Arsenał Miejski w Krakowie
 nr rej. A-97 z 18.I.1932[1]
| |
 Widok od strony Plant, zimą | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Ukończenie budowy |
1566 |
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
 50°03′54,5″N 19°56′25,5″E/50,065139 19,940417
| |
Arsenał Miejski – położony jest przy ulicy Pijarskiej na Starym Mieście w Krakowie. Obecnie mieści się w nim ekspozycja części zbiorów Muzeum Książąt Czartoryskich.
Historia Arsenału
Został wybudowany z łamanego piaskowca w latach 1565–1566 przez budowniczego miejskiego Gabriela Słońskiego. Był to pierwotnie budynek parterowy, stojący przy murach obronnych pomiędzy basztami Stolarzy i Cieśli, niedaleko Barbakanu. W zachowanej do dziś kolebkowo sklepionej sali przechowywano strzelby i działa. Beczki prochu dla bezpieczeństwa trzymano w podziemnym magazynie. Był drugim arsenałem w Krakowie, po wzniesionym kilkadziesiąt lat wcześniej przy Bramie Grodzkiej Arsenale Królewskim. W roku 1626 arsenał otrzymał nowe sklepienie oraz został przykryty łamanym dachem krakowskim[2].
Na początku XIX wieku ocalał przed rozbiórką, która dotknęła większość murów obronnych dzięki interwencji senatora Feliksa Radwańskiego. W latach 1854–1861 arsenał został przebudowany przez Antoniego Stacherskiego. Nadbudowano piętro z przeznaczeniem na magazyn i koszary, a budynek otrzymał kształt włoskiego, wczesnorenesansowego zameczku[3]. W 1874 r. gmina ofiarowała Arsenał razem z basztami Stolarską i Ciesielską na cele muzealne księciu Władysławowi Czartoryskiemu. Zostały zakupione również sąsiednie kamienice i część dawnego klasztoru oo. Pijarów. Po adaptacji budynków, opracowanej przez Maurycego Ouradou powstał zespół architektoniczny, składający się z Pałacu, tzw. Klasztorka i Arsenału, połączonych ze sobą pomostami.
W roku 1876 został poświęcony i otwarty Klasztorek. Data uważana jest za otwierającą nowy okres w historii muzeum, zwanego Muzeum Książąt Czartoryskich[4]. Przez długi czas w Arsenale mieściła się Biblioteka Czartoryskich, od 1961 r. księgozbiór znajduje się w kamienicy przy ul. św. Marka 17 w Krakowie. W latach 1965–1975 Arsenał został przebudowany według projektu S. Świszczowskiego. Dach czterospadowy zastąpiony został dachem płaskim ze świetlikami.
Arsenał obecnie
W Arsenale Miejskim mieści się Galeria sztuki starożytnej. Wejście do sali wystawowej prowadzi przez wejście poprzez Basztę Stolarską. Na pietrze znajdują się zabytki kultury greckiej, egipskiej, etruskiej oraz rzymskiej. Zgromadzone obiekty pochodzące z okresu od III tysiąclecia p.n.e. do IV wieku n.e. a wśród nich m.in. sarkofagi egipskie wraz z mumią, grobowce etruskie oraz liczne rzeźby.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2010-08-16].
- ↑ Przewodnik krakow.zaprasza.net.
- ↑ Arsenał Miejski. krakow.travel. [dostęp 2009-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-21)].
- ↑ Kraków – Nasze miasto.
Bibliografia
- Jan Adamczewski Kraków od A do Z, KAW Kraków
- Arsenał Miejski. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 31. ISBN 83-01-13325-2.