Przejdź do zawartości

Wikipedysta:WiecznaGwiazda/Amy Karle2

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez WiecznaGwiazda (dyskusja | edycje) o 11:42, 25 wrz 2023. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Amy Karle: artystka, Bio artystka, Futurystka, Ambasadorka artystki w Polsce

artystka, bioartystka, futurystka 

Amy Karle (ur. 1980) to amerykańska artystka, bioartystka i futurystka, której prace koncentrują się na relacji między technologią a ludzkością, w szczególności na tym, jak technologia i biotechnologia wpływają na zdrowie, ludzkość, społeczeństwo, ewolucję i przyszłość[1][2][3][4][5]. Karle łączy naukę z technologią w sztuce, a jest znana z wykorzystywania żywej tkanki w swoich dziełach[6].Wykorzystuje ciało oraz rzeczywistą naukę i technologię jako narzędzia w procesie tworzenia dzieła artystycznego[7]. W 2019 roku została wymieniona na liście "100 kobiet" BBC jako jedna ze 100 inspirujących i wpływowych kobiet z całego świata[8].

Jej prace były prezentowane w licznych muzeach na całym świecie, w tym w Ars Electronica, Centre Georges Pompidou, Centrum Nauki Kopernik w Warszawie,[9] FILE, Mori Art Museum[10], Museum of Contemporary Art, Nova Rio Biennale[11], Smithsonian Institution[12], oraz w Triennale di Milano.[13]

Oprócz działalności artystycznej, Karle pełniła funkcję Artysty Dyplomaty w ramach Biura ds. Edukacyjnych i Kulturalnych Departamentu Stanu Stanów Zjednoczonych, gdzie prowadziła warsztaty koncentrujące się na umocnieniu pozycji kobiet w dziedzinach STEAM. W 2018 roku pełniła rolę Artysty Dyplomaty w Polsce[14][15][16][17][18].

Edukacja

Karle jest absolwentką Szkoły Sztuki i Projektowania przy Alfred University oraz Cornell University, gdzie uzyskała dyplomy z zakresu Sztuki, Projektowania oraz Filozofii[19][20].

Życie osobiste

Karle urodziła się w Nowym Jorku w 1980 roku i wychowywała się w Endicott, NY. Jej matka była biochemikiem, a ojciec farmaceutą. Karle mówiła, że "wychowała się w laboratorium i w aptece"[21].

Karle urodziła się z rzadkim schorzeniem, aplazją cutis congenita, brakując dużego obszaru skóry na jej skórze głowy oraz brakiem kości w czaszce. W dzieciństwie przeszła serię eksperymentalnych zabiegów chirurgicznych. Skórę naprawiono za pomocą chirurgii ekspansji tkanki, która w chwili jej wykonania była uważana za niebezpieczną i eksperymentalną[22][21]. To doświadczenie wpłynęło na jej pracę oraz pragnienie leczenia i ulepszania ludzkiego ciała oraz kondycji ludzkiej[23]. Te wczesne doświadczenia zainspirowały również jej zainteresowanie powiązaniami między biologią, medycyną przyszłości oraz sztuką[24].

Praca

Amy Karle to artystka i filozofka, która wykorzystuje nowoczesne i rozwijające się technologie zarówno jako przedmiot, jak i środek wyrazu. Badając potencjał i implikacje połączenia nauk biologicznych i obliczeniowych oraz oddziaływania technologii na ludzką kondycję. Uważana jest za pionierkę łączenia informatyki z biotechnologią w celu tworzenia biodesign/bioart[25].

Poświęcenie Karle połączeniu sztuki i nauki umocniło jej reputację jako jednej z czołowych postaci współczesnej bio-sztuki. Jej prace stawiają ważne pytania dotyczące etyki biotechnologii, udoskonalania oraz potencjalnych trajektorii przyszłej ewolucji[26][27][2][28].

