Andrzej Piotrowski (trener)
 Trener Andrzej Piotrowski (tyłem) z polskimi sprinterkami. Od lewej: Ewa Kłobukowska, Maria Piątkowska, Irena Kirszenstein, Halina Górecka, Barbara Sobotta i Teresa Ciepły | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Obywatelstwo | |
Andrzej Piotrowski (ur. 18 maja 1933 w Pruszkowie[1], zm. 29 czerwca 2023 w Meksyku[2][3]) – polski trener lekkoatletyki, twórca sukcesów polskich lekkoatletek podczas igrzysk olimpijskich w Tokio.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W młodości trenował biegi płotkarskie i skoki, był zawodnikiem Znicza Pruszków oraz warszawskich klubów Ogniwo i Sparta[1][4]. W 1954 ukończył studia w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie[5]. Bezpośrednio po studiach został zatrudniony w warszawskim klubie Syrena oraz jako instruktor rehabilitacji w wojskowej służbie zdrowia[6]. Po likwidacji Syreny pracował w Sparcie Warszawa[7]. Współpracował także jako kierownik szkolenia ze zrzeszeniem sportowym Ogniwo. Od 1954 współpracował z Komisją Młodzieżową Sekcji Lekkiej Atletyki przy Głównym Komitecie Kultury Fizycznej (Sekcja była strukturą zastępującą w latach 1951-1957 Polski Związek Lekkiej Atletyki)[8], od 1956 został przez Jana Mulaka włączony w prace Komisji Szkoleniowej[8].
W 1958 Polski Związek Lekkiej Atletyki powierzył mu w ramach reprezentacji Polski tzw. wunderteamu) treningi z płotkarkami[9]. W połowie 1958 grupę płotkarską połączono z grupą sprinterską, za którą odpowiadał Emil Dudziński. Andrzej Piotrowski został jego współpracownikiem[10][1][11]. W tej roli uczestniczył w przygotowaniach do igrzysk olimpijskich w Rzymie (1960) i mistrzostw Europy w 1962 (chociaż na tę drugą imprezę nie został wysłany przez PZLA i przyjechał na własny koszt[12]). Dla rozwinięcia predyspozycji szybkościowych zawodniczek wprowadził trening płotkarski dla sprinterek i trening sprinterski dla płotkarek[11][8] (prekursorem takiej metody był Jan Mulak[8]).
Równocześnie od 1958 rozpoczął w Warszawie pracę z Marią Piątkowską (wówczas Ilwicką) i Celiną Jesionowską[1][9]. W jego grupie zawodniczek znalazły się także w kolejnych latach Teresa Wieczorek (później Ciepły, Halina Krzyżańska, Elżbieta Bednarek, Elżbieta Twardowska, Bożena Woźniak, Teresa Gierczak, Urszula Świderska i Ewa Kłobukowska[13][14], a najwybitniejszą zawodniczką stała się Irena Kirszenstein (później Szewińska), która dołączyła do grupy A. Piotrowskiego w 1963[15][16]. Emil Dudziński prowadził natomiast w Krakowie własną grupę zawodniczek[15][14].
Początkowo pracował społecznie, pracę etatową w PZLA rozpoczął dopiero jesienią 1962[17][18]. Bezpośrednio przed igrzyskami olimpijskimi w Tokio w 1964 został w miejsce Emila Dudzińskiego głównym trenerem kobiecej reprezentacji[19][20]. Jeszcze przed igrzyskami jego zawodniczki poprawiły rekord świata w sztafecie 4 × 100 metrów (13 września 1964 – 44,2, w składzie Maria Piątkowska, Irena Kirszenstein, Halina Górecka i Ewa Kłobukowska)[21][22], a Ewa Kłobukowska rekord Europy w biegu na 100 metrów (11,3 – 6 września 1964)[23]. Poprowadził polskie zawodniczki do pięciu medali olimpijskich (złoto i rekord świata, z wynikiem 43,6, w sztafecie 4 × 100 metrów (w składzie: Teresa Ciepły, Irena Kirszenstein, Halina Górecka i Ewa Kłobukowska), srebrne medale na w skoku w dal i na 200 metrów (Irena Kirszenstein) oraz na 80 metrów przez płotki (Teresa Ciepły), a także brązowy medal na 100 metrów (Ewa Kłobukowska))[24][25][26]. W czasie igrzysk zatrzymał po zwycięskim biegu sztafety pałeczkę i podarował ją w 2014 Polskiemu Komitetowi Olimpijskiemu (jako depozyt znajduje się ona w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie)[27].
W 1965 jego zawodniczki Ewa Kłobukowska i Irena Kirszenstein poprawiły w jednym biegu rekord świata na 100 metrów (11,1 – 9 lipca 1965)[28][29], a Irena Kirszenstein także rekord świata na 200 metrów (22,7 – 8 sierpnia 1965)[29] i rekord Europy w biegu na 100 jardów (10,5 – 25 lipca 1965)[23]. Podczas mistrzostw Europy w 1966 jego zawodniczki zdobyły siedem medali, w tym cztery złote (Irena Kirszenstein na 200 metrów i w skoku w dal, Ewa Kłobukowska na 100 metrów, sztafeta 4 × 100 metrów, w składzie Elżbieta Bednarek, Danuta Straszyńska, Irena Kirszenstein i Ewa Kłobukowska), dwa srebrne (Irena Kirszenstein na 100 metrów, Ewa Kłobukowska na 200 metrów) i jeden brązowy (Elżbieta Bednarek na 80 metrów przez płotki)[30][31]. Po zakończeniu sezonu 1966 Irena Kirszenstein i Ewa Kłobukowska zdecydowały się na zmianę trenera i przeszły pod opiekę Edwarda Bugały[28][32]. Także ten trener poprowadził polskie sprinterki podczas Igrzysk Olimpijskich w Meksyku (1968)[33][29]. Do 1968 Andrzej Piotrowski pozostawał jednak kierownikiem szkolenia grupy konkurencji kobiecych w Polskim Związku Lekkiej Atletyki[34].
