać należy tak często, by była ona stale wilgotna, ale nie zalana wodą. Zimą w ogrzewanych pomieszczeniach należy ją codziennie zraszać wodą, zabieg ten równocześnie pozwoli utrzymać liście w czystości. W lecie co 2 tygodnie nawozimy słabą dawka nawozu wieloskładnikowego.
Rozmnażanie. Można poprzez podział rozrośniętych kęp, jednak często się to nie udaje. Najlepiej rozmnażać przez zarodniki powstające na dolnej stronie listków. Należy je wysiewać wiosną w rozmnażarce i trzymać w temperaturze 21 °C pod folią lub szkłem.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ The Pteridophyte PhylogenyT.P.P. Group The Pteridophyte PhylogenyT.P.P., A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229 .
↑ Adiantum capillus-veneris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 9. ISBN 83-214-1305-6.
↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
↑ ^a ^b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-08].
↑ Elżbieta Zenkteler: Paprocie. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1994, s. 98-100. ISBN 83-09-01604-2.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
Tabaza. Adiantum włos Wenery. [dostęp 2009-03-15].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[ppgI-2] The Pteridophyte PhylogenyT.P.P. Group The Pteridophyte PhylogenyT.P.P., A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229 .

[iucn-3] Adiantum capillus-veneris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[szwey-4] Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 9. ISBN 83-214-1305-6.

[5] Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.

[checklist2002-6] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[7] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-08].

[zenk-8] Elżbieta Zenkteler: Paprocie. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1994, s. 98-100. ISBN 83-09-01604-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]