Jej twórczość obejmuje bioprinting, bionikę, sztuczne narządy, medycynę regeneracyjną, sztuczną inteligencję, interfejsy mózg-komputer, neurotechnologię oraz noszone urządzenia. Karle podkreśla potencjalne korzyści, jakie mogą przynieść te postępy, od udoskonalenia po nowe metody łączenia ludzi. Wyraża jednak również obawy dotyczące praw człowieka i praw poznawczych, tożsamości oraz etycznych konsekwencji tak głębokiej integracji technologicznej. Wierzy w wykorzystywanie potencjału nowych technologii do udoskonalania i wzmacniania ludzi, ostrzegając jednocześnie przed nadmiernym poleganiem na nich, które może tłumić prawdziwą kreatywność i indywidualny rozwój. Przedstawia zarówno perspektywy, jak i wyzwania, gdy granice między światami cyfrowym i organicznym coraz bardziej się zacierają[29][30].

Karle ukazuje możliwości i zagrożenia w miarę zacierania się granic między światami cyfrowym i fizycznym oraz zbiegania się biotechnologii z informatyką[31].

Artyści tacy jak Karle kształtują nowe formy wyrazu artystycznego, które głęboko angażują się w szybkie postępy technologiczne i biologiczne naszej ery[26].

Jej dzieła i wystawy, zarówno fizyczne, jak i w sferze cyfrowej, zachęcają widzów do głębokiej refleksji nad złożonymi przecięciami życia, sztuki i technologii. Poprzez swoje prace daje wgląd w przyszłość, w której linie dzielące organiczne od nieorganicznych, naturalne od zaprojektowanych, stają się coraz bardziej rozmyte, skłaniając nas do ponownego zastanowienia się nad naszym miejscem we wszechświecie i definicją życia jako takiego.[27][2][28]

Dzieła sztuki

Relikwiarz regeneracyjny autorstwa Amy Karle, 2016

Jej rzeźba Regenerative Reliquary (2016) przedstawia wydrukowane w 3D biodrukowane hydrożelowe rusztowanie w kształcie kości ludzkiej dłoni umieszczone w szklanym naczyniu[32]. Na rusztowaniu umieszczono ludzkie mezenchymalne komórki macierzyste od żywego dawcy, które z czasem przekształciły się w kość. Dzieło artystyczne wykorzystuje zaawansowane metody naukowe i technologiczne do badania pytań dotyczących potencjalnych zastosowań medycznych, granic tworzenia przy użyciu żywych materiałów oraz implikacji związanych z leczeniem i augmentacją ciała za pomocą biotechnologii[33][34][35]. Użycie komórek i rusztowań drukowanych w 3D w tej pracy jest uważane za nowy środek wyrazu w sztuce i projektowaniu, a to BioDzieło jest uważane za pierwsze, które łączy aspekty obliczeniowe, biologiczne i fizyczne.Aby stworzyć "Regenerative Reliquary", konieczne było opracowanie nowych procesów, materiałów oraz technologii druku 3D. W chwili powstania uważano je za największe znane rusztowanie drukowane w 3D do hodowli komórek[36][37][38][39][34]. Było prezentowane w renomowanych muzeach i biennale na całym świecie oraz zdobyło międzynarodowe nagrody[40][41][42][43][44].

Amy Karle ze swoją grafiką The Heart of Evolution?, 2019

"The Heart of Evolution?" (2019) to biomechaniczna rzeźba mająca formę 'bijącego' ludzkiego serca, wydrukowana w 3D z materiałów biokompatybilnych. Dzieło proponuje przeprojektowany układ naczyniowy z potencjałem zmniejszenia konsekwencji w przypadku zatorów i poprawy funkcji serca. "The Heart of Evolution?" podkreśla możliwość projektowania i wytwarzania narządów zastępczych, jednocześnie kwestionując implikacje tego, jak takie zmiany wpłynęłyby na ludzkość, społeczeństwo i ludzką ewolucję[45].Zadebiutowało w Japonii (w Mori Art Museum w Tokio), gdzie historycznie istniała duża kontrowersja wokół przeszczepów narządów, w szczególności przeszczepów serca[24][46].

