Antonina Wojciechowska
| Data urodzenia |
1925 |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania |
Kołomyja, Garwolin, Warszawa |
| Narodowość |
polska |
| Rodzice | |
| Krewni i powinowaci |
Janina Pawliszewska (siostra) |
| Odznaczenia | |
| |
Antonina Wojciechowska z d. Cabaj (ur. 1925) – Polka, „Sprawiedliwa wśród Narodów Świata”.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Antonina Wojciechowska była córką Jana Cabaja, oficera Wojska Polskiego oraz Tatiany z domu Steinwachen. Miała siostrę Janinę. W latach 1930–1938 Cabajowie mieszkali w Kołomyi, później przeprowadzili się do Garwolina. Ich sąsiadami w Kołomyi była rodzina Grünbergów – Baruch i Freda z domu Zuckerman z dziećmi: Miriam i Karolem. Janina przyjaźniła się z Miriam, z którą uczęszczała do szkoły. Antonina zaś przyjaźniła się z bratem Miriam – Karolem. Podczas okupacji niemieckiej Jan działał w ruchu oporu. Antonina z Janiną były członkiniami Armii Krajowej[1].
W 1941 Grünbergowie znaleźli się w getcie w Kołomyi, następnie zaś w Stanisławowie. Baruch i Karol zginęli. Freda wraz z córką zostały złapane w getcie w Stanisławowie w listopadzie 1942. Zbiegły podczas transportu. Podczas ucieczki Freda w wyniku skoku złamała obie nogi. Miriam sama dotarła do Cabajów, gdzie otrzymała schronienie i pozostawała na utrzymaniu do stycznia 1943. Od przyjaciółki dostała dokumenty na nazwisko Helena Balkowska. Miriam, mimo zapewnień Cabajów, że może zostać u nich, na początku 1943 udała się do Warszawy, gdzie uzyskała kennkartę. Pracowała jako pomoc kuchenna i sprzątaczka. Na niedziele przyjeżdżała do Cabajów. W październiku 1944 opuściła Warszawę razem z żandarmerią. Na początku marca 1945 została wyzwolona przez oddziały amerykańskie w Ahlen. Po wojnie pozostała w Niemczech, gdzie wyszła za mąż za Helmuta Sandera (1921–1993). Utrzymywała kontakt z Cabajami[1].
W 1943 Niemcy aresztowali Jana Cabaja za działalność konspiracyjną. W kwietniu 1944 został stracony na Zamku Lubelskim[1]. Antonina oraz Janina po wojnie osiadły w Warszawie.
W 1991 cała rodzina Cabajów została odznaczona medalami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Natalia Aleksiun, Historia pomocy - Rodzina Cabajów [online], sprawiedliwi.org.pl, grudzień 2014 [dostęp 2019-12-28].
- ↑ Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2019. Poland [online], yadvashem.org, 2019, s. 10 [dostęp 2019-12-28] (ang.).