Andowiec obrożny
| Ampelion rufaxilla[1] | |||
| (Tschudi, 1844) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
andowiec obrożny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Andowiec obrożny[4] (Ampelion rufaxilla) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje w zachodniej Ameryce Południowej w Andach, lecz nie całych. Niezagrożony wyginięciem.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Całkowita długość ciała podawana jest od 18,5 do 23 cm, z czego 80–84 mm przypada na ogon, zaś 8,4–9,2 mm na dziób. Skrzydło mierzy 114–120 mm, zaś skok 20,5–23,1 mm (wymiary dotyczą samców; n=6)[5]. Masa ciała: samce 71–77 g, samice 69–74 g[2].
Opis dotyczy dorosłego podgatunku nominatywnego; wygląd osobników młodocianych nieznany. Wierzch głowy czarny, w centrum czub złożony z wydłużonych, kasztanowych piór. Wierzch oliwkowoszary, pokryty szarymi pasami. Sterówki i lotki czarne lub brązowoczarne. Pokrywy skrzydłowe kasztanowe. Boki głowy, tył szyi i gardło kasztanowe. Górna część piersi szara. Pozostała część spodu ciała żółta, pokryta czarnymi pasami z wyjątkiem centralnej części brzucha. Tęczówki czerwone, dziób czarny (u nasady niebieskoszary), nogi i stopy ciemnooliwkowe do szarooliwkowych[5].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Środowisko życia andowca obrożnego stanowią wilgotne górskie lasy. Spotykany jest w Andach, od centralnej Kolumbii do środkowej Boliwii. W Kolumbii przebywa na wysokości 1900–2700 m n.p.m., w większości wyżej 2300 m n.p.m.; w Peru 1700–2800 m n.p.m., zaś w Boliwii 1300–3000 m n.p.m. W Ekwadorze zasięg rozproszony[5].
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
A. rufaxilla to gatunek najprawdopodobniej owocożerny. Opisana w roku 1982 zawartość trzech żołądków była głównie masą nieidentyfikowalnych owoców, jeden z żołądków zawierał duże nasiono (16×14 mm). W roku 1956 i 1986 obserwowano gatunek w trakcie łowienia owadów, zaś opis z 1956 roku mówi o żołądku zawierającym jedynie owady[5].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Jedynie kilkakrotnie doniesiono o odnalezieniu gniazda tego gatunku, z południowego Peru w grudniu i listopadzie, zaś z Ekwadoru w maju. Jedno z gniazd było otwartym, płytkim kubeczkiem. Budulec stanowiły patyki oraz porosty, rosnące nie luźno, a w kształt krzewu. Wymiary to około 15 cm średnicy i 4 cm głębokości; pozostałe gniazda były większe i głębsze, jednak wymiarów nie podano. Możliwe, że zniesienie zawiera tylko jedno jajo; ma barwę zielonkawą, pokrywają je gęste ciemne plamy. Oba ptaki z pary wysiadują, jednakże brak danych na temat długości inkubacji i opieki nad młodymi[5].
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniono dwa podgatunki A. rufaxilla[2][6]:
- A. r. antioquiae (Chapman, 1924) – zachodnia Kolumbia do północnego Ekwadoru
- A. r. rufaxilla (Tschudi, 1844) – południowy Ekwador, Peru i Boliwia
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje andowca obrożnego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, aczkolwiek ptak ten opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ampelion rufaxilla, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Snow, D.: Chestnut-crested Cotinga (Ampelion rufaxilla). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
- ↑ a b Ampelion rufaxilla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Phytotomini Swainson, 1837 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-07].
- ↑ a b c d e Schulenberg, Thomas S.: Chestnut-crested Cotinga (Ampelion rufaxilla), version 1.0. [w:] Neotropical Birds Online [on-line]. Ithaca: Cornell Lab of Ornithology, 2012. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Cotingas, manakins, tityras, becards. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-03-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-05-11]. (ang.).