ztuka Biofeedbacku, Amy Karle, 2011

Karle stworzyła szereg dzieł i performansów wykorzystujących biofeedback i neurofeedback, w tym: W pracy z 2011 roku, zatytułowanej "Biofeedback Art", miała miejsce wielogodzinna performance, podczas której ciało Karle było podłączone do procesora obrazu Sandina, który rejestrował zmiany zachodzące podczas jej medytacji trwającej od 5 do 8 godzin[47]. W trakcie procesu powstawało sztuka wideo w formie projekcji[48][27][49]. W 2015 roku, w projekcie "Brainsongs", aktywność mózgu artystki była połączona za pomocą neurohełmu EEG z instrumentami muzycznymi w interfejsie cyfrowym w celu generowania muzyki[50]. W tym samym roku, "Resonation" polegało na połączeniu neurohełmu EEG z płytki Chladni, aby przekształcić bio-sygnały w obrazy i dźwięki. Jej performance z 2018 roku w Kopalni Soli odbył się w Kopalni Soli w Bochni i Kopalni Soli w Wieliczce, gdzie neurohełm EEG był używany do przekształcania jej fal mózgowych w cyfrową muzykę oraz wizualizacje, które zostały później wykorzystane w filmie planetarnym, który stworzyła i początkowo zaprezentowała w Planetarium Niebo Kopernika w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie[51][52][47][53].

Kolekcja wewnętrzna, Amy Karle 2017

"Wewnętrzna Kolekcja" (2016–17) to seria wysoko krawieckich ubrań opartych na ludzkiej anatomii. Produkcja polega na skanowaniu 3D ciała, projektowaniu z pomocą komputera, cięciu laserem i technikach ręcznego szycia, aby stworzyć reprezentacje wewnętrznych systemów organizmu. Niektóre z tych metod są obecnie wykorzystywane w procesach produkcji zrównoważonej mody, a także w medycynie do tworzenia indywidualnie dopasowanych ortez na skoliozę oraz lekkich, przewiewnych opatrunków drukowanych w 3D.[54][55][38]

"Moda Cyborga" (2022-2023) to kolekcja cyfrowej sztuki i mody, w której Karle wyobraża sobie "biofashion w postnaturalnym świecie, kiedy ciała i istoty są modyfikowane przez biotechnologię".[60] Karle bada interfejs pomiędzy ciałem, światem cyfrowym a metawersem, łącząc narzędzia sztucznej inteligencji, projektowanie z pomocą komputera oraz ręczną pracę. 2D "szkice" są częściowo tworzone z wykorzystaniem generatywnej sztucznej inteligencji i stanowią podstawę dla cyfrowych avatarów 3D oraz konkretnej kolekcji ubrań[56][56][57].

"Ciało i Technologia: Konwersacyjna Metamorfoza" (2017) to kolekcja 2D prac Amy Karle wykonanych ręcznie oraz z wykorzystaniem sieci neuronowych, uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji . W tym cyklu prac Karle łączyła sztuczną inteligencję w opiece zdrowotnej z generatywnym projektowaniem, aby stworzyć system wykorzystujący SI w diagnozowaniu chorób, przy generatywnym projektowaniu części zastępczych i 3D bioprintingu do tworzenia implantów[58][59].

"Morfologie Zmartwychwstania" (2020) to seria 6 rzeźb stworzonych w ramach rezydencji w Smithsonian.[64] Proces Karle badający możliwości technologii rekonstrukcyjnych i przyszłej ewolucji dzięki postępom w biotechnologii.[65][66] Dzieła są nowymi ewolucyjnymi formami opartymi na wymarłych gatunkach, badając "hipotetyczne ewolucje poprzez technologiczną regenerację", drukowane w 3D w materiałach biokompatybilnych[60][61]. Były one wystawiane w Smithsonian Institution .[62]

Sztuka cyfrowa

Amy Karle

Większość prac Karle zawiera technologie cyfrowe i procesy cyfrowe. Karle pracowała także nad zdecentralizowaną informatyką oraz technologią blockchain dla biologii i genetyki, była wczesnym adaptatorem technologii NFT .[63][64] Karle stwierdziła: "Postrzegam decentralizację jako środek do przekraczania fizycznych ograniczeń tego, czym może być sztuka - i nasze życie"[65]. Uważa się ją za pierwszego bioartystę pracującego nad blockchainem i tworzącego NFT. J.[66] Uważana jest także za pierwszą bioartystkę, która wykorzystała sztuczną inteligencję (SI) oraz sztukę generatywną i autonomiczną do tworzenia bioprojektów i bioartu[67]. "Kolekcja Czaszek" (2021–22) to seria prac NFT Karle, która "jest refleksją na temat sposobów, w jaki możemy przenieść się z fizycznego świata do cyfrowego po naszej śmierci".Sztuka cyfrowa zawiera dane z ludzkiej czaszki, którą wcześniej skanowała w California Academy of Sciences. Kolekcja przedstawia badania artystki nad cyfrowymi pozostałościami pozostawionymi po ludzkiej śmierci, jednocześnie poszukując sposobów, dzięki którym istoty żywe mogłyby trwać po śmierci dzięki technologii eksponencjalnej, używając ludzkiego ciała i blockchainu jako narzędzi do tworzenia sztuki. Obrazy z "Kolekcji Czaszek" powstają w procesie opracowywania przez artystkę technologii, która może tworzyć dzieła sztuki tak, jak ona sama po jej śmierci[68][27].

