Przejdź do zawartości

Aglaja (roślina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aglaja
Ilustracja
Aglaia odorata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mydleńcowce

Rodzina

meliowate

Rodzaj

aglaja

Nazwa systematyczna
Aglaia Loureiro
Fl. Cochinch. 173. Sep 1790[3]
Typ nomenklatoryczny

A. odorata Loureiro[3]

Aglaia roxburghiana

Aglaja[4] (Aglaia Loureiro) – rodzaj roślin z rodziny meliowatych (Meliaceae). Obejmuje około 120 gatunków występujących w południowo-wschodniej Azji, w północnej Australii i na wyspach zachodniego Pacyfiku[5][6]. Wiele gatunków ma znaczenie użytkowe. Jadalna jest osnówka nasion (np. gatunków A. edulis, A. exstipulata, A. korthalsii, A. sexipetala), męskie kwiaty A. odorata służą do aromatyzowania napojów i pościeli, a sama roślina jest uprawiana jako ozdobna, wiele gatunków pozyskiwanych jest dla drewna[6]. U roślin z tego rodzaju i tylko u nich stwierdzono ok. 50 zidentyfikowanych związków zawierających szkielet cyclopentatetrahydrobenzofuranu (ang.: rocaglate i rocaglamide derivatives, flavaglines). Związki te (odkryte dopiero w 1982 roku) wykazują działanie przeciwnowotworowe i toksyczne dla niektórych organizmów[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Drzewa i krzewy, o młodych pędach chropowatych lub omszonych[5].
Liście
Skrętoległe, czasem pozornie naprzeciwległe. Nieparzystopierzaste, trójlistkowe i rzadko pojedyncze. Przylistki całobrzegie[5].
Kwiaty
Rośliny dwupienne. Kwiaty drobne, kuliste, wyrastają w wiechach z kątów liści. Kielich z 3–5 działkami, głębiej lub płytko wciętymi. Płatki krótkie, w liczbie od 3 do 5. Pręciki w takiej samej lub większej liczbie. Zrosłe są w jajowato lub kuliście wydętą rurkę, na szczycie zagiętą do środka. Zalążnia zawiera od 1 do 3, rzadko do 4 komór, a w każdej 1 lub 2 zalążki, z których w komorze rozwija się co najwyżej 1. Szyjka słupka krótka lub jej brak. Znamię jajowate lub kuliste[5].
Owoce
Jagoda o owocni włóknistej i zwykle zawierającej lateks naturalny. Nasiona pojedyncze, zwykle otoczone mięsistą osnówką[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów rodziny meliowatych Meliaceae z rzędu mydleńcowców Sapindales w obrębie kladu różowych roślin okrytonasiennych[2].

Wykaz gatunków[7]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-06-28] (ang.).
  3. a b Agrostocrinum. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-06-28].
  4. Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 83.
  5. a b c d e f Hua Peng & Caroline M. Pannell: Aglaia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-06-28].
  6. a b David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 18. ISBN 0-521-41421-0.
  7. Aglaia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-06-28].