Przejdź do zawartości

Agrilus mendax

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Agrilus mendax
Mannerheim, 1837
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Nadrodzina

bogatki

Rodzina

bogatkowate

Podrodzina

Agrilinae

Plemię

opiętki

Podplemię

Agrilina

Rodzaj

Agrilus

Gatunek

Agrilus mendax

Synonimy
  • Agrilus faldermanni Gory & Laporte, 1835

Agrilus mendaxgatunek chrząszcza z rodziny bogatkowatych i podrodziny Agrilinae.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1837 roku przez Carla Gustafa Mannerheima[1].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcz o mocno wydłużonym ciele długości od 7,5 do 12 mm. Owłosienie wierzchu ciała jest równomierne, dość długie, ciemne i trudno dostrzegalne. Spód ciała i pleuryty równomiernie porośnięte są jasnym owłosieniem. Głowa jest złocistozielona, u samca z niebieskim czołem. Zaopatrzona jest w duże oczy niemal stykające się z przednią krawędzią przedplecza. Czułki są smuklejszej budowy niż u opiętka gruszowca i mają drugi i trzeci człon dwukrotnie dłuższe od szerokości. Złotozielone przedplecze ma podwójne krawędzie boczne połączone od okolicy środka długości, a z jego tylnych kątów wybiegają rozszerzone ku przodowi żeberka (kile). Pokrywy są długie, miedzianego koloru. Spód ciała jest w całości zielony. Przedpiersie ma rozrośnięty płat przedni z głęboko, trójkątnie wykrojoną krawędzią oraz równoległe boki wyrostka międzybiodrowego. Odwłok ma rowek wzdłuż krawędzi ostatniego widocznego sternitu niezmodyfikowany, zaokrąglony. U samca na sternicie tym występuje pośrodkowy kil[2][3].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Ksylofagiczne, monofagiczne larwy żerują, drążąc chodniki pod korą gałęzi jarzębu brekinii, jarzębu mącznego i jarzębu pospolitego[4][5].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Niemiec, Austrii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Węgier oraz północnoeuropejskiej części Rosji[1]. Na północ dochodzi do koła podbiegunowego[4]. W Polsce jest bardzo rzadko spotykany[4]. Na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” umieszczony jest jako zagrożony gatunek o niedostatecznie rozpoznanym statusie (DD)[6]. Z kolei na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek krytycznie zagrożony wymarciem (CR)[7], a na „Czerwonej liście bogatkowatych Saksonii-Anhalt” znalazł się jako gatunek wymierający[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Agrilus mendax Mannerheim, 1837. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-08-17].
  2. Karl Wilhelm Harde: Familie Buprestidae (Prachtkäfer). W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 6: Diversicornia. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1979, s. 204–247.
  3. Roman Królik: Uproszczony klucz do oznaczania polskich gatunków z rodzaju Agrilus. [w:] Entomo.pl [on-line]. 2004. [dostęp 2023-08-17].
  4. a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Część XXIII, zeszyt 10. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea. Warszawa: 1985.
  5. Willem N. Ellis: Agrilus mendax Mannerheim, 1837. [w:] Plant Parasites of Europe. Leafminers, galls and fungi [on-line]. bladmineerders.nl, 2001–2023. [dostęp 2023-08-17].
  6. Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 88-110. ISBN 83-901236-8-1.
  7. Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.
  8. H.-J. Schwier, V. Neumann, W. Bäse, W. Gruschwitz, M. Huth, H. Kühnel, T. Müller, A. Rössler. Rote Liste der Prachtkäfer (Coleoptera: Buprestidae) des Landes Sachsen-Anhalt. „Berichte des Landesamtes für Umweltschutz Sachsen-Anhalt”. 39, s. 294-298, 2004.