Amy Karle

Sztuczna inteligencja (SI)

Karle był jednym z pierwszych bioetyków i mówców publicznych zajmujących się skrzyżowaniem sztucznej inteligencji i biologii, a także stał na czele artystów wykorzystujących sztuczną inteligencję, będąc pierwszym bioartystą, który wykorzystał sztuczną inteligencję[69][70]. Karle zintegrowała sztuczną inteligencję, sztuczne sieci neuronowe, uczenie maszynowe oraz projektowanie i inżynierię generatywną 3D w swojej praktyce w celach twórczych oraz w celu zbadania ich wpływu na opiekę zdrowotną i przyszłość[57]. Jej prace hybrydowe związane ze sztuczną inteligencją i bio-AI były prezentowane na wystawach muzealnych, w tym: Sztuczna inteligencja: AI / The Other I Ars Electronica Linz, Austria[40], La Fabrique Du Vivant Centre Pompidou, Paryż, Francja[42], i Przyszłość i sztuka: jak ludzkość będzie żyć jutro Mori Art Museum, Tokio, Japonia[71][72][69][70].

BioArt autorstwa Amy Karle w bioatelier w Mori Art Museum

Praca Karle w dziedzinie sztucznej inteligencji obejmuje perspektywę biologiczną. Bada implikacje połączenia informatyki i biotechnologii oraz wpływ, jaki może mieć to na życie ludzi, ich ciała, środowisko i ewolucję. Badanie to znajduje odzwierciedlenie w jej sztuce i projektowaniu, gdzie sztuczna inteligencja jest zarówno medium, jak i przedmiotem, uwzględniając filozoficzne i etyczne obawy związane z tymi postępami[73][74].

Podobnie jak w przypadku Neuralink, jej prace dotyczące biofeedbacku i neurofeedbacku poruszają tematy interfejsów ciało-komputer i BCI (Brain–computer interfaces), analizując zdolność sztucznej inteligencji do tłumaczenia ludzkich doświadczeń oraz rozważając wynikające z tego korzyści, wady i własność wyników[75]. Prace Karle w dziedzinie sztucznej inteligencji obejmują jej wykorzystanie do zrozumienia skomplikowanych systemów, wzmacniania połączenia umysł-ciało oraz tworzenia interaktywnych i noszonych dzieł sztuki, które reagują na stany fizyczne i emocjonalne oraz przenikają między światami cyfrowymi i fizycznymi, co jest widoczne w jej pracach takich jak "Regeneracja przez Technologię", "Kolekcja Czaszek" oraz "Moda Cyborga"[76][75].

Uczestnicząc w dyskursie na temat integracji z SI, Karle omawia potencjalne zagrożenia, ale także wskazuje na możliwości dla potencjału.Opowiada się za zachowaniem autonomii i kreatywności w obliczu rosnącej automatyzacji, namawiając ludzi do aktywnego współpracy z SI jako partnerów, a nie pozwalając jej zastąpić ludzkiej pomysłowości[77][78].

