Austronea

*Austronea*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	szparagowate
Rodzaj	Austronea
	Nazwa systematyczna
	Austronea Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig; Phytotaxa 365: 105 (2018)
	Typ nomenklatoryczny
	Austronea marginata
	Systematyka w Wikispecies

Austronea Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 18 gatunków występujących w Kraju Przylądkowym w Południowej Afryce i w Namibii^[3], gdzie zasiedlają piaszczyste lub gliniaste gleby na równinach lub skalistych zboczach górskich^[4].

Nazwa rodzaju jest złożeniem łacińskiego przedrostka austro- (południowy) i przyrostka -nea, odnoszącego się do nazwy rodzaju Urginea (współcześnie uznanego za synonim rodzaju drimia)^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Wieloletnie, rośliny zielne^[4].

Pęd: Podziemne cebule, zwykle o zwartych liściach spichrzowych, rzadko luźnych; zewnętrzne liście brązowawe i błoniaste^[4].

Liście: Rośliny tworzą od jednego do kilku liści, zwykle ciemnozielonych i skórzastych, okrągłych lub płaskich na przekroju, rzadko fałdowanych, równowąskich do jajowatych lub okrągłych, zwykle gładkich, nagich, rzadziej owłosionych^[4].

Kwiaty: Zebrane w długie, główkowate lub baldachowate grono z długimi szypułkami lub rzadziej w krótki kwiatostan groniasty z krótkimi szypułkami. Zwykle we wczesnej fazie rozwoju kwiatostan jest zwisły, następnie prostuje się w fazie kwitnienia. Szypułki pąków kwiatowych są bardzo krótkie, tworząc wierzchołkowe, zwarte grono, w fazie kwitnienia wydłużają się (rzadko pozostają krótkie). Przysadki lancetowate, ostre, w dolnej części kwiatostanu z ostrogą, od lekko zakrzywionego odosiowo wyrostka do szerokiej ostrogi z wąskim, klapowanym wierzchołkiem. Okwiat pięciocykliczny, trójkrotny, sześciolistkowy, gwiaździsty, wzniesiony, otwierający się po południu i więdnący wieczorem. Pąki kwiatowe zwykle czerwonawe lub brązowozielone. Listki okwiatu położone w dwóch okółkach, zwykle złączone u nasady i tworzące miseczkę, powyżej wolne, rzadziej niemal wolne od nasady i rozpostarte, doosiowo czerwonawe, brązowawe, zielonkawe lub żółtawe, rzadko niemal białe, odosiowo z wyraźnym, ciemniejszym, czerwonawym, brązowawym lub zielonkawym paskiem na środku listka. Sześć pręcików wzniesionych lub rozpostartych, o nitkowatych do spłaszczonych, prostych lub rzadziej zygzakowatych nitkach, zwykle zrośniętych z listkami okwiatu na odcinku, gdzie są one złączone, wyrastających powyżej. Pylniki jajowate do podługowatych lub kulistawych, pękające podłużnie na całej długości. Zalążnia jajowata do podługowatej lub kulistawej, trójgraniasta, brązowa, czerwona lub zielona, niekiedy z białymi plamkami. Szyjka słupka biała, wąska, wzniesiona, prosta lub lekko zakrzywiona, zakończona małym, brodawkowatym, nieznacznie trójgraniastym znamieniem^[4].

Owoce: Jajowato-kuliste, trójkomorowe torebki, pękające komorowo do nasady, wierzchołkowo z pozostałościami zwiędniętych listków okwiatu, zawierające do 30 czarnych, lśniących, zwykle trójkątnych na przekroju, czworośniennie pofałdowanych i wąsko oskrzydlonych wzdłuż krawędzi nasion^[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna: Rodzaj z plemienia Urgineeae, podrodziny Scilloideae z rodziny szparagowatych Asparagaceae^[4]. Stanowi klad siostrzany dla rodzaju Fusifilum^[4].

Wykaz gatunków^[3]

Austronea acarophylla (E.Brink & A.P.Dold) Mart.-Azorín, M.B.Crespo & A.P.Dold
Austronea barkerae (Oberm. ex J.C.Manning & Goldblatt) Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig
Austronea chalumnensis (A.P.Dold & E.Brink) Mart.-Azorín, M.B.Crespo & A.P.Dold
Austronea ciliolata (J.C.Manning & J.M.J.Deacon) Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig
Austronea densiflora Mart.-Azorín, M.B.Crespo & A.P.Dold
Austronea fimbrimarginata (Snijman) Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig
Austronea grandiflora Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig
Austronea hispidoplicata Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & M.Á.Alonso
Austronea linearis Mart.-Azorín, M.B.Crespo & A.P.Dold
Austronea marginata (Thunb.) Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig
Austronea olifanta Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & M.Á.Alonso
Austronea papillosa Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & M.Á.Alonso
Austronea patersoniae Mart.-Azorín, A.P.Dold & M.B.Crespo
Austronea pinguis Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & M.Á.Alonso
Austronea pulchromarginata (J.C.Manning & Goldblatt) Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig
Austronea trichophylla (Mart.-Azorín, A.P.Dold & M.B.Crespo) Mart.-Azorín, M.B.Crespo & A.P.Dold
Austronea vermiformis (J.C.Manning & Goldblatt) Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig
Austronea virens (Schltr.) Mart.-Azorín, M.B.Crespo, M.Pinter & Wetschnig

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-07-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Mario Martínez-Azorín, Manuel B. Crespo, María Ángeles Alonso-Vargas, Anthony P. Dold i inni. Austronea (Asparagaceae, Scilloideae), a new genus from southern Africa, including the description of seven new species. „Phytotaxa”. 365 (2), s. 101, 2018-08-21. DOI: 10.11646/phytotaxa.365.2.1.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).

[kew-3] Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-07-04]. (ang.).

[rev-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Mario Martínez-Azorín, Manuel B. Crespo, María Ángeles Alonso-Vargas, Anthony P. Dold i inni. Austronea (Asparagaceae, Scilloideae), a new genus from southern Africa, including the description of seven new species. „Phytotaxa”. 365 (2), s. 101, 2018-08-21. DOI: 10.11646/phytotaxa.365.2.1.

[1]

[2]

[3]

[4]