Arenaria nevadensis

*Arenaria nevadensis*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	goździkowate
Rodzaj	piaskowiec
Gatunek	Arenaria nevadensis
	Nazwa systematyczna
	Arenaria nevadensis Boiss. & Reut.; Diagn. Pl. Orient. II, 1: 90 1854
Synonimy
	Arenaria serpyllifolia Bourg. ex Willk. & Lange;
	Arenaria serpyllifolia Bourg. ex Willk. & Lange;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Systematyka w Wikispecies

Arenaria nevadensis Boiss. & Reut. – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae Juss.). Występuje endemicznie w paśmie górskim Sierra Nevada w Hiszpanii^[5]^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Roślina osiąga do 9 cm wysokości^[7].
Liście: Prawie owalne, owalne lub lancetowate. Mają 3–9 mm długości oraz 2–4 mm szerokości. Nasada liścia zbiega po ogonku lub ma kształt ucięty. Wierzchołek jest ostry lub stępiony^[7].
Kwiaty: Zebrane w kwiatostany. Kwiaty mają 5 działek kielicha, podłużnie lancetowatych, o długości 4–6 mm. Korona kwiatu składa się z 5 owalnych, białych, płatków. Mają one po 3–4 mm długości^[7].
Owoce: Jajowate torebki o długości 3–4 mm^[7].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna. Występuje na skalistym podłożu na wysokości 2960–3000 m n.p.m. Czerpie wodę głównie z topniejącego śniegu. Rozwój rośliny przypada na lato, a sezon wegetacyjny trwa mniej niż 30 dni. Roślina zapylana jest przez owady (głównie błonkoskrzydłe i muchówki). Kwitnie w lipcu i sierpniu (z maksimum przypadającym na początek sierpnia)^[6]^[7].

Siedlisko zazwyczaj dzieli z takimi gatunkami jak: Linaria glacialis, Viola crassiuscula, Galium rosellum, Hormathophylla spinosa, Festuca clementei, Arenaria tetraquetra ssp. amabilis, Jasione crispa ssp. amethystina, Saxifraga nevadensis, Coincya monensis ssp. nevadensis, Crepis oporinoides oraz Holcus caespitosus^[6].

Rozsiewanie nasion jest pasywne i często zostają uwięzione pomiędzy kamieniami w sąsiedztwie rośliny macierzystej. Nie rozmnażają się wegetatywnie. Wszystkie osobniki wydają owoce pod koniec okresu wzrostu. Każdy kwiat produkuje dziesięć nasion, z których 40–60% jest zapłodnionych. Szacuje się, że 69% kwiatów może produkować żywotne nasiona^[6].

Ochrona[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych został zaliczony do kategorii CR – gatunków krytycznie zagrożonych wyginięciem. Został sklasyfikowany w tej grupie, ponieważ jego zasięg występowania nie przekracza 2 km². Ponadto ma bardzo rzadkie i specyficzne środowisko. Jego populacja spada z powodu zwierząt i zmian klimatu. Znany jest tylko z jednej subpopulacji^[a]^[8], która ulega skrajnym wahaniom i zajmuje rzeczywistą powierzchnię mniejszą niż 1 km², która podczas ostatniej inwentaryzacji liczyła 2533 okazy. Ze względu na to, że jest to roślina jednoroczna, istnieją znaczne wahania wielkości populacji w poszczególnych latach^[6].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Arenaria nevadensis Boiss. & Reut.. The Plant List. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).
↑ Arenaria nevadensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Arenaria nevadensis – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e L.L. Gutiérrez L.L., G.G. Blanca G.G., Arenaria nevadensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-09-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Arenaria nevadensis. Plantes et botanique. [dostęp 2014-11-24]. (fr.).
↑ Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcie rośliny (hiszp.)

[8] Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).

[tpl-3] Arenaria nevadensis Boiss. & Reut.. The Plant List. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).

[iucn-4] Arenaria nevadensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Arenaria nevadensis – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).

[redlist-6] L.L. Gutiérrez L.L., G.G. Blanca G.G., Arenaria nevadensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-09-24] (ang.).

[peb-7] Arenaria nevadensis. Plantes et botanique. [dostęp 2014-11-24]. (fr.).

[JMitka-9] Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[a]

[8]