Babeszjoza psów
![]() |
Ten artykuł należy dopracować |
Babeszjoza psów[1] (łac. babesiosis canum) – choroba pasożytnicza psów powodowana przez protisty z rodzaju Babesia, rzędu Piroplasmida przenoszona przez kleszcze. Choroba ta czasami też nosi nazwę piroplazmoza[2].
Babeszjoza psów jest chorobą występującą na całym świecie. W Europie stwierdzana od prawie 100 lat. Pierwszy przypadek w Polsce odnotowano i opisano na Lubelszczyźnie w 1966 roku[2].
Kleszcze przenoszące babeszjozę występują na znacznej części terytorium Polski, ze szczególnym uwzględnieniem regionów północnych, północno-wschodnich i wschodnich. Terenami o szczególnym zagrożeniu są lasy, łąki, parki i ogrody, zwłaszcza jeżeli są porośnięte wysoką trawą. Kleszcze wykazują z reguły wzmożoną aktywność sezonową: wczesną wiosną oraz latem i wczesną jesienią[3].
Spis treści
Etiologia[edytuj | edytuj kod]
Choroba wywoływana jest przez Babesia canis, Babesia gibsoni, Babesia conrade oraz przez grupę Babesii określaną wspólnym mianem Babesia microti-like[2]. W Polsce do 2011 roku stwierdzono jedynie zachorowania powodowane przez Babesia canis a dokładniej przez podgatunek Babesia canis canis[2]
Przyczyny choroby[edytuj | edytuj kod]
Kleszcz przyssany do zwierzęcia wprowadza do jego krwiobiegu chorobotwórcze pierwotniaki babeszjozy, które atakują erytrocyty (krwinki czerwone). Pierwotniaki Babesia canis przenikają do wnętrza zaatakowanej komórki, gdzie ma miejsce ich gwałtowne rozmnażanie. W efekcie dochodzi do rozerwania krwinki i pasożyt atakuje kolejne erytrocyty. W wyniku tego procesu dochodzi do reakcji łańcuchowej, która prowadzi do zniszczenia znacznej części krwinek czerwonych i tym samym do anemii. Dochodzi do znacznego uszkodzenia narządów wewnętrznych, w szczególności nerek i wątroby. Dodatkowo mogą wystąpić silne zaburzenia pracy układu krążenia, a także żółtaczka[3]. Nieleczona babeszjoza najczęściej prowadzi do śmierci zwierzęcia.
Objawy choroby[edytuj | edytuj kod]
Do objawów choroby, które mogą się pojawić w czasie od kilku dni do nawet kilku tygodni, należą[3]:
- apatyczność – zwierzę staje się osowiałe, nie cieszy się np. ze spacerów i innych rzeczy, które dotychczas sprawiały mu radość,
- brak apetytu – zwierzę nie chce jeść ani pić (jeśli występuje gorączka zwierzę będzie pić dużo płynów),
- powiększenie węzłów chłonnych,
- wysoka gorączka, dochodząca do 40–41 °C,
- wymioty, biegunka (często z domieszką krwi), gazy,
- zażółcenie lub bladość błon śluzowych jamy ustnej,
- problemy z oddawaniem moczu, oddawanie moczu o brązowym zabarwieniu (krwiomocz),
- niewydolność oddechowa i krążeniowa, zaburzenia ze strony układu nerwowego.
Leczenie[edytuj | edytuj kod]
Babeszjoza jest chorobą o bardzo gwałtownym przebiegu, zatem w przypadku stwierdzenia objawów konieczna jest natychmiastowa konsultacja z doświadczonym lekarzem weterynarii, który wdroży[3]:
- leczenie przyczynowe, mające na celu wyeliminowanie pierwotniaka Babesia canis z krwinek zwierzęcia za pomocą leku pierwotniakobójczego – Imizolu (stosowane są również Fatrybanil, Carbesia – leki te jednak nie posiadają rejestracji w Polsce),
- leczenie objawowe:
- płynoterapia (ew. łączona z podawaniem diuretyków),
- podawanie preparatów odżywczych i witaminowych,
- leczenie przeciwbólowe i przeciwzapalne za pomocą niesterydowych leków przeciwzapalnych,
- hamowanie ewentualnych wymiotów,
- antybiotykoterapia (Babeszjozie często towarzyszą nadkażenia bakteryjne),
- w przypadku utraty dużej ilości czerwonych krwinek – podawanie krwi pełnej.
Zapobieganie[edytuj | edytuj kod]
Na rynku polskim dostępne są preparaty w postaci kropli do nanoszenia na skórę, sprayu oraz obroży, np. Advantix, Fiprex, Frontline, Hilton, Kiltix, Preventic. We Francji i Szwajcarii jest zarejestrowana szczepionka o nazwie Pirodog (producent: firma Merial)[3].
W Polsce od 2011 dostępna szczepionka Nobivac Piro, jednak jej skuteczność nie jest do końca potwierdzona[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Łukasz Adaszek, Stanisław Winiarczyk, Marta Górna. Od piroplazmozy do babeszjozy – problemy w klasyfikacji pierwotniaków z rodzaju Babesia u psów. „Wiadomości Parazytologiczne”. 56 (2), s. 111-115, 2010.
- ↑ a b c d Łukasz Adaszek, Stanisław Winiarczyk. Aktualny stan wiedzy na temat babeszjozy (piroplazmozy) psów. Cz. I. Istota choroby. „Magazyn weterynaryjny”. 20 (165), s. 742-746, 2011.
- ↑ a b c d e Babeszjoza (babeszioza, babeszja, piroplazmoza) – Chrońmy psy i koty przed kleszczami [Strona główna] (pol.). [dostęp 2009-01-29].
- ↑ Nobivac Piro
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Furmaga: Choroby pasożytnicze zwierząt domowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1983. ISBN 83-09-00671-3.