Ara różowooka
| Ara rubrogenys[1] | |
| Lafresnaye, 1847 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
ara różowooka |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Ara różowooka (Ara rubrogenys) – gatunek dużego ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), podrodziny papug neotropikalnych (Arinae). Występuje endemicznie w centralnej Boliwii. Krytycznie zagrożony wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy gatunek opisał Frédéric de Lafresnaye w 1847. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Ara rubro-genys[3][4]. Nazwa Ara rubrogenys jest obecnie akceptowana przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny[5]. Ara różowooka to gatunek monotypowy[5][3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi 55–60 cm, masa ciała 450–650 g[3]. Większość upierzenia oliwkowozielona. Czoło i pokrywy uszne pomarańczowoczerwone, podobnie jak brzeg skrzydeł, pokrywy podskrzydłowe[6]. Lotki I rzędu jasnoniebieskie[7]. Skóra wokół oka ma barwę jasnoróżową[6]. Dziób czarny[7].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Ary różowookie zamieszkują centralną Boliwię: południowy departament Cochabamba, zachodni Santa Cruz, północny Chuquisaca i północno-wschodni Potosí[3].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Środowiskiem życia ar różowookich pierwotnie były suche lasy, które wskutek ludzkiej aktywności zostały zdegradowane do zarośli kolczastych krzewów i kaktusów. Obecnie zasiedlają subtropikalne, kserofityczne lasy z licznymi kaktusami i porozrzucanymi drzewami. Odnotowywane były na wysokości od 1100 m n.p.m. do 2700 m n.p.m., lokalnie do 3000 m n.p.m. Gniazdują i odpoczywają na stromych zboczach brzegów rzek, niewiele ptaków gniazduje w palmach[7]. Ary różowookie żyją w niewielkich stadach. Żywią się owocami i nasionami, nierzadko żerują na plantacjach orzeszków ziemnych i uprawach kukurydzy[6].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Sezon lęgowy trwa od października do marca[3]. Okres składania jaj przypada na luty i marzec[7]. Zniesienie liczy 1–3 jaja. Samica wysiaduje je sama przez 26 dni[6].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje arę różowooką za gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem (CR, Critically Endangered; stan w 2021)[2]. W latach 1994–2018 był przyznany status gatunku zagrożonego (EN, Endangered). Liczebność populacji w 2017 szacowano na 134–272 dorosłe osobniki. Zagrożeniem dla tych ptaków jest niszczenie ich środowiska poprzez przekształcanie go w pastwiska oraz wycinkę drzew na rozpałkę i do produkcji węgla drzewnego. Potencjalnym zagrożeniem są również pestycydy używane na obszarach upraw, gdzie ary te żerują głównie poza sezonem rozrodczym. Bywają również odławiane do niewoli[7].
Ara różowooka jest wymieniona w Załączniku I konwencji waszyngtońskiej (CITES)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ara rubrogenys, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Ara rubrogenys, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-01-30] (ang.).
- ↑ a b c d e Collar, N., Boesman, P. & Sharpe, C.J: Red-fronted Macaw (Ara rubrogenys). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-03-09].
- ↑ Frédéric de Lafresnaye. Travaux Inedits. „Revue zoologique”. 10, s. 65, 1847. (łac. • fr.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
- ↑ a b c d Jacek Twardowski, Kamila Twardowska: Ptaki świata. Szczegółowe opisy 800 gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2016, s. 233. ISBN 978-83-8059-276-6.
- ↑ a b c d e Red-fronted Macaw Ara rubrogenys. BirdLife International. [dostęp 2022-01-30].
- ↑ Ara rubrogenys. [w:] Species+ [on-line]. UNEP, 2020. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Red-fronted Macaw (Ara rubrogenys). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).