Artysta Dyplomata w Polsce

Amy Karle pełniła funkcję artystki w zakresie dyplomacji kulturalnej w Polsce. Jej rola polegała na współpracy z ambasadami USA, zagranicznymi organizacjami kulturalnymi oraz artystami, naukowcami i technologami w celu budowania i wzmacniania więzi, poruszania problemów społecznych i stymulowania nowych koncepcji przyszłości. Szczególny nacisk kładła na wzmacnianie pozycji kobiet w dziedzinach STEAM (nauka, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka). [9][14][16][18]

Program American Arts Incubator, prowadzony przez Departament Stanu USA, miał na celu adresowanie problemów społecznych przez międzynarodową współpracę artystyczną. W Polsce jego działania były realizowane we współpracy z Centrum Nauki Kopernik. W ramach tego programu, Karle dzieliła się swoimi umiejętnościami w zakresie sztuki cyfrowej, podkreślając rolę sztuki i technologii w promowaniu pozycji kobiet w dziedzinach STEAM.[9][14][16][18]

Podczas rezydentury w Centrum Nauki Kopernik, Amy prowadziła warsztaty "Layers of Life", tworząc jednocześnie indywidualne dzieła artystyczne. Jej główne badania skoncentrowane były na refleksji nad istotą ludzkości poprzez ciało, naukę i nowoczesne technologie. W czasie pobytu w Polsce, prowadziła też badania w Kopalniach Soli Wieliczka i Bochnia, skupiając się na procesach formowania życia oraz roli soli w ekosystemie. Jej obserwacje i wnioski znalazły odzwierciedlenie w performansach, rzeźbach oraz prezentacji w planetarium.[9][14][16][18]

Nagrody i wyróżnienia

  • Uczestnik szczytu Future Innovators Think Tank (Austria, 2017)[81][82] i Death-Life (Tokio, 2018)[83]
  • Centrum Nauki Kopernik (Centrum Nauki Kopernik) Artysta-rezydent Warszawa, Polska[87][88][89][90][91]

