Bateria Strand
.jpg)
Bateria Strand (w polskiej literaturze określana też jako Bateria Plażowa lub Bateria Brzegowa)[1][2] – jeden z elementów zbudowanego na początku XX w. artyleryjskiego systemu obrony ujścia Świny. Obiekt, wybudowany w latach 1909–1910, był, jak na ówczesne czasy, konstrukcją bardzo nowoczesną[1][2].
Bateria położona jest w prawobrzeżnej części Świnoujścia, na wyspie Wolin, ok. 300 m na południe od brzegu morskiego i ok. 500 m na wschód od Świny, bezpośrednio przy ul. Ku Morzu.
Bateria posadowiona została na wydłużonym, liczącym ok. 100 m długości, dwukondygnacyjnym bloku bateryjnym. Blok ma silną konstrukcję: został wykonany z żelbetu (co było wówczas nowością), jego ściany czołowe mają grubość 3 m, a stropy 1,5[1]. Na dolnej kondygnacji bloku znalazły się magazyny amunicyjne i schrony dla załogi, a na górnej – odkrytej (niezadaszonej) stanowiska artyleryjskie[1].
Baterię wyposażono w 4 nowoczesne, szybkostrzelne armaty kalibru 150 mm (S.K. L/40) o zasięgu prawie 20 km[1]. Dzięki czteropunktowemu zawieszeniu lufy tych armat mogły być obniżane i podwyższane bez zmiany kąta ich nachylenia, co znakomicie chroniło działo i obsługę przed obserwacją i ogniem płaskim przeciwnika[1] (tzw. znikające działo). Amunicja do armat dostarczana była ze znajdujących się niżej magazynów przy pomocy wind[1]. W pobliżu zainstalowano, służący do kierowania ogniem, dalmierz typu okrętowego[1].
Zgodnie z postanowieniami traktatu wersalskiego bateria została rozbrojona. W 1927 bateria została ponownie uzbrojona w typowe armaty o tym samym kalibrze co poprzednio[1]. W czasie II wojny światowej (najprawdopodobniej w 1941 r.) armaty zostały przez Niemców zdemontowane w celu wykorzystania na innych odcinkach frontu[1].
Po drugiej wojnie światowej wojska radzieckie posadowiły na bloku bateryjnym dwie armaty 130 mm, dwie kolejne umiejscowiono w pobliżu, na wschód od baterii[1][2], były to armaty typu B-13[3]. Po zachodniej stronie baterii wybudowano stalowo-betonową wieżę stanowiącą punkt kierowania ogniem. Elementy te zostały zlikwidowane w latach sześćdziesiątych XX w.[1]
Bateria nigdy nie prowadziła ognia do okrętów przeciwnika[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Jerzy Sadowski, Szlak Fortyfikacji Twierdzy Świnoujście, wyd. 1, Gliwice: INFORT, 2011, ISBN 978-83-62952-05-2.
- ↑ a b c d Michał Rembas, Zachodniopomorskie tajemnice, wyd. 1, Szczecin: Walkowska Wydawnictwo / JEŻ, 2011, ISBN 978-83-61805-30-4.
- ↑ Marek Rudnicki, Armata B-13 wróciła po latach do Świnoujścia [online], Głos Szczeciński, 18 czerwca 2016 [dostęp 2022-09-15] (pol.).