Pieczarka purpurowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pieczarka purpurowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Agaricus dulcidulus Schulzer Icon. Sel. Hymenomyc. Hung.: 29 (1874) | |
Pieczarka purpurowa (Agaricus dulcidulus Schulzer) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1874 r. Schulzer von Müggenburg i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Niektóre synonimy naukowe:
- Agaricus purpurellus (F.H. Møller) F.H. Møller 1952
- Agaricus rubelloides Bon 1985
- Agaricus rubellus (Gillet) Sacc. 1887
- Fungus dulcidulus (Schulzer) Kuntze 1898
- Pratella rubella Gillet 1878
- Pratella silvatica var. rubella (Gillet) L. Corb. 1929
- Psalliota pallens (J.E. Lange) Rea 1932
- Psalliota purpurella F.H. Møller 1952
- Psalliota rubella (Gillet) Rea 1922[2].
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. (dla synonimu Agaricus purpurellus (F.H. Møller) F.H. Møller)[3].
W niektórych źródłach jest uznawany za synonim Agaricus semotus, jednak według Index Fungorum są to odrębne taksony.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
O średnicy 2–7 cm, wypukły, o szaroróżowej barwie. Pokryty na całej powierzchni promieniście ułożonymi, rzadkimi włóknami o barwie od różowo-brązowej do purpurowo-brązowej[4].
Blaszkowy. Blaszki wolne, gęste, początkowo jasno szarobrązowe, potem ciemno purpurowobrązowe[4].
Cylindryczny, o wysokości 2,5 cm i grubości 0,4–0,8 cm z delikatnym, zwisającym pierścieniem. Podstawa trzonu bulwiasta lub maczugowata. Powierzchnia powyżej pierścienia o barwie żółto brązowej, poniżej biaława pokryta resztkami osłony[4].
Charakterystyczną cechą Agaricus dulcidulus jest anyżkowa, a w podstawie migdałowa woń oraz przebarwianie się żółto samej podstawy trzonu przy dotknięciu</ref name=ger/>.
- Gatunki podobne
Pieczarka winnoczerwona (Agaricus semotus). Odróżnia się brakiem włókienek na kapeluszu. U rzadkiej pieczarki liliowoczerwonawej (Agaricus porphyrizon) miąższ po uszkodzeniu żółknie, ma też inne łuski i włókienka na kapeluszu[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano występowanie pieczarki purpurowej w Europie, oraz na Ziemi Ognistej w Ameryce Południowej[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek zagrożony wymarciem[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech[3].
Grzyb naziemny, saprotrof[3]. Występuje w lasach liściastych i mieszanych. Owocniki wytwarza od lipca do października[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-09-15].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 36, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c P.A. Saccardo, Agaricus purpurellus, „Sylloge Fungorum V”, 32 (12), s. 90.
- ↑ Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 86, 87, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 60, ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 70, ISBN 83-7404-513-2.