Przypisy

  1. 'How I create art with human cells'. BBC News.
  2. a b c Claudia Schnugg, Creating ArtScience Collaboration: Bringing Value to Organizations [online], 28 lutego 2019 (ang.).
  3. U.S. Department of State, American Arts Incubator Exchange Artist Amy Karle [online], American Arts Incubator, initiative of the U.S. Department of State's Bureau of Educational and Cultural Affairs developed in partnership with ZERO1.
  4. Gregory Han, Futurist Amy Karle Unlocks the Potential of Humanity's Future [online], Design Milk (ang.).
  5. J. Sage Elwell: Religion and the Digital Arts. Religion and the Digital Arts, 2020-12-03. s. 1–109. (ang.).
  6. 'How I create art with human cells', „BBC News” [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  7. Sage Elwell, Religion and the Digital Arts, BRILL, 7 grudnia 2020, ISBN 978-90-04-44759-2 [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  8. BBC 100 Women 2019: Who is on the list this year?, „BBC News”, 15 października 2019 [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  9. a b c d U.S. Mission Poland, Wystawa “Warstwy Życia” w Centrum Nauki Kopernik już czynna! [online], Ambasada i Konsulat USA w Polsce, 11 maja 2018 [dostęp 2023-09-25] (pol.).
  10. STIR, The future through art at Mori Art Museum, Tokyo [online], www.stirworld.com [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  11. I., arte y tecnología se combinan para la primer bienal nova río en brasil [online], designboom | revista de arquitectura y diseño, 21 września 2023 [dostęp 2023-09-25] (hiszp.).
  12. Gregory Han, Futurist Amy Karle Unlocks the Potential of Humanity's Future [online], Design Milk, 6 kwietnia 2020 [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  13. ArtFacts, Amy Karle | Artist [online], ArtFacts [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  14. a b c d U.S. Mission Poland, Ambasada i Centrum Nauki Kopernik zapraszają do udziału w programie American Arts Incubator [online], Ambasada i Konsulat USA w Polsce, 30 marca 2018 [dostęp 2023-09-25] (pol.).
  15. U.S. Mission Poland, American Artist and Copernicus Science Center Launch First Arts Incubator Program in Poland [online], U.S. Embassy & Consulate in Poland, 2 maja 2018 [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  16. a b c d U.S. Mission Poland, Wystawa końcowa programu Arts Incubator w CN Kopernik otwarta! [online], Ambasada i Konsulat USA w Polsce, 21 maja 2018 [dostęp 2023-09-25] (pol.).
  17. Artist Diplomat: American Arts Incubator [online], Amy Karle [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  18. a b c d Amy Karle | American Arts Incubator [online] [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  19. Amy Karle | American Arts Incubator. [dostęp 2022-02-15]. (ang.).
  20. Alumni selected for Ars Electronica .ART Global Gallery – Expanded Media. Alfred University, 12 September 2020. [dostęp 2022-02-15]. (ang.).
  21. a b Hannah Rose Mendoza: 3D Printing Spotlight On: Amy Karle, Award Winning BioArtist. 3DPrint.com The Voice of 3D Printing / Additive Manufacturing, 2017-11-27. [dostęp 2021-03-06]. (ang.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „3dprint” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  22. Fahrenheit Magazine, Regenerating the human body with art: Amy Karle's bio-artistic proposal [online], Fahrenheit Magazine, 5 lutego 2021 [dostęp 2021-03-06] (ang.).
  23. 'How I create art with human cells', „BBC News” [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  24. a b 'How I create art with human cells', „BBC News” [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  25. Homo medicus. Narracje humanistyczne w naukach medycznych | Narodowe Centrum Kultury [online], | Narodowe Centrum Kultury [dostęp 2023-09-25] (pol.).
  26. a b Marcin Rotkiewicz, Fascynujący bioart, czyli fuzja sztuki i nauki [online], www.polityka.pl, 2018 [dostęp 2023-09-25] (pol.).
  27. a b c d Marlene Bart, Atlas of Data Bodies 1: Body images in art, design and science in the age of digital media. Imagining Life: Amy Karle's Artistic Research Practice, 2022, s. 22–33, ISBN 978-3-8376-6178-1. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „:10” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  28. a b Sage Elwell, Religion and the Digital Arts, BRILL, 7 grudnia 2020, ISBN 978-90-04-44759-2 [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  29. Ewelina Twardoch-Raś, [https://www.nck.pl/upload/2021/12/11_kw_4-2019-petle.pdf Pętle neurofeedbacku Elektroencefalografia jako strategia artystyczna w wybranych projektach z zakresu art & science] [online].
