Przejdź do zawartości

Badister sodalis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Badister sodalis
(Duftschmid, 1812)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

dzierowate

Plemię

Licinini

Podplemię

Licinina

Rodzaj

dreptacz

Podrodzaj

Badister (Trimorphus)

Gatunek

Badister (Trimorphus) sodalis

Badister sodalisgatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1812 roku przez Caspara Erasmusa Duftschmida pod nazwą Carabus sodalis[1].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 3,9 do 4,6 mm. Głowa jest brązowoczarna z brązowymi i poprzyciemnianymi czułkami i głaszczkami[2], wyraźnie węższa od przedplecza[2][3]. Ostatni człon głaszczków szczękowych jest spiczasty. Warga górna jest na przedniej krawędzi ostro, V-kształtnie wycięta[2]. Aparat gębowy ma ponadto niesymetryczne żuwaczki, z których prawa ma wykrojenie na krawędzi zewnętrzno-grzbietowej, a lewa jest niezmodyfikowana[2][3]. Przedplecze jest około 1,3 raza szersze niż dłuższe[2], brązowoczarne z dość szeroko żółtobrązowo obwiedzionymi krawędziami bocznymi[2][3]. Pokrywy są węższe niż u B. dorsiger, o gładkich międzyrzędach[2], ubarwione brązowoczarno z żółtym lub żółtobrązowym wzorem[2][3], typowo obejmującym wąskie obrzeżenie krawędzi, szew i parę kropek barkowych, niekiedy połączonych poprzecznie, trafiają się jednak okazy o całej przedniej części pokryw żółtobrązowej, a nawet prawie całych pokrywach żółtobrązowych z czarną plamą tylko w okolicy tarczki. Odnóża są żółtobrązowe[2].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Owad rozmieszczony od nizin po przedgórza[2]. Zasiedla zacienione i wilgotne stanowiska w lasach liściastych, na pobrzeżach wód stojących (w tym wysychających okresowo bajor) i w zbiorowiskach ruderalnych[2][4]. Preferuje gleby bagienne i gliniaste. Bytuje pod butwiejącym listowiem i wśród mchów[4].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Azorów, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Bośni i Hercegowiny, Macedonii Północnej oraz europejskiej części Rosji. W Azji podawany jest z zachodniosyberyjskiej części Rosji, anatolijskiej części Turcji, Izraela, Gruzji oraz Iranu[5][6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. C.E. Duftschmid: Fauna Austriae, oder Beschreibung der österreichischen Insekten für angehende Freunde der Entomologie. Zweyter Theil. Linz und Leipzig: Akademische Buchhandlung, 1812, s. 151.
  2. a b c d e f g h i j k Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-40, 374-382.
  3. a b c d Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 409-418.
  4. a b Bolesław Burakowski, Maciej Mroczkowski, Janina Stefańska, Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974.
  5. Wolfgang Lorenz, Badister (Trimorphus) sodalis (Duftschmid, 1812) in: CarabCat, O. Bánki i inni red., Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021, DOI10.48580/dfqf-3dk [dostęp 2024-02-13].
  6. M. Baehr, Licinini, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 440-441, ISBN 87-88757-73-0.