Badanie ginekologiczne

Badanie ginekologiczne – badanie służące ocenie stanu narządu rodnego. Na badanie składa się badanie podmiotowe (wywiad lekarski) oraz badanie przedmiotowe zewnętrzne (oglądanie, obmacywanie, opukiwanie, osłuchiwanie) i wewnętrzne (badanie dwuręczne zestawione). U kobiet w pierwszych czterech miesiącach ciąży badanie to jest badaniem dwuręcznym, zestawionym. U kobiet miesiączkujących badanie wykonuje się w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego.

Kontrolne badanie powinno zostać wykonywane nie rzadziej niż do roku.

Badanie podmiotowe

Wywiad obejmuje wiek, wykształcenie, preferowany styl życia, ogólny stan zdrowia, przebyte choroby. Następnie wykonywany jest wywiad położniczy, w którym zbierane są informacje takie jak: data pierwszej i ostatniej miesiączki, przebieg procesu pokwitania, regularność i długość cykli miesiączkowych, przeszłość położnicza, przebyte operacje w miednicy mniejszej, czy występowanie krwawienia nie związanego z cyklem miesiączkowym, bóle w miednicy mniejszej, świąd sromu, pochwy, kłopoty z nietrzymaniem moczu.

Badanie przedmiotowe ginekologiczne składa się z:

• Badania przedmiotowego zewnętrznego
• Badania przedmiotowego wewnętrznego

Badanie przedmiotowe zewnętrzne

1.Oglądanie: ocenie podlega wygląd skóry. Zwraca się uwagę na rozstępy skórne, blizny operacyjne, wszelkie zmiany patologiczne takie jak wykwity.

2.Obmacywanie: Wykonuje się je dwuręcznie. Rozpoczyna się od pępka, i przesuwane są ręce w kierunku miednicy mniejszej które delikatnie uciskają powłoki brzuszne w celu sprawdzenia zmian patologicznych. Badanie to pozwala stwierdzić u ciężarnej, powiększoną macicę lub zmienioną przez nowotwory.

3.Opukiwanie: określa kształt i wielkość guzów (jeśli występują). Dzięki temu badaniu można rozróżnić fałszywe guzy od istotnych.

4.Osłuchiwanie: Nie ma głębszego znaczenia w ogólnej ginekologii. Istotne w przypadku kobiety ciężarnej (osłuchiwanie serca płodu).

Badanie przedmiotowe wewnętrzne

Warunki: kobieta ułożona na fotelu ginekologicznym, opróżniony pęcherz moczowy, brak zalegających w odbytnicy mas kałowych.

1.Oglądanie: Polega na ocenie zewnętrznych narządów płciowych. Zwracana uwaga na wszelkie stany zapalne, owrzodzenia, guzki.

2.Rozchylanie warg sromowych i polecanie pacjentce napiąć mięśnie brzucha. W ten sposób sprawdza się czy pacjentka cierpi na nietrzymanie moczu lub występuje u niej problem z obniżeniem narządów płciowych.

3.Badanie we wziernikach: Badanie wykonuje się za pomocą wzierników pochwowych. Ocenie podlega ściana pochwy i szyjki macicy. Sprawdzane jest występowanie wszelkich nadżerek, torbieli, guzków, owrzodzeń, pęknięć oraz konsystencja, zapach i ilość wydzieliny pochwowej. Badanie umożliwia pobranie wymazu z tarczy szyjki macicy do badania cytologicznego.

4.Badanie dwuręczne zestawione: Osoba badająca po założeniu rękawiczek, kciukiem oraz palcem wskazującym lewej ręki rozchyla wargi sromowe a następnie wprowadza do pochwy palec wskazujący i środkowy ręki prawej. Określa się:

• ścianę pochwy pod względem wystąpienia guzków, bolesności,
• szyjkę macicy: kształt, spoistość, tkliwość przy poruszaniu,
• macicę: kształt, położenie, wielkość, spoistość, ruchomość oraz zmiany patologiczne. Rękę zewnętrzną kładzie się na brzuchu, w odległości pomiędzy pępkiem a spojeniem łonowym i uciska się nią powłoki ku dołowi w kierunku ręki wewnętrznej,
• przydatki: wielkość, kształt, spoistość, ruchomość oraz wszelkie nieprawidłowe struktury w ich obrębie. Ręka zewnętrzna spoczywa po jednej ze stron ciała a palce ręki wewnętrznej przesuwa się do jednoimiennego bocznego sklepienia pochwy. W ten sposób pomiędzy palcami obu rąk znajdują się przydatki.

U kobiet u których badanie przez pochwę jest niemożliwe (dziewice, silna bolesność, urazy śluzówki) badanie powinno zostać wykonane przez odbyt.

Bibliografia

• Michał Troszyński "Położnictwo ćwiczenia" Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003, 2009
• Redakcja naukowa Celina Łepecka-Klusek "Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii" Podręcznik dla studiów medycznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
• "Ginekologia praktyczna" Redakcja naukowa: Eckhard Pet, Willibald Pschyrembel, Gunter Strauss Wydawca: PZWL Wydawnictwo Lekarskie
• Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.