Azem Galica
Azem Galica, właściwie Azem Bejta[1] (ur. w grudniu 1889 we wsi Galica w centralnej części Kosowa, zm. 15 lipca 1924[2]) – albański działacz narodowy i powstaniec z Kosowa.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z regionu Drenica. Był synem Bejty (Bejtullaha) Galicy, który zginął w czasie powstania antyosmańskiego i Sherify. Azem w 1910 przyłączył się do jednego z oddziałów partyzanckich, walczących przeciwko Turkom na terenie Kosowa[2]. W 1912, kiedy Kosowo zostało przyłączone do Serbii utworzył oddział tzw. kaczaków, prowadzących walkę przeciwko wojsku i policji serbskiej[3]. Po klęsce Serbii w 1915, kiedy terytorium Kosowa zostało podzielone między Bułgarię i Austro-Węgry Galica kontynuował działalność zbrojną na pograniczu dwóch stref okupacyjnych.
W 1918 kiedy Kosowo powróciło pod władzę Serbów, Galica współpracował z Komitetem Kosowskim, grupującym albańskich separatystów, dążących do wyzwolenia Kosowa z rąk serbskich. Po nieudanej próbie wzniecenia powstania w Kosowie w 1919, prowadzi walkę samodzielnie na czele niewielkiego oddziału[3]. W jego oddziale (czecie) walczyła także żona Qerime, bardziej znana jako Shote Galica. Działania oddziału Galicy doprowadziły do utworzenia niewielkiego terytorium w rejonie Juniku, które było całkowicie pod kontrolą separatystów (Arbnia e Vogel)[1]. W 1920 sąd w Belgradzie skazał Azema Galicę zaocznie na karę śmierci[3].
W walce z serbskim oddziałem pacyfikacyjnym Galica został ciężko ranny. Wyniesiony z pola bitwy, zmarł kilka dni później w jaskini, w której ukrywał się jego oddział[2]. Został pochowany w nieoznaczonym grobie w pobliżu miejsca, gdzie zmarł. Dowództwo oddziału przejęła jego żona Shote Galica.
W 1971 grób Galicy odnaleziono i przeniesiono jego szczątki do wsi Galice, gdzie spoczywa do dzisiaj[3]. W 1999 imię Galicy przyjęła 142 brygada Armii Wyzwolenia Kosowa[4], jest także patronem ulic w Durrësie, Kamzie, Kasharze, Mitrowicy i w tirańskiej dzielnicy Lapraka.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Elsie 2004 ↓, s. 63.
- ↑ a b c Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 297. ISBN 978-1-78076-431-3.
- ↑ a b c d Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 750-751. (alb.).
- ↑ Nigel Thomas: Válka v Jugoslávii. Belgrad: Grada Publishing a.s., 2008, s. 46. ISBN 978-80-247-2375-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ajet Haxhiu, Shota dhe Azem Galica, Tirana 1982.
- Robert Elsie: Historical Dictionary of Kosova. 2004. ISBN 0-8108-5309-4.
- Mehmet Rukiqi: Azem Galica në traditën popullore. Prisztina: 2013. ISBN 978-9951-596-89-3. (alb.).
- Biogram Azema Galicy. albaniapress.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-10)].