  30. Kulisy Kultury: tatuaże z chlorofilu i sukienka z glonów - Wiadomości - polskieradio.pl [online], polskieradio24.pl [dostęp 2023-09-25] (pol.).
  31. Ewelina Twardoch-Raś, Sztuka biometryczna w perspektywie filozofii post- i transhumanizmu: w stronę estetyki postafektywnej, Wydawnictwo UJ, 2 listopada 2021, ISBN 978-83-233-7212-7 [dostęp 2023-09-25] (pol.).
  32. Regeneracja ludzkiego ciała sztuką: bio-artystyczna propozycja Amy Karle [online], Fahrenheit Magazine, 5 lutego 2021 [dostęp 2023-09-25] (pol.).
  33. Meaghan Lee Callaghan: An Artist Is Growing A Skeleton Human Hand In A Lab. Popular Science, 2016-10-12. [dostęp 2023-08-12]. (ang.).
  34. a b c An artist is prototyping a hand grown out of human stem cells. Ars Technica, 24 May 2016. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „arstechnica.com” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  35. D. J. Pangburn: This Artist Is Biohacking The Body To 3D-Print Fantastical Human Bones. Fast Company, 2016-07-06. [dostęp 2021-03-31]. (ang.).
  36. Artist Amy Karle is growing a human hand with 3D printed scaffolds and stem cells. 3ders.org. [dostęp 10 December 2021].
  37. Awareness in physical and mental changes in the bioart of Roy Ascott. Fahrenheit Magazine, 2021-02-17. [dostęp 2023-06-21]. (ang.).
  38. a b Ewelina Twardoch-Raś: Sztuka biometryczna w perspektywie filozofii post- i transhumanizmu: w stronę estetyki postafektywnej. Wydawnictwo UJ, 2021-11-02. ISBN 978-83-233-7212-7. (pol.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „:27” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  39. Mano humana creada con impresión 3D y celulas madre. 3dnatives.com, 27 May 2016.
  40. a b Ars Electronica: Ars Electronica Archiv. Archive.aec.at. [dostęp 10 December 2021]. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „archive.aec.at” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  41. Sina Contemporary Art: 新浪当代艺术丨【干货】第二届北京媒体艺术双年展(BMAB)论坛 [The 2nd Beijing Media Art Biennale (BMAB) Forum]. Weixin Official Accounts Platform (Contemporary Art Channel), 8 Sep 2018. [dostęp 2021-03-31].
  42. a b Design: Expo "La Fabrique du vivant", le biodesign au Centre Pompidou. Paris-art.com, 17 March 2019. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „:13” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  43. Exhibition Insight: 'La fabrique du Vivant', Centre Pompidou Paris [online], CLOT magazine, 18 lutego 2019 [dostęp 2021-03-31] (ang.).
  44. ArtFacts, Amy Karle | Artist [online], ArtFacts [dostęp 2023-08-12] (ang.).
  45. I., arte y tecnología se combinan para la primer bienal nova río en brasil [online], designboom | revista de arquitectura y diseño, 21 września 2023 [dostęp 2023-09-25] (hiszp.).
  46. Amy Karle | Metal Magazine [online], metalmagazine.eu [dostęp 2023-09-25].
  47. a b Ewelina Twardoch-Raś. Pętle neurofeedbacku : elektroencefalografia jako strategia artystyczna w wybranych projektach z zakresu art & science. „Kultura Współczesna”. 4 (107), 10 December 2019. DOI: 10.26112/kw.2019.107.11. 
  48. Birth [online], Durationalperformance.biofeedback.art [dostęp 2021-12-10].
  49. Zhang Haitao, 未来媒体艺术 艺术档案 (Controversy and Challenges: Future Metaverse Art) [online], www.artda.cn [dostęp 2022-01-08].
  50. Marlene Bart, Johannes Breuer, Atlas of Data Bodies: Body images in art, design and science in the age of digital media., Bauhaus.
  51. Amy Karle: What is Life in the Bio-Tech Era? Creating a More Resilient Future. Americanartsincubator.org. [dostęp 10 December 2021].
  52. Arts Incubator Program Successfully Concludes with Exhibition at Copernicus Science Center. Pl.usembassy.gov, 21 May 2018. [dostęp 10 December 2021].
  53. 台北當代藝術館《蓋婭:基因、演算、智能設計與自動機 幻我;它境》14位國內外藝術家展現藝術與科技的碰撞展演,腦洞大開新體驗 首件展覽衍生性NFT作品2月19日上線發行. 非池中藝術網. [dostęp 2023-09-22].
  54. Shraddha Nair: The future through art at Mori Art Museum, Tokyo. StirWorld.com, December 21, 2019. [dostęp 22 July 2021].
  55. FILE FESTIVAL. file.org.br. [dostęp 2023-06-21].
  56. a b The Influential: Robot Couture – Is Tech Fashion Having a Moment?. [dostęp 2023-06-22].
  57. a b Clayton Campbell: A Short Walk Through the Uncanny Valley of A.I. Art. Artblog. [dostęp 22 July 2023]. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „:29” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  58. Amy Karle BioArtist. ideaxme. [dostęp 2021-03-30]. (ang.).
  59. Ars Electronica X .art Domains - the Digital Launch You Don't Want to Miss. .ART, 2020-09-09. [dostęp 2021-03-31]. (ang.).
