Aleksander Eysymont
 Korab Eysymonttów | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Aleksander Eysymontt |
| Matka |
Anna Bulkiewicz |
Aleksander Eysymontt herbu Korab (Grodno 26 luty 1883-Sydney 30 lipiec 1966) – ksiądz katolicki, proboszcz w Harbinie, nauczyciel, wydawca, redaktor i działacz polonijny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 26 lutego 1883 r. w Grodnie[1], w rodzinie szlacheckiej, jako syn Aleksandra Eysymontta i Anny z Bulkiewiczów. Tamże uczęszczał do Szkoły Powszechnej i Gimnazjum Klasycznego. W 1901 r. wstąpił do Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Petersburgu i w 1906 r. przyjął święcenia kapłańskie. Posługę duszpasterską podjął jako wikariusz i prefekt w Mozyrzu nad Prypecią, na Polesiu. W 1909 r. został wikarym w Orle. W styczniu 1910 r. objął stanowisko proboszcza w Chabarowsku, we wschodniej Syberii. Zmuszony przez rząd carski do opuszczenia miasta, w lipcu 1912 r. przybył do Harbina i podjął posługę duszpasterską jako wikariusz przy kościele św. Stanisława Biskupa, gdzie był duszpasterzem żołnierzy polskich i pracowników Kolei Wschodniochińskiej. W obawie przed wynarodowieniem zorganizował bursę dla polskich dzieci z rodzin uboższych. W latach 1916–1922 wykładał język łaciński w gimnazjum rosyjskim; w 1935 r. został redaktorem „Tygodnika Polskiego”, a od 1937 był jego wydawcą. W latach 1936–1937 i w 1949 r. pełnił obowiązki proboszcza w Harbinie. Zmuszony w 1949 r., na skutek politycznych przeobrażeń, do opuszczenia Chin, wyjechał do Australii, do Marayong, na przedmieściu Sydney, gdzie podjął posługę duszpasterską przy Zgromadzeniu Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu, udzielając się w duszpasterstwie polonijnym. Zmarł 30 lipca 1966 r. w Marayong. Jego pracę wśród Polaków upamiętnia tablica w kościele Matki Boskiej Częstochowskiej w Marayong[2].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Pochodził ze znanej rodziny szlacheckiej Eysymonttów herbu Korab, z linii od wieków mieszkającej w okolicy Małe Ejsymonty, w parafii Mała Brzostowica. Jego bliscy krewni mieli majątki w Otkińszczyznie i Kaplicy Wielkiej, opodal Grodna, zaś brat Piotr posiadał niewielki folwark Kołybyszki w parafii Kozłowicze(został wraz z synem Stanisławem rozstrzelany przez Sowietów podczas II wojny światowej). Siostra Antonina przez jakiś czas zamieszkała w Harbinie i tamże poślubiła Józefa Wzdulskiego. Do dzisiaj pod Grodnem mieszkają potomkowie jego bratanka – Antoniego, młodszego syna Piotra. Ks. Aleksander w okresie międzywojennym wielokrotnie odwiedzał krewnych, między innymi udzielając im sakramentów chrztów. W 1932 celebrował uroczystą mszę chrzcielną Ignacego Eysymonta z okolicy Ejsymonty Nadtobolskie, który jako siódme dziecko (a zarazem siódmy syn), był chrześniakiem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia sporządzona na podstawie: ks. Józef Szymański, "Duszpasterze Polonii i Polaków za granicą", T. III, Rzeszów 2020, s. 68-69.
- ks. D. Bednarski, Biskup Józef Gawlina jako opiekun Polaków na Emigracji, Katowice 2019, s. 93, 95
- Śp. Ks. Aleksander Eysymontt, „Duszpasterz Polski Zagranicą” 18 (1967), z. 1 (70), s. 73-74
- Polskim duszpasterzom, „Przegląd Katolicki”. Organ Duszpasterstwa Polskiego w Australii i Nowej Zelandii, 11 (1977), nr 95, s. 8-9
- K. Grochowski, Polacy na Dalekim Wschodzie, Harbin 1928, s, 27-28, 37, 47, 83
- 25 lat pracy kapłańskiej księdza Aleksandra Eysymonta w parafii świętego Stanisława w Charbinie, „Tygodnik Polski” nr 42 / 805, 17 października 1937 r., s. 1-2
- A. Łyżwa, Wspomnienie. Poświęcam księdzu Aleksandrowi E., „Tygodnik Polski” 16 (1937) nr 43
- J. Misiurek, Eysymontt Aleksander, w: „Encyklopedia Katolicka”, 4(1983), kol. 1478
- J. Misiurek, Z dziejów duszpasterstwa polonijnego, [w:] „Studia Polonijne”, 1 (1976), s. 189-198 i 2 (1977), s. 307-325
- ks. J. Szymański, Opieka duszpasterska nad Polakami w Harbinie, s. 42-43
- ks. J. Szymański, Duszpasterze Polonii i Polaków za granicą, T. III, Rzeszów 2020, s. 68-69