Bazylia azjatycka
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
bazylia azjatycka | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Ocimum tenuiflorum L. Sp. Pl 2 1753 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
Bazylia azjatycka (Ocimum tenuiflorum L.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z tropikalnej Azji (Półwysep Indyjski, Malezja)[3]. Jedna z najważniejszych roślin w symbolice hinduistycznej, czczona przez wielu hinduistów podczas porannych i wieczornych nabożeństw. Naturalnie rośnie na terenach tropikalnych, ale może być również hodowana sztucznie nawet w klimacie umiarkowanym.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Bylina o wysokości do 1 m i licznych pędach. Wyróżnia się dwie podstawowe odmiany tulasi: ciemną (śjama, kojarzoną z Kryszną) i jasną (kojarzoną z Ramą)[4].
- Liście
- Jajowate, ząbkowane.
- Kwiaty
- Drobne, zebrane w kłosy na szczytach pędów[5].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Wykorzystywana jest w celach leczniczych. Jej gałązki służą jako materiał do wyrobu korali medytacyjnych, zwanych potocznie przez wielbicieli Kryszny dźapas. W Indiach wykonuje się z nich także rytualne parafernalia.
Tulasi w wisznuizmie[edytuj | edytuj kod]
Tulasi jest wymieniana w śastrach w dwóch kontekstach:
- jako roślina (zapisywana jest wtedy małą literą) oraz
- jako bogini Tulasi Dewi – towarzyszka Wisznu (zapisywana wielką literą). Tulasi Dewi była córką cesarza Kedera, bardzo pobożnego króla, który osiągnął Golokę Wrindawanę. Jego córka Wrinda-dewi, po oczyszczeniu lasu swymi wyrzeczeniami, również osiągnęła Golokę. Jedna z historii dotycząca przyjęcia przez boginię formy rośliny opowiada, że Tulasi była gopi, która zakochała się w Krysznie, co sprowadziło na nią gniew i ostatecznie klątwę Radhy.
Purany zawierają kilka historii o Tulasi oraz instrukcje czczenia. Jest reprezentacją Dewi w materialnym świecie. Poza puranami Tulasi jest wspomniana w poemacie Dźajadewy Gita Gowinda.
Uschnięte i opadłe liście tulasi ofiarowywane są Wisznu (Krysznie) wraz z pożywieniem podczas codziennych rytuałów. Intonuje się wtedy modlitwę Tulasi Pranam, której znaczenie jest następujące: Ofiarowuję moje wielokrotne pokłony Wrindzie, Śrimati Tulasi Dewi, która jest bardzo droga Keśawie. O bogini, obdarzasz służbą oddania dla Kryszny i posiadasz najwyższą prawdę.
Podczas wisznuickiej pudźy, liście składane jako ofiara upawastra, oznaczająca ubranie dla bóstwa[6].
Tulasi czczona jest jako wcielenie Wryndadewi – opiekunki miasta Wryndawana[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-12-27].
- ↑ Boginie, prządki, wiedźmy i tancerki. Wizerunki kobiety w kulturze Indii. Marzenna Jakubczak (red.). Wyd. 1. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2005, s. 156. ISBN 83-242-0485-7.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red.nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 331. ISBN 83-7132-370-0.
- ↑ Kult wyobrażeń. W: Robert Czyżykowski: Droga do doskonałości w tradycji Ćaitanji. Wybrane aspekty praktyki religijnej w wisznuizmie bengalskim. Wyd. 1. Kraków: Zakład Wydawniczy >>Nomos<<, 2004, s. 170, seria: Religiologica Juventa. ISBN 83-88508-63-6.