  60. Futurist Amy Karle Unlocks the Potential of Humanity's Future [online], Design-milk.com, 6 kwietnia 2020 [dostęp 2021-12-10].
  61. Khronos and Smithsonian collaborate to distribute content [online], Gfxspeak.com, 28 lutego 2020 [dostęp 2021-12-10].
  62. Smithsonian Releases 2.8 Million Images Into Public Domain [online], Smithsonian Magazine.
  63. 艾厂× aai | 生成式和自治的艺术:对版权法有什么影响?(Generative and Autonomous Art: How Does It Affect Copyright Law?) by Ai Chang × aai.
  64. Zhang Haitao, 西方生物艺术简史(1933-2018)——新伦理艺术运动(下) A Brief History of Western Bio-Art (1933-2018) - The New Ethical Art Movement (Part 2) [online], Art Archives Network [dostęp 2019-08-01].
  65. NgraphT by Keevo Partners with Artist Amy Karle to Drop First NFT Art Collection [online] [dostęp 2022-02-18].
  66. Enter the Skull Collection: Keevo Partners with Artist Amy Karle for an Original NFT Collection [online].
  67. AI Studios by Natalia Burina: Amy Karle | Exploring how Technology is Changing Humanity on Apple Podcasts. Apple Podcasts. [dostęp 2023-06-21]. (ang.).
  68. SubnetTALK | Amy Karle - FS1. FS1, 13 January 2022.
  69. a b Virginie Tournay: L'intelligence artificielle. Les enjeux politiques de l'amélioration des capacités humaines. Editions Ellipses, 2020-03-31. ISBN 978-2-340-04296-4. (fr.).
  70. a b Voyage au cœur de l'IA: derniers jours en kiosque. Libération. [dostęp 2023-08-12]. (fr.).
  71. Future and the Arts: AI, Robotics, Cities, Life - How Humanity Will Live Tomorrow. Mori.art.museum.
  72. Laurent Joffrin: A new special issue: AI, at the heart of the human. LIBERATION, 2018-11-28. [dostęp 2023-06-22]. (ang.).
  73. A Short Walk Through the Uncanny Valley of A.I. Art [online], Artblog, 17 lipca 2023 [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  74. Benjamin, MERGING ETHICS, AI, AND ART IN A NEW VISION OF HUMANITY [online], MadebyAI.xyz, 21 czerwca 2023 [dostęp 2023-09-25] (ang.).
  75. a b Ewelina Twardoch-Raś, Pętle neurofeedbacku : elektroencefalografia jako strategia artystyczna w wybranych projektach z zakresu art & science, „Kultura Współczesna” (4 (107)), 2019, DOI10.26112/kw.2019.107.11, ISSN 1230-4808 [dostęp 2023-09-25].
  76. The Influential: Robot Couture – Is Tech Fashion Having a Moment? [online] [dostęp 2023-09-25].
  77. Laurent Joffrin, Laurence Bloch, Voyage au cœur de l'IA: derniers jours en kiosque [online], Libération [dostęp 2023-09-25] (fr.).
  78. Virginie Tournay, L'intelligence artificielle. Les enjeux politiques de l'amélioration des capacités humaines, Editions Ellipses, 31 marca 2020, ISBN 978-2-340-04296-4 [dostęp 2023-09-25] (fr.).
  79. People- Salzburg Global Seminar. Salzburg Global Seminar. [dostęp 10 December 2021].
  80. Amy Karle - "It's Really Important That We Choose and Focus on the Future We Want to Achieve". Salzburg Global Seminar. [dostęp 10 December 2021].
  81. Search Results for "future innovators summit" – Ars Electronica Blog. Ars.electronica.art. [dostęp 10 December 2021].
  82. Search Results for "amy karle" – Ars Electronica Blog. Ars.electronica.art. [dostęp 10 December 2021].
  83. Ars Electronica Tokyo Initiative's Media. Ars Electronica Tokyo. [dostęp 10 December 2021].
  84. Futurist Amy Karle Unlocks the Potential of Humanity's Future. Design Milk, 2020-04-06. [dostęp 2021-03-06]. (ang.).
  85. Alex Fox: An Elegy for Hatcher the Triceratops. Smithsonian Magazine, 2018-08-10. [dostęp 2021-03-06]. (ang.).
  86. Open Access Remix. [dostęp 2021-03-31]. (ang.).
  87. Amy Karle artist biography. American Arts Incubator, 2018. [dostęp 2021-03-06]. (ang.).
  88. American Arts Incubator exchange: Poland. American Arts Incubator, 2018. [dostęp 2021-03-31]. (ang.).
  89. Amy Karle: No Word for "Empowerment" in Polish?!. American Arts Incubator, 2018-05-10. [dostęp 2021-03-06]. (ang.).
  90. Award-Winning American Artist and Polish Colleagues to Present Arts Incubator Exhibition at Copernicus Science Center on May 11. U.S. Embassy & Consulate in Poland, 2018-05-11. [dostęp 2021-03-31]. (ang.).
  91. Arts Incubator Program Successfully Concludes with Exhibition at Copernicus Science Center. U.S. Embassy & Consulate in Poland, 2018-05-21. [dostęp 2021-03-31]. (ang.).
  92. An Artist Is Growing a Real Human Hand. Vice.com. [dostęp 10 December 2021].
  93. Nora O Murchú, Science, Art, Economics & Assemblages of Care [online], Noraomurchu.com [dostęp 2021-12-10].
  94. 40 Most Influential Women in 3D Printing [online], All3DP, 13 września 2017 [dostęp 2021-03-30] (ang.).
  95. BBC 100 Women 2019: Who is on the list this year? [online], BBC, 16 października 2019 [dostęp 2021-12-10].