Albatros galapagoski

Albatros galapagoski
	Phoebastria irrorata
	(Salvin, 1883)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	rurkonose
Rodzina	albatrosy
Rodzaj	Phoebastria
Gatunek	albatros galapagoski
Synonimy
	Diomedea irrorata Salvin, 1883;
	Diomedea irrorata Salvin, 1883;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym poza sezonem lęgowym
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Albatros galapagoski^[3] (Phoebastria irrorata) – gatunek dużego ptaka morskiego z rodziny albatrosów (Diomedeidae). Częściej uderza skrzydłami i rzadziej krąży niż inne albatrosy. Monotypowy^[4]. Krytycznie zagrożony wyginięciem.

Wygląd: Dziób jednolicie żółty, nogi niebieskawe. Głowa i szyja białe, z płowym nalotem na ciemieniu i tyle szyi. Wierzch ciała kasztanowatobrązowy, z delikatnymi jaśniejszymi prążkami, szczególnie dobrze widocznymi na kuprze i pokrywach nadogonowych. Wierzch skrzydeł i ogona brązowy. Spód ciała podobnie ubarwiony, jedynie biel szyi rozciąga się na górną część piersi. Spód skrzydeł jasny, z brązowym obrzeżeniem.

Rozmiary: Długość ciała do 89 cm.
Wiek: Do 50 lat, gdy mają ok. 6 miesięcy, wzbijają się w górę, dojrzałość do rozmnażania po 5–6 latach. Łączą się w pary na całe życie.

Zasięg, środowisko: Ameryka Południowa. Tereny lęgowe ograniczone do dwóch wysp: Española w archipelagu Galapagos i Isla de la Plata u wybrzeży Ekwadoru^[5]. Poza sezonem lęgowym na wybrzeżach Peru i Ekwadoru, gdzie ptaki nielęgowe przebywają cały rok. Jedyny wyłącznie tropikalny albatros.

Pożywienie: Żywi się kałamarnicami, rybami i skorupiakami, ale także resztkami pożywienia postawionymi przez inne gatunki zwierząt^[5].

Status: Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2007 roku uznaje albatrosa galapagoskiego za gatunek krytycznie zagrożony (CR – Critically Endangered). Wcześniej, od 2000 roku miał on status gatunku narażonego (VU – Vulnerable)^[2]. Liczebność populacji na wyspie Española w 2001 roku szacowano na 34 694 dorosłych osobników; trend liczebności uznaje się za malejący. Populacja z wyspy Isla de la Plata liczy tylko kilka–kilkanaście par lęgowych. Główne zagrożenia dla gatunku to zmiany klimatu, zjawisko pogodowe El Niño oraz zaplątywanie się w sieci rybackie i takle (długie sznury z haczykami)^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Phoebastria irrorata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Phoebastria irrorata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Diomedeidae Gray,GR, 1840 - albatrosy - Albatrosses (Wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-12].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Species factsheet: Phoebastria irrorata. BirdLife International. [dostęp 2020-07-12]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Gosler Andrew: Atlas ptaków świata. MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Phoebastria irrorata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Phoebastria irrorata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Diomedeidae Gray,GR, 1840 - albatrosy - Albatrosses (Wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-12].

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-11]. (ang.).

[birdlife-5] Species factsheet: Phoebastria irrorata. BirdLife International. [dostęp 2020-07-12]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]