Antoni Płanik
kapitan | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Antoni Płanik ps. "Roman", "Lech", "Baca" (ur. 11 marca 1906 w Wierzchosławicach[1], zm. 20 kwietnia 1978 w Żywcu[2][1]) – kapitan Wojska Polskiego, komendant obwodu AK w Żywcu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1922 ukończył Państwowe Gimnazjum w Tarnowie[1]. W latach 30. pracował jako zawiadowca na stacji kolejowej w Zwardoniu[1]. Podczas okupacji został zaangażowany w działalność podziemia, wykorzystując swoje stanowisko m.in. do zabezpieczania przerzutów łączników przez Zwardoń[1]. W 1940 został członkiem komendy obwodu żywieckiego ZWZ (po 1942 - AK)[1].
W marcu 1942 objął stanowisko komendanta obwodu[1]. W związku z całkowitą dekonspiracją Inspektoratu Bielskiego jesienią 1942 i rozbiciem tamtejszych struktur podziemnych przez gestapo, Płanik, objęty listem gończym, musiał pozostawać w ukryciu[1]. Koordynował wówczas powolną odbudowę struktur podziemnych, ostatecznie formując oddział o krypt. "Garbnik" składający się z trzech drużyn partyzanckich[1]. Równocześnie pełnił podziemne funkcje cywilne, będąc członkiem Sądu Specjalnego Komisji Obwodu Żywieckiego oraz Delegatury Rządu na tenże obwód[1].
Na wiosnę 1945 koordynował lokalnie akcję "Burza"; następnie, poszukiwany przez NKWD, pozostał w podziemiu[1]. Ujawnił się dopiero w październiku 1945, za upoważnieniem Komendanta Okręgu Śląskiego AK - Zygmunta Janke "Waltera"[1].
W latach 1946-1950 pracował jako nauczyciel[1]. Od 1950 do 1952 był ekonomistą Zarządu Inwestycji Budowy Zbiorników w Czorsztynie[1]. W 1952 aresztowany pod zarzutem działalności antypaństwowej; z aresztu wyszedł dopiero w 1955 roku[1]. W 1957 oczyszczony ostatecznie z zarzutów, otrzymał odszkodowanie od Skarbu Państwa[1]. W 1962 podjął pracę jako ekonomista w Zarządzie Inwestycji Budowy Zbiorników Wodnych w Żywcu[3]. Od 1963 był członkiem ZBoWiD[3]. W latach 1963-1972 pracował w Spółdzielni Inwalidów "Jedność" w Żywcu[3].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[3]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)[3]
- Złoty i Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami[3]
- Krzyż Partyzancki[3]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Blitz i inni, Słownik biograficzny Żywiecczyzny. Tom I, Żywiec: Spółdzielnia wydawnicza Gazeta Żywiecka, 1995, s. 167-168, ISBN 83-902605-1-4 .
- Urodzeni w 1906
- Ludzie związani z Żywcem
- Żołnierze Armii Krajowej
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Zmarli w 1978
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Odznaczeni Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim
- Ludzie urodzeni w Wierzchosławicach (województwo małopolskie)