Po igrzyskach olimpijskich w Meksyku został kierownikiem wyszkolenia Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, jednak pełnił tę funkcję jedynie do wiosny 1969[35]. W latach 1969–1972 był ponownie kierownikiem szkolenia grupy konkurencji kobiecych w PZLA[36]. W 1972 został w PZLA odpowiedzialnym za blok sprintu i trenerem kadry sprinterek[37]. Funkcje te pełnił do 1976[36]. W 1985 wyjechał do Meksyku, gdzie także pracował jako trener[27], jego zawodnikiem był m.in. Alejandro Cárdenas[35], następnie był zatrudniony w meksykańskim komitecie olimpijskim. Był także doradcą w tamtejszym ministerstwie sportu[27].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Andrzej Karczmarski Wunderteam. Lekkoatletyczna drużyna marzeń, wyd. PHU Star Press, Pruszków, b.d. w, s. 73.
- ↑ Andrzej Piotrowski nie żyje. pzla.pl. (pol.).
- ↑ Maciej Petruczenko Nie żyje Andrzej Piotrowski. Był twórcą sukcesów Ireny Szewińskiej
- ↑ Gruda 1967 ↓, s. 100.
- ↑ Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie 1929/1930-2009/2010. Księga pamiątkowa, wyd. Estrella, Warszawa 2010, s. 517.
- ↑ Gruda 1967 ↓, s. 101, 103.
- ↑ Gruda 1967 ↓, s. 103.
- ↑ a b c d Gruda 1967 ↓, s. 101.
- ↑ a b Gruda 1967 ↓, s. 102.
- ↑ Gruda 1967 ↓, s. 106.
- ↑ a b Jerzy Suszko Wielki bieg, w: Poczet polskich olimpijczyków 1924-1984. Melbourne '56, Rzym '60, Tokio '64, wyd. KAW, Warszawa 1984 s. 45.
- ↑ Gruda 1967 ↓, s. 140.
- ↑ Petruczenko 2019 ↓, s. 51.
- ↑ a b Gruda 1967 ↓, s. 111.
- ↑ a b Petruczenko 2019 ↓, s. 51, 61.
- ↑ Gruda 1967 ↓, s. 152.
- ↑ Petruczenko 2019 ↓, s. 84.
- ↑ Gruda 1967 ↓, s. 155.
- ↑ Petruczenko 2019 ↓, s. 62.
- ↑ Gruda 1967 ↓, s. 176, 182.
- ↑ Petruczenko 2019 ↓, s. 81.
- ↑ 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919-2009, wyd. PZLA, Warszawa 2009, s. 13.
- ↑ a b 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919-2009, wyd. PZLA, Warszawa 2009, s. 14.
- ↑ Petruczenko 2019 ↓, s. 135–153.
- ↑ Maciej Petruczenko Prześcignąć swój czas. Kariera Ireny Szewińskiej od kulis, wyd. Ringier Axel Springer Polska, Warszawa 2019, s. 81.
- ↑ 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919-2009, wyd. PZLA, Warszawa 2009, s. 17, 20, 21.
- ↑ a b c Tomasz Kalemba Nieznana historia złotej pałeczki.
- ↑ a b Petruczenko 2019 ↓, s. 89.
- ↑ a b c 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919-2009, wyd. PZLA, Warszawa 2009, s. 12.
- ↑ Petruczenko 2019 ↓, s. 155–167.
- ↑ 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919-2009, wyd. PZLA, Warszawa 2009, s. 30, 32.
- ↑ 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919-2009, wyd. PZLA, Warszawa 2009, s. 76, 77, 121.
- ↑ Petruczenko 2019 ↓, s. 175.
- ↑ Ignacy Krzewiński Lekkoatletyka polska w latach 1945–1968, w: Lekkoatletyka w Polsce 1919-1994, wyd. Warszawa 1994, s. 81.
- ↑ a b Andrzej Radiuk Od Pana Jana... ...do Sebastiana, wyd. GrafService, Warszawa 1999, s. 16–17.
- ↑ a b Mała Encyklopedia Sportu. Tom 2. L-Ż, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1987, s. 272.
- ↑ Ignacy Krzewiński Lekkoatletyka polska w latach 1969–1994, w: Lekkoatletyka w Polsce 1919-1994, wyd. Warszawa 1994, s. 121.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Konrad Gruda: 4 × 100 dla Polski. Warszawa: Sport i Turystyka, 1967.
- Maciej Petruczenko: Prześcignąć swój czas. Kariera Ireny Szewińskiej od kulis. Warszawa: Ringier Axel Springer Polska, 2019. ISBN 978-83